Η ικανότητα και η ευφυΐα ενός σκηνοθέτη, του Steve McQueen, στην συγκεκριμένη ταινία μαζί με τις καταπληκτικές ερμηνείες την κάνουν να ξεχωρίζει. Είναι ξεχωριστή γιατί τα έχει τα προαναφερθέντα ως προίκα.
Πρόκειται για μια αληθινή ιστορία. H ταινία βασίζεται στην αυτοβιογραφία του Solomon Northup, ένος μορφωμένου και παντρεμένου μαύρου στη Νέα Υόρκη του 1853, ο οποίος προσεγγίζεται από δύο αγνώστους για μια δουλειά στην Ουάσιγκτον. Όμως, μόλις εμφανίζεται στην πόλη, απαγάγεται και εξωθείται στη δουλεία.
Ο Solomon, που βρέθηκε αντιμέτωπος με την σκληρότητα αλλά ταυτόχρονα και την καλοσύνη του ιδιοκτήτη του, αγωνίστηκε για να παραμείνει ζωντανός και να διατηρήσει όση αξιοπρέπειά του είχε μείνει. Δώδεκα ολόκληρα χρόνια θα ζήσει αυτό το Γολγοθά, κατά τη διάρκεια των οποίων είχε την ευκαιρία να γνωρίσει έναν Καναδό, που θα του αλλάξει τη ζωή μια για πάντα.
Το γεγονός ότι πρόκειται για αληθινή ιστορία εντείνει τα συναισθήματα αλλά και την κριτική.
Είναι μεγάλο στοίχημα να μην περάσεις στην καταγγελία, να αναδείξεις όπως πρέπει το μεγάλο ζήτημα της δουλείας αλλά και το προσωπικό δράμα του Solomon.
Ο θεατής βιώνει όλη την απάνθρωπη συμπεριφορά ανθρώπου προς άνθρωπο, διεισδύει στην ψυχολογία του Solomon, βρίσκεται αντιμέτωπος με ότι προσπαθούσε να ξεχάσει ότι υπήρξε.
Στην ουσία δεν ήταν απλώς εκμετάλλευση προς εξασφάλιση φθηνών εργατικών χεριών, τουλάχιστον αυτό επιβεβαίωσε και η ταινία, ήταν ο ‘κακός’ που κουβαλάμε μέσα μας, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, όταν αισθανθούμε ότι είμαστε ανώτεροι, ξεχωριστοί. Η αλαζονεία της υπεροχής, η ανεξέλεγκτη μοχθηρία μας, καλυμμένη πάντοτε από μία κατασκευασμένη ηθική επίφαση. Στην συγκεκριμένη οι δυνάστες, οι βασανιστές, ήταν κατ´ εικόνα τουλάχιστον, ευυπόληπτοι πολίτες, καλοί οικογενειάρχες και κυρίως Χριστιανοί. Εμείς τουλάχιστον, οι Έλληνες, ως υποδουλωμένοι, μπορούσαμε να παρηγορηθούμε ότι δεν λατρεύαμε τον ίδιο Θεό. Στο όνομα του Θεού βέβαια διαπράττονται αποτρόπαια εγκλήματα.
Η ταινία είναι τόσο δυνατή που ακόμη και σε σκηνές που η βία απουσιάζει την νιώθεις. Νιώθεις ότι ελοχεύει.Έχει την ασφυκτική πίεση θρίλερ χωρίς να είναι.
Η βία που βιώνει το σώμα των ηθοποιών μεταφέρεται πάνω σου. Η καταπόνηση του σώματος. Η βάναυση χρήση του είτε είναι από υπερβολική και επίπονη εργασία, ο βιασμός, το μαστίγωμα σε αναγκάζουν να σηκωθείς από το βόλεμα γιατί δεν αντέχεις. Ποια είναι τα όρια πόνου; Πόσο αντέχει ένας άνθρωπος;
Χωρίς μελοδραματισμούς, τις περισσότερες φορές σιωπηλά, συμμετέχεις στον πόνο, στην ταπείνωση, στον εξευτελισμό της ανθρώπινης υπόστασης. Κατανοείς ακόμη και την μην αντίδραση, την καταπίεση, την κατάργηση της αξιοπρέπειας.
Απέδωσαν το ρόλο τους όλοι μοναδικά. Όλοι οι χαρακτήρες αποδόθηκαν με εξαιρετικό τρόπο μέσα στην καλοσύνη τους, την υπεροψία τους, την βιαιοπραγία τους, την απανθρωπιά τους, την φρικαλεότητα, την εγκληματική τους συμπεριφορά, την ανεκτικότητα, την άνευ όρων παράδοση τους, την σιωπή τους, την απόγνωση, την κούραση τους, τον πόνο.
Αξιοπρόσεχτη η αφηγηματική σειρά των γεγονότων. Με δύο-τρία πισωγυρίσματα ακολουθούσες τον ήρωα στην εξέλιξη της ιστορίας. Επιτυχία του σεναριογράφου.
Φοβερή εφευρετικότητα του σκηνοθέτη η αντίθεση του υπέροχου ειδυλλιακού σκηνικού των αγροκτημάτων με τα εγκλήματα που φιλοξενούσε. Μία οργιάζουσα βλάστηση, το καθαρτήριο του πράσινου και του λευκού των επαύλεων απέναντι στην κόλαση του μαύρου. Εξαιρετικά πλάνα, φωτισμός που δραματοποιεί τις σκηνές βοηθώντας την ηθοποιία και την σκηνοθεσία. Εξαιρετικά φωτογραφικά πορτρέτα συμπληρώνουν την έκφραση, εμπεδώνεις την τότε και εκεί πραγματικότητα.
Στα μείον της ταινίας, αν και καθοριστικό για την εξέλιξη της ιστορίας της λήξης της δουλείας, η εμφάνιση του Καναδού και το λογύδριο του περί κατάργηση της δουλείας. Ήταν το κομμάτι που αναρωτιόμουν πως προέκυψε. Ήταν ασύνδετο από άποψη ποιότητας και συνεκτικότητας. Σαν να προστέθηκε εσπευσμένα, εκ των υστέρων, πρόχειρα. Το ίδιο μείον θα έδινα και στο τέλος της ταινίας. Ήταν συμπιεσμένο. Σαν να έπρεπε να τελειώσει.
Είναι γεγονός πως σαν κοινωνία δεν έχουμε απαντήσει κατ’ ιδίαν ή συλλογικά στο θέμα δουλεία. Είναι γεγονός ότι ηθελημένα δεν στεκόμαστε να το αντιμετωπίσουμε. Είναι προσβλητικό της υπόστασης μας. Είναι απάνθρωπο. Δεν θέλουμε να συμβαίνει κι αν συμβαίνει θέλουμε να το αγνοούμε. Προσποιούμεθα ότι δεν είναι δυνατόν. Κι όμως υπάρχουν χώρες που ο άνθρωπος είναι πράγμα για έναν άλλο άνθρωπο, η δύναμη του οποίου ακυρώνει την ύπαρξη. Όταν βρίσκεσαι, ως θεατής, μπροστά στην σκληρή αλήθεια της βίας, της αδικίας, του εξευτελισμού είναι φυσικό να σε συνεπαίρνει το θέμα εις βάρος της μορφής. Μόνο που η μορφή είναι αυτή εξαιτίας της οποίας το θέμα είχε τόσο επιρροή επάνω σου.
Ε! Αυτό είναι Τέχνη.
Σκηνοθέτης. Steve McQueen
Συγγραφέας βιβλίου. Solomon Northup (βιβλίο Twelve Years A Slave)
Σενάριο. John Ridley
Κινηματογραφία. Sean Bobbitt
Μουσική. Hans Zimmer
Διανομή ρόλων. Francine Maisler
Ηθοποιοί
Solomon Northup. Chiwetel Ejiofor
Freeman Paul Giamatti
Rachel. Nicole Collins
Edwin Epps Michael Fassbender
Mrs Epps. Sarah Paulson
Patsey. Lupita Nyong'o
Mr Ford Benedict Cumberbatch
Tibeats. Paul Dano
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου