29 Δεκεμβρίου 2015

Πατέρας και γιός (Like father, Like son) - 2013

Δώρο εποχής το Like father, Like son του Hirokazu Koreeda. Ευαίσθητη, τόσο που είναι σχεδόν εύθραυστη, λιτἠ, δυνατό το θέμα της, υπέροχες ερμηνείες. Τι άλλο να ζητήσει ο θεατής;
Δύο ζευγάρια, δύο παιδιά στην σύγχρονη Ιαπωνία. Θα μπορούσε απλά να διαπραγματευτεί αυτήν την πολλαπλώς αναλυὀμενη σχέση. Προχωράει
πολύ περισσότερο. Οι δύο οικογένειες είναι από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, διαφορετικού μορφωτικού και κοινωνικού επιπέδου. Το τόνισε.
Η ταινία ξεκινάει με την μία, την ευκατάστατη οικογένεια, ενώ αργότερα θα συναντήσουμε την άλλη αυτή των φτωχών προαστίων.
Οι ζωές τους θα διαταραχθούν, με τον τρόπο τους, όταν θα πληροφορηθούν ότι μεγαλώνουν όχι το δικό τους παιδί, αλλά το παιδί των άλλων.
Θα ξεκινήσει μία διαδικασία λύσης του προβλήματος με την διοίκηση του νοσοκομείου, όπου συνέβη και η ανταλλαγή βρεφών. Αν ήταν λάθος ή σκοπιμότητα θα απαντηθεί στον σωστό χρόνο.
Είναι γεγονός πως οι αντιδράσεις των γονιών είναι διαφορετικές. Ο τελειομανής, πετυχημένος αρχιτέκτονας Ryota (Masaharu Fukuyama), θα εστιάσει αλλού την αγωνία του και ο άλλος πατέρας, o Yudai (Lily Franky), ένα αιώνιο παιδί, φτωχός ηλεκτρολόγος, αλλού.
Οι μάνες, η Midori (Machiko Ono) και η Yukari (Yoko Maki) αντίστοιχα, θα έρθουν πιο κοντά, ίσως γιατί η κοινωνία εν μέρει τις καθιστά υπεύθυνες, αφού επί έξι χρόνια το ένστικτο ή μητρικό φίλτρο δεν τους οδήγησε στον εντοπισμό του λάθους.
Το μεγάλο ερώτημα για τους γονείς και τους θεατές είναι βεβαίως τι σε κάνει γονιό, το αίμα ή η αγάπη. Το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά Keita Nonomiya (Keita Nonomiya), Ryusei Saiki (Shôgen Hwang), για το ποιους θεωρούν γονιούς.
Αμηχανία και προβληματισμός παραμένουν κατά την διάρκεια της ταινίας, μέχρι την λύση του δράματος. Δεν προϊδεάζεσαι ακόμη κι αν είναι γνωστή η έκβαση σε παρόμοιες περιπτώσεις.
Αργά αλλά σταθερά παρουσιάζει ο σκηνοθέτης μας την εξέλιξη και τις παραμέτρους του συμβάντος και θέματος της ταινίας.
Δεν προτρέχει και δεν το κάνει δραματικότερο απ’ ό,τι χρειάζεται.
Οι συντελεστές της ταινίας δουλεύουν με συνοχή για το εξαιρετικό αποτέλεσμα. Θα τονίσω ότι καμία στιγμή δεν ήταν υπερδουλεμένη, ούτε άστοχη. Τα πλάνα και η φωτογραφία έδωσαν το βάρος ή την ελαφράδα που χρειαζόταν. Αναπνέεις όπου χρειάζεται και πνίγεσαι όταν ο μύθος το απαιτεί. Διακριτική αλλά όχι αδιάφορη η μουσική.
Απορίες προκύπτουν αλλά και ενστάσεις. Είναι διαφορετική κοινωνία και ίσως η ψυχραιμία να είναι μέρος της κουλτούρας τους. Αντιδρούν αλλά συγκρατημένα, βουβά. Είναι γεγονός επίσης πως σε κάποιες κοινωνίες της Δύσης θα είχαν εμπλακεί εξαρχής οι διάφοροι ειδικοἰ, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί κα. Στην ταινία απουσιάζουν, ηθελημένα ή μη, παραμένει δε η απορία για τον αλλιώς συνηθισμένο θεατή.
Είναι φανερό ότι αγγίζει θέματα όπως οικογένεια και διαμόρφωση χαρακτήρα, κληρονομικότητα ή διαπαιδαγώγηση, παρουσία απουσία γονιού στην ανατροφή, χρόνος και διαχείριση αυτού.
Αντιπαρατίθεται ο γρήγορος τρόπος ζωής των αστικών κοινωνιών με αυτή, την αργή των προαστίων. Ο πλούτος και η φτώχεια, η αισθητική και ο άπλετος χώρος με το στρίμωγμα και την απουσία καλλωπισμού. Χρόνος που κάπου δεν φθάνει και αλλού περισσεύει, με τις ανάλογες συνέπειες, οικονομικές και αυτές της λεγόμενης ποιότητας ζωής.
Θα ξανατονίσω όλα αυτά με λεπτότητα, διακριτικά για τον θεατή, με σεβασμό, προς αυτόν κυρίως, χωρίς πολλές «υπογραμμίσεις».
Στόχευε στο συναίσθημα αλλά δεν προσπέρασε την λογική του θεατή.
Έθεσε τον προβληματισμό του σε ένα γνωστό και παλιό θέμα με τον τρόπο που ξέρει το καλό «σινεμά».
Για δε τον αδιάφορο θεατή ως προς το θέμα χάρισε μία εικονική αρτιότητα.

Σκηνοθέτης: Hirokazu Koreeda
Σενάριο: Hirokazu Koreeda
Φωτογραφία: Mikiya Takimoto
Μουσική: Shin Yasui
Editing: Hirokazu Koreeda

Ηθοποιοί
Masaharu Fukuyama: Ryota Nonomiya
Yōko Maki: Yukari Saiki
Jun Kunimura: Kazushi Kamiyama
Machiko Ono: Midori Nonomiya
Kirin Kiki: Riko Ishizeki
Isao Natsuyagi: Ryosuke Nonomiya
Lily Franky: Yudai Saiki
Jun Fubuki: Nobuko Nonomiya
Shôgen Hwang: Ryusei Saiki
Keita Nonomiya: Keita Nonomiya

18 Δεκεμβρίου 2015

Το Μυστικό της Άνταλαϊν (The Age of Adaline) - 2015

Έχουμε ακούσει πολλές φορές «αχ και να έμενα είκοσι χρονών», ο δε πατέρας μου έλεγε «ας ήμουν είκοσι χρονών, κι ας πήγαινα άλλα τρία χρόνια φαντάρος”.
Διακαής κι ευσεβής πόθος πολλών μεσηλίκων. Είναι όμως ευτυχία η παραμονή στην νεότητα;
Η εν λόγω ταινία διαπραγματεύεται με τον δικό της ευφάνταστο αλλά όχι και επιτυχημένο τρόπο αυτό το θέμα. Η πρωταγωνίστρια Adaline Bowman (Blake Lively) παραμένει για δεκαετίες είκοσι εννέα ετών.
Γεννήθηκε το 1908, σε πλούσια οικογένεια, γνώρισε ένα εξίσου πλούσιο άνδρα που στην συνέχεια γίνεται o σύζυγος της, αποκτούν σύντομα ένα κορίτσι. Ο σύζυγος θα πεθάνει σε ένα ατύχημα εργοταξίου. Σε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα η Adaline λίγο αργότερα θα πέσει από ένα γκρεμό, μία κρύα νύχτα με πολύ χιόνι, σε παγωμένο νερό. Όταν δε θα επιχειρεί να βγει στην επιφάνεια,  θα την χτυπήσει κεραυνός. Αυτό, όπως θα μας πληροφορήσει με πολλή σοβαρότητα υπό μορφή επιστημονικής ανακοίνωσης ένας αθέατος εκφωνητής, θα γίνει η αιτία της διαρκούς νεότητάς της, που κράτησε 107 έτη! Απολαμβάνει την διαρκή νεότητα, μέχρι που η κόρη της φθάνει στην ίδια ηλικία, αυτή των είκοσι εννέα ετών και εκείνη.
Από αυτό το σημείο και μετά η Adaline μετακινείται αλλάζοντας τόπο διαμονής και ταυτότητα, ανά δεκαετία.
Μέχρι πότε; Μέχρις ότου συναντήσει τον έρωτα ξανά, τον Ellis Jones (Michiel Huisman).
Η εξέλιξη της ταινίας είναι αυτό που θα κρατήσει το θεατή εν εγρηγόρσει χαρίζοντας στο τελευταίο κομμάτι της, δύο εξαιρετικές ερμηνείες από τον  Harrison Ford, ως William, και την ηλικιωμένη πλέον κόρη της Flemming από την Ellen Burstyn. 
Έξυπνο σενάριο, αν και αστείος ο λόγος που χάριν του μύθου εφευρέθηκε για την διαρκή νεότητα.
Εξαιρετική η φωτογραφία και η μουσική. Με εντυπωσίασε η ορθὀτητα στα ρούχα εποχής. Διάβασα ότι το marketing της ταινίας στόχευε σε γυναίκες που ενδιαφέρονται για μόδα, έτσι εύλογα δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στην εμφάνιση.  Ήταν τόσο επιτυχημένη η εμπορική επικοινωνία τους που διπλασιάστηκε σε εισπράξεις ($57,7εκ), ο προϋπολογισμός παραγωγής ($25εκ).
Αναρωτιέμαι όταν εγώ κι εσείς διασκεδάζουμε ή προβληματιζόμαστε, άραγε οι παραγωγοί θεαμάτων να μας έχουν καθόλου στο νου, ή τα ταμεία μόνο στοχεύουν και γι αυτά τελειοποιούν το παραμύθι, εκείνο που κάθε φορά επιλέγουν να μας αφηγηθούν εικονικά;
Καλή η ερμηνεία της Blake Lively, άνευρη και άχρωμη του Michiel Huisman. Όπως ανέφερα, ξεχώρισαν ο Harisson Ford και η Ellen Burstyn στους μικρούς ρόλους τους.
Η ταινία έχει την γοητεία της ελαφρότητάς της. Το μόνο βάρος της, το θέμα. Αυτός ο άσπλαχνος χρόνος που φεύγει και αυτά που επιτρέπει να έρθουν. Όπως ορθά θα έλεγε κάποιος, «αυτοί παίζουν με τον πόνο μας».
Αν σκεφθεί κανείς πόσες γυναίκες και άνδρες πήραν το πρώτο ηρεμιστικό με την εμφάνιση της πρώτης άσπρης τρίχας, θα εκπλαγεί από την έκβαση της ιστορίας.
Σκεφτόμουν επίσης ότι οι σεναριογράφοι έχουν, όπως είναι άλλωστε φυσικό, τις δικές τους γεωγραφικές και κοινωνικές παραμέτρους. Για παράδειγμα, εκτιμώ ότι θα ήταν  δύσκολο να μετακινηθείς και να αλλάξεις χώρο διαμονής, εκτός Αμερικής, με αναμφισβήτητο το ρίσκο της παράνομης απόκτησης μιας καινούριας ταυτότητας. Προϋποθέτει δε άφθονο χρήμα η μετακίνηση καθώς επίσης και η παράνομη αλλαγή ταυτότητας.
Τέτοιου τύπου λεπτομέρειες κάνουν την ταινία παραμύθι για εύκολα αυτιά, αφαιρώντας παράλληλα, όπως έγραψα, την βαρύτητα. Θυμίζει λίγο τη ταινία The Curious Case of Benjamin Button (2008). Ένα παραμύθι που θα ήθελε να είναι αληθοφανές. Ένα ‘εάν’ που σε ‘κρατάει’ 112 λεπτά, οφείλω να το παραδεχθώ, έστω κι αν είναι αβάσιμο. 

Σκηνοθέτης: Lee Toland Krieger
Παραγωγοί: Sidney Kimmel, Gary Lucchesi, Tom Rosenberg
Σενάριο: J.Mills Goodloe, Salvador Paskowit
Μουσική: Rob Simonsen
Φωτογραφία: David Lanzenberg
Editing: Melissa Kent
Ηθοποιοί
Blake Lively: Adaline Bowman, Jenny Larson
Michiel Huisman: Ellis Jones
Harrison Ford: William Jones
Anthony Ingruber: ως νέος  William
Ellen Burstyn: Flemming Prescott
Kathy Baker: Kathy Jones
Amanda Crew: Kikki Jones

Αφήγηση: Hugh Ross