5 Αυγούστου 2013

Django ο τιμωρός (Django Unchained) - 2012


Με εξαίρεση το Pulp Fiction, δεν είδα άλλες ταινίες του Quentin Tarantino. "Δεν με ενδιαφέρει η βία και το άφθονο αίμα", δήλωσα. Τον προσπέρασα κι έχασα.
Μετά τον θόρυβο του Django Unchained αποφάσισα να το δω.
Οφείλω να πω ότι προετοιμάσθηκα για τα δύσκολα. Έχει διαφορά να θωρακισθείς απέναντι στην ωμή βία και να μην "πας" ανυποψίαστος.
Η ταινία εξελίσσεται στο Νότο και την Άγρια Δύση, την εποχή της μαύρης δουλείας.
Ένας εξαγορασμένος σκλάβος ο Django ακολουθεί τον Dr. King Schultz με μία συμφωνία, αφ ενός ο ίδιος να βρεί την σύζυγό του, η οποία παραμένει σκλάβα σε κάποια φυτεία, ο δε Dr King Schultz να βρεί επικηρυγμένους εγκληματίες για την αμοιβή, ποσοστό της  οποίας θα επιμεριστεί στον Django.
Θα βρεθούν τα ίχνη της Broomhilda, συζύγου του Django, στην φυτεία ενός διαβόητου ιδιοκτήτη, γνωστού για την σκληρότητα της στάσης του απέναντι στους μαύρους. Εξαίρεση ο μαύρος οικονόμος του σπιτιού, Stephen και μισητός, για τους θεατές της ταινίας, χαρακτήρας.
Η ιστορία και το ενδιαφέρον αυτής, βρίσκεται εκεί, στο μέσον της ταινίας.
Η ταινία είναι σκληρή. Αντέχεται δια της υπερβολής της. Γίνεσαι κοινωνός του συμβάντος, το εντάσεις στον πραγματικό χρόνο της ύπαρξης του με όλες τις συνιστώσες του και τους προβληματισμούς, τα μηνύματα που διαμηνύει. Όμως η υπερβολή ή υπέρβαση θα έλεγα, δεν μειώνει την βαρύτητα και σημαντικότητα του θέματος, της άποψης, της αγανάκτησης, του θυμού,της οργής, της λύπης. Σε βοηθάει να αντέξεις, για να σκεφθείς.
Οπως λέει ο Quentin Tarantino, ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος, επανέρχεται στα θέματα που τον απασχολούν και σε αυτήν την ταινία.
Το τι είναι ηθικό, ποιός είναι ηθικός, γιατί δεν είναι, τι συνέβη στην ζωή του, υπάρχει ηθική μέσα στη βία, στους χαρακτηρισμένους ανήθικους;
Αποκαθίσταται η τάξη, η ηθική εντός της εξέλιξης της ταινίας.
Οι κακοί πληρώνουν.
Οι πρωταγωνιστές του, έχεις την βαθιά πεποίθηση, ότι δεν είναι κάποιοι σαν εσένα κι εμένα. Έχουν εξαιρετικές ικανότητες και δική τους ηθική και τάξη πραγμάτων. Καλοί ή κακοί επιδεικνύουν πολλές φορές ανθρώπινα συναισθήματα.
Ένα θαύμα, ο από μηχανής Θεός, έρχεται και λύνει τον δεσμό, φέρνει την ανατροπή.
Ο Tarantino επιχειρεί να γράψει ιστορία. Χρησιμοποιεί τον τίτλο αλλά και το θέμα. Το Django ήταν ταινία του Sergio Corbucci το 1966, όπου και η έμπνευση.
Χρησιμοποιεί, όπως δήλωσε, ο ίδιος το spaghetti western για να αφηγηθεί ένα θέμα που η κοινωνία άφησε και αφήνει στην άκρη ή το αγγίζει επιφανειακά. Είπε: "μελετώντας τον Sergio Corbucci, ανακάλυψα τον τρόπο που μπορείς να πεις μία ιστορία. Δεν έχει να κάνει με το τι σκέπτεται ο σκηνοθέτης. Έχει  να κάνει με το τι εισπράττει από αυτό ο θεατής. Ουσιαστικά θέτεις ένα θέμα, το φέρνεις προς συζήτηση".
Η ιστορία εξελίσσεται δύο χρόνια πριν τον εμφύλιο Βορρά, Νότου, στο βαθύ Νότο στην καρδιά του προβλήματος. Δεν είναι τυχαίες οι επιλογές.
Οι πρωταγωνιστές εκτός από φυσικές ικανότητες, φυσική κατάσταση, ευφυϊα, συνομιλούν με εκπληκτική στιχομυθία, έξυπνη, άμεση περιεκτική. Λίγα λόγια, άμεσα που με την βοήθεια της προσομοίωσης, της υπερβολής επιβάλλουν τον προβληματισμό για την ντροπή της ανθρωπότητας, την εκμετάλλευση και βασανισμό, εξευτελισμό, ταπείνωση ανθρώπου από άνθρωπο, με αφορμή, επιχείρημα, το χρώμα. Αυτό που σε καθιστά διαφορετικό, σε καθιστά αντικείμενο κι όχι όν.
Ο Tarantino κατορθώνει αυτό που λέει ο Bardrillard "αντικατάσταση των πραγματικών σημείων για το πραγματικό". Η εκτίναξη σαν σφαίρα του σώματος της ιδιοκτήτριας της φυτείας, μετά τον  πυροβολισμό, παράδειγμα μεγέθους υπερβολής, η θετρικότητα εν γένει των συμβάντων, ο πυροβολισμός του σερίφη, το σφυρί, η εμφάνιση της Broomhilda, ο παραλληλισμός με τον γερμανικό μύθο, επίσης είναι μέρος αυτό που αναφέρεται ως υπέρβαση, υπερβολή της πραγματικότητας.
"Αστείες" σκηνές και έξυπνοι διάλογοι αντιπαρατίθενται στην ωμή βία της ταινίας υπηρετώντας και τα δύο την σπουδαιότητα του θέματος. Αν επιλέξεις ένα από τα δύο θα μείνεις εκτός θέματος ή θα χάσεις την ταινία, όπως εγώ έχασα τις άλλες του σκηνοθέτη, επειδή επέλεξα την αντίθεση μου στην θέαση αγριότητας, βίας και άφθονου αίματος. Έχασα το τι ήθελε να μαρτυρήσει.
Σε όλη την ταινία νοιώθεις την ματιά του ως λεπτολόγου παρατηρητή, νοιώθεις τον αυστηρό, κοινωνικό κριτή. Τιμωρός ο ίδιος, όπως ο πρωταγωνιστής του.
Δεν σπαταλιέται η βία για την βία, αίμα για "χαβαλέ", ξεκοίλιασμα για την ευχαρίστηση. Είναι θα έλεγα ο μεγενθυτικός φακός του θέματος. Δεν είναι όμως καθοδηγητής. Ο ίδιος σε μία συνέντευξη (Tarantino Interview in Cannes) λέει:
"Ο Harvey Weinstein της Miramax, με ρώτησε: Τι θάλεγες αν βγάζαμε, κόβαμε την σκηνή του βασανισμού; 
Κόβαμε; Δεν θα το έκανα, σίγουρα. Δεν την έκανα για να ουρλιάξουν οι άνθρωποι. Η σκηνή είναι τρομερή. Αλλά δεν την έκανα επίσης για να στείλω  μήνυμα."
Αλλού απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την πραγματικότητα-πραγματικό απαντά: "Ο Tim Roth (όχι στο Django Unchained) κείται κάτω αιμοραγώντας και εκλιπαρεί  λέγοντας "σας παρακαλώ, κρατήστε με". Η σκηνή κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται άβολα. Λενε: "γιατί δεν προχωράς; Πήραμε το μήνυμα, καταλάβαμε τι θέλεις να πεις, προχώρα. Ο άνθρωπος είναι πυροβολημένος στο στομάχι και εκλιπαρεί να τον πάνε στο νοσοκομείο. Δεν μπορείς να το χειρισθείς με μία δύο προτάσεις και να πας παραπέρα; Η επανάληψη, είναι η ένταση".
Άφησα στο τέλος το θέμα μουσική. Η μουσική δεν είναι "χαλί", δεν είναι ενωτικός κρίκος. Ειναι συνομιλητής, είναι ο χορός της αρχαίας Ελληνικής τραγωδίας. Ειναι πρωταγωνιστής.
Οι δε πρωταγωνιστές, απλά άψογοι και ανεπανάληπτοι. Η διανομή  των ρόλων υποδειγματική.
Για να αποδώσει την πραγματικότητα έχει σαν εργαλεία την επανάληψη την υπέρβαση, την υπερβολή, την λεπτομέρεια την μουσική, τον έξυπνο διάλογο, την καλή ηθοποιία.
Σε πρόσφατη συνέντευξη (NPR) δήλωσε: "το σινεμά είναι κάνω-πιστεύεις. Είναι  φαντασία. Προσπαθούμε να αφηγηθούμε την πραγματικότητα, αλλά μιμούμεθα."
Να υποθέσουμε ότι η πραγματικότητα είναι σκληρότερη από αυτό που είδαμε;
Βλέπουμε αλλά προσποιούμεθα ότι δεν είδαμε;

Σκηνοθέτης Σεναριογράφος  Quentin Tarantino

Ηθοποιοί:
Django                               Jamie Foxx
Dr King Schultz                     Christoph Waltz
Calvin Candie                       Leonardo Di Caprio
Broomhilda Von Shaft            Kerry Washington
Stephen                              Samuel L.Jackson

Cast                                    Victoria Thomas

Μουσική επιμέλεια :
                                          Luis Bacalov
                                          Robb Boyd
                                          Mary Rammos

Ακούστηκαν:

Freedom                               Anthony Hamilton, Elayana Boynton
Ancora Qui                            Ennio Morricone
Who did that to You?              John Legend
100 black coffins                    Rick Ross
Επίσης :
                                            Beethoven's Fur Elise 
                                            Verdi's Requiem Dies irae