23 Μαρτίου 2012

Ο χωρισμός (A separation) - 2011

Ο Ασγκάρ Φαραντί διάλεξε ένα θέμα για το οποίο ο σημερινός άνθρωπος είναι αρκετά εξοικειωμένος κι αρκετοί/ές από εμάς έχουν προσωπική εμπειρία, τις περισσότερες φορές επώδυνη.
Συγκεκριμένα, η Σιμίν θέλει να φύγει. Ο Ναντέρ είναι δέσμιος του άρρωστου πατέρα του και δεν θέλει να τον αφήσει μόνο. Έτσι χωρίζονται, και η κόρη του, ελπίζοντας να γυρίσει γρήγορα η μητέρα της, μένει προσωρινά με τον Ναντέρ.
Βιώνουμε τη σκληρότητα ανάμεσα σε δυο ανθρώπους που κάποτε αγαπήθηκαν, δυσανασχετούμε για τον εγωισμό και την υπερηφάνεια που το ζευγάρι επιτρέπει να καταστρέψουν αυτό που μαζί ξεκίνησαν και ίσως ήταν όνειρο. Θυμώνουμε για την αδιαφορία που δείχνουν προς το παιδί τους, ενώ εξαακολουθούν κι επιμένουν για την απόφασή τους.
Ο Ασγκάρ Φαραντί επιτρέπει αρκετό χρόνο να γνωρίσουμε και να κατανοήσουμε τον κάθε χαρακτήρα, να τον εντάξουμε στο κοινωνικό πλαίσιο. Δεν εξαντλεί τον κάθε χαρακτήρα με τη μία, αλλά επανέρχεται στα πρόσωπα σ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας. Μας είχε ήδη συνηθίσει στη σφαιρική, ψυχολογική σπουδή των χαρακτήρων από το «Τι απέγινε η Έλλη», την ταινία που τον γνωρίσαμε και εκτιμήσαμε, και είναι αλήθεια μας προετοίμασε για την πρόσφατη βράβευση.
Μολονότι ο χωρισμός συντελείται σε άλλη γεωγραφική ενότητα, διαπιστώνει κανείς ότι κοινωνικές αγκυλώσεις, αδιέξοδα, εμμονές, διεκδικήσεις, αλληλοκατηγορίες, απρόσωπη δικαιοσύνη και άτεγκτη νομοθεσία δημιουργούν εντάσεις, βία, παράπονα, μικροπρέπειες, σφάλματα, ταπεινώσεις, προκαλούν ασύστολα κι επιλεκτικά ψεύδη και μνήμες ανεξάρτητα του χώρου.
Ένα παιδί παρακολουθεί και παρακολουθείται από εμάς ανήμπορο, όπως κι εμείς, να λύσει το γόρδιο δεσμό, να ενώσει τους γονείς του.
Η ταινία θα ήταν συνηθισμένη παρά τη διεισδυτική της ματιά στο θέμα του τίτλου, αν δεν αποτελούσε μια αλληγορία. Από την αρχή η ταινία διαμηνύει ότι πρέπει να αναζητήσεις το άλλο, αυτό πίσω από τον Ναντέρ, τη Σιμίν, τον άρρωστο πατέρα το παιδί το διαζύγιο. Αφήνοντας την αίθουσα η πεποίθηση ότι είτε πρόκειται για ζευγάρι, είτε για χώρα, μόνο οτι η πραγματική επιθυμία για επίλυση διαφορών θα έφερνε αποτελέσματα είναι βεβαιότητα.
Μια χώρα που παλεύει ανάμεσα στο παλιό, το νέο, την παράδοση, τη θρησκεία, την εσωστρέφεια, τη Δύση, το νεωτερισμό και την εξωστρέφεια, τα ήθη και την αλήθεια.
Αυτός που μένει προσκολλημένος κι ακέραιος, αξιοσέβαστος, επίμονος κι η άλλη η προς έξωθεν λύση αναζητούσα, ρηξικέλευθη, νεωτερίστρια. Και οι δυο για το μέλλον και το παιδί αγωνίζονται, κι αυτό, ανήμπορος θεατής, υγιής παρόλα αυτά λόγω νεότητας, συνθέτουν τον κοινωνικό και πολιτικό ιστό του Ιράν. Η παθογένεια ενός συστήματος, βάρος ασήκωτο όπως το παρελθόν, αγαπημένου ωστόσο, ο πατέρας επισημαίνεται καθώς καθορίζει.
Έξοχες ερμηνείες, επιτρέπουν το συναίσθημα να ξεχειλίσει.
Όπως κι αν το δεις, ψυχογράφημα ή αλληγορία, είναι άξιο του χρόνου που διαθέτεις γι’ αυτό, σημείο αναφοράς για τις αλλαγές που ακολοθούν στην ευρύτερη περιοχή μας.

Σενάριο Asghar Farhadi
Σκηνοθεσία Asghar Farhadi
Simin Leila Hatami
Naader Peyman Moaadi
Hodjat Shahab Hosseini
Razieh Sareh Bayat
Termeh Sarina Farhadi
 Naader’s father Ali-Asghar Shahbazi