30 Σεπτεμβρίου 2015

Danny Collins. 2015

Με απασχολεί τελευταία ποιος αυξάνει προς τα άνω την αξιολόγηση μιας ταινίας. Αναφέρομαι, παρ' όλες τις ενστάσεις φίλου περί των βασικών συντελεστών, ιδιαίτερα στην ηθοποιία και στον σκηνοθέτη. Εννοώ, αν ο σκηνοθέτης αναδεικνύει τον ηθοποιό, ή είναι η ηθοποιία αυτού που ανεβάζει την αξιολόγηση.
Πρόσφατα είδα δύο ταινίες με τον Al Pacino: «Τhe Humbling», (Ταπείνωση) του  Barry Levinson και «Danny Collins» του Dan Folgeman.
Αν τις δείτε με μικρή χρονική  διαφορά θα έχετε και την απάντηση. Σημείωση, έχουν και παραπλήσιο θέμα. Ο καλλιτέχνης στο τέλος της καριέρας του. Η κάθε μία εξετάζει διαφορετικές πτυχές, αλλά ο Al Pacino είναι ο ίδιος. Ένας γερασμένος καλλιτέχνης, αλλά μοναδικός ηθοποιός, σε μία ταινία που η μεν μία σέρνεται και η άλλη σε κρατάει με αμείωτο το ενδιαφέρον μέχρι τέλους, ελέγχει τον συναισθηματισμό σου, λατρεύεις τον Danny αλλά και τον Al Pacino.
Ο Danny Collins είναι  ένας κουρασμένος ροκ σταρ της δεκαετίας του 70, παραμονές των γενεθλίων του νιώθει κούραση, απροθυμία και έλλειψη ενδιαφέροντος για μια ζωή που τον κάλυπτε μέχρι τώρα στο ταξίδι της επιτυχίας και του πλούτου. Νιώθει αδύναμος να να απαλλαγεί από αυτό τον τρόπο ζωής, μία ζωή εθισμένος σε ναρκωτικά, ουσίες, γυναίκες.
Ζει σε ένα σύγχρονο παλάτι με μία νεότατη γυναίκα.
Η ζωή του θα πάρει απότομη στροφή όταν στα γενέθλια του, ο παραγωγός και φίλος του θα του χαρίσει ένα γράμμα που του έστειλε πριν χρόνια ο John Lenon.
Ένα γράμμα που ουσιαστικά τον προέτρεπε ως νέο καλλιτέχνη τότε να μην αφήσει φήμη, δόξα και πλούτο να επηρεάσουν την ποιότητα της δουλειάς του αλλά και την ζωή του.
Αποφασίζει να αλλάξει και να αρνηθεί την αναπαραγωγή των επιτυχιών, να ξαναγίνει δημιουργικός, να επανασυνδεθεί με τον γιο, που μέχρι τότε δεν συνάντησε.
Η ταινία εξελίσσεται δραματικά με έναν Al Pacino αξιοθαύμαστο.
Παρ' όλες τις μικρές κοινοτοπίες και προβλέψιμες σκηνές, η ταινία είναι δυνατή σε συγκινήσεις και με συνοχή καλά δομημένη… Ελάχιστα κομμάτια θεώρησα ανούσια, προβλέψιμα, γρήγορα τα προσπέρασα. Είναι ο Al Pacino τελικά που την ταινία αυτήν εκτινάσσει.
Το επαναλαμβάνω. Έχει χιούμορ, είναι σε πολλά σημεία γρήγορη και πανέξυπνη, στα cuts, στους διαλόγους, στην απρόσμενη εξέλιξη του σεναρίου. Το σημαντικότερο, είναι βασισμένη, σε δύο σημεία της, σε αληθινά γεγονότα. Ο ροκ σταρ και η επιστολή του John Lenon που την λαμβάνει με καθυστέρηση 40 ετών στην ταινία, λίγα χρόνια λιγότερο στην πραγματικότητα. Είναι ο Steve Tilston. Αρνείται ότι στη ζωή του έκανε καταχρήσεις. Έχει μια εξαιρετική οικογένεια και δεν έγινε ποτέ υπερβολικά διάσημος ή πλούσιος. Την δε επιστολή την υπέγραφαν Yoko Ono και John Lenon ενώ στην ταινία μόνο ο Jοhn Lenon.

a.  I managed to earn my living as a musician for 40-odd years, and it's been feast and famine" Tilston said. "But really, I've lived a charmed life. I wouldn't change it at all. ... The idea of celebrity turns me right off. I just like to do what I do." - NYTimes.
b.  Τhe movie's cautionary tale of a musician becoming lost in the temptations of celebrity is a fictional one. The real Danny Collins, Steve Tilston, has a daughter named Martha and a son, Joe. Both followed in their father's footsteps. Martha Tilston is a professional singer and Joe Tilston sings and plays bass for the ska-punk band Random Hand
c.  The story is based on a real-life situation, in which John Lennon and Yoko Ono wrote a letter in 1971 to the English folk singer Steve Tilston, which was unknown to him for 34 years. The real letter was signed "John + Yoko", while the letter in the movie was signed "John".

Λείπει η έντονη παρουσία  μουσικής, ίσως για να τονισθούν οι ερμηνείες των τραγουδιών του. Η εστίαση στον Al Pacino μονοπωλεί την ταινία. Εξαιρετικός επίσης ο παραγωγός και φίλος του Frank, Christopher Plummer. 


Σκηνοθεσία                   Dan Fogelman
Παραγωγή                    Nimitt Mankad Jessie Nelson Denise Di Novi Shivani Rawat
Σενάριο                         Dan Fogelman
Μουσική                        Ryan Adams Theodore Shapiro
Φωτογραφία                 Steve Yedlin
Editng                          Julie Monroe

Ηθοποιοί
Al Pacino                       Danny Collins
Annette Bening              Mary Sinclair
Jennifer Garner              Samantha Leigh Donnelly
Bobby Cannavale            Tom Donnelly
Christopher Plummer      Frank Grubman
Katarina Čas                   Sophie
Giselle Eisenberg            Hope Donelly
Melissa Benoist               Jamie
Josh Peck                       Nicky Ernst
Eric Michael Roy             Young Danny Collins

21 Σεπτεμβρίου 2015

Still Alice (2014)


Καθώς μεγαλώνουμε, αναπόφευκτα εξοικειωνόμαστε με την φθορά της ύλης μας. Αποτάσσουμε την φθορά της πνευματικής υπόστασης. Συνήθως δεν το σκεφτόμαστε κι όταν το ακούμε αφορά άλλους, είναι μακριά από μας.
Η ταινία των Richard Glatzer και Wash Westmoreland έρχεται με δύναμη, με αναμφισβήτητη ποιότητα να μιλήσει για την νόσο Alzheimer, που εκτιμώ κανένα δεν θα αφήσει ασυγκίνητο.
Η εξαίρετη  μεταφορά του ομωνύμου βιβλίου του 2007 της Lisa Genova, συνδυασμένη με την συγκλονιστική ερμηνεία της Julianne Moore   σε καθηλώνει.
Η ταινία ξεκινά με τα 50στα γενέθλιά της. Είναι διακεκριμένη καθηγήτρια γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Columbia, ευτυχισμένη μητέρα και σύζυγος. Αυτοδημιούργητη, άνθρωπος κυρίαρχος στον οικογενειακό και επαγγελματικό χώρο, δυνατή προσωπικότητα, ικανή και αποτελεσματική, ανυποχώρητη στον στόχο της. Το διαπιστώνουμε τόσο στο χειρισμό της ασθένειας της, όσο και στους διαλόγους με την μικρή της κόρη, η μόνη χωρίς σπουδές στην οικογένεια. Σφοδρή επιθυμία της μητέρας. Η εστίαση στο συγκεκριμένο οικογενειακό θέμα προφανώς επιλέχθηκε για τον υπερτονισμό του ισχυρού χαρακτήρος της πρωταγωνίστριας.
Η ταινία ξεκινάει από τη αρχή με την εμφάνιση της νόσου, σε πρόωρο στάδιο. Νόσος και ταινία  εξελίσσονται μαζί.
Δεν είναι μελοδραματική ούτε επιμένει στο πως αντιδρούν οι γύρω. Δεν υπάρχουν εξεζητημένες εκρήξεις ούτε και αδιαφορία. Είναι οικογένεια του μέτρου, ίσως έτσι την διαμόρφωσε η σύζυγος και μητέρα, η νοσούσα.
Βιώνουμε σε σημείο ταύτισης την πορεία προς το μηδενισμό του εγώ. Του είμαι της οντότητας. Με ευρηματικότητα οι σκηνοθέτες ενώ αρχικά εστιάζουν στην Alice Howland (Julianne Moore), σταδιακά ο φακός εστιάζει σε άλλα πρόσωπα αυτά που την φροντίζουν. Η οποία πέφτει σε δεύτερο πλάνο όταν υπάρχουν άλλοι.
Η γυναίκα που άλλοτε ήταν δυνατή, επιβλητική, η επιτυχημένη επιστήμονας, η γυναίκα των διαλέξεων, η γοητευτική σύζυγος, η γυναίκα «που όλα τα προλαβαίνω, και όλα τα ελέγχω», χάνει τον έλεγχο. Θα επιμένει και με ένα δικό της τρόπο θα στηρίξει την αδυναμία της.
Όμως, είναι πέρα από αυτήν. Σταδιακά μέρα με την μέρα ακυρώνεται η υπόστασή της.
Η αποφασιστικότητά της γίνεται εξάρτηση, η δύναμη αδυναμία, η ευφυΐα εκμηδενίζεται.
Η ανεξαρτησία εξάρτηση. Όλα χάνονται μαζί με την μνήμη. Ότι συσσώρευσε και έφτιαξαν το παζλ του «εγώ είμαι» εξαφανίζονται και αφήνουν ένα πλάσμα ανήμπορο, εξαρτημένο, να σχηματίσει ανάμνηση, δηλαδή προσανατολισμό στο μέλλον. Οδυνηρό.
Όλα προσεγμένα μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια, φωτογραφία, μουσική, editing, πολύ καλές ερμηνείες από όλους, σωστά διαλεγμένους, κορυφαία η Julianne Moore.
Η εστίαση στα μάτια της, εν υγεία και μη βουρκώνουν και αυτά του θεατή. Την ακολουθείς σε όλα τα στάδια και βιώνεις με την ψυχή σου τη κάθε λεπτομέρεια. Την αρχική έκπληξη, τον θυμό, την άρνηση, την θέληση να βοηθήσει τον εαυτό της, την προσπάθεια να συνεχίσει να υπάρχει.
Ουσιαστικά είσαι κι εσύ υπό τον έλεγχο της, εξαιτίας της δύναμης της ηθοποιίας.
Εξαιρετική δουλειά η οποία γίνεται αρτιότερη, δραματικότερη εξαιτίας του γεφονότος ότι ο ένας εκ των δύο συντελεστών  χτυπήθηκε από την ίδια ασθένεια.
Δεν θα το ανέφερα, όμως ήταν και αυτή η πληροφορία, κρατήθηκε για ευνόητους λόγους περιορισμένη, που σε  λυγίζει.
Θα ήθελα επίσης να θυμίσω ότι παλαιότερα είχαμε δει το «Iris»,  το 2001, του Richard Eyre, βασισμένη στο ημερολόγιο του (συντρόφου της Iris Murdoch) John Bayley, «Elegy for Iris». Στην ταινία παρουσιάζεται η ζωή και η ασθένεια της Iris Murdoch, διακεκριμένης ακαδημαϊκού, γνωστής πολυδιαβασμένης συγγραφέως, δυναμικής γυναίκας. Οι σπουδές και οι διακρίσεις στην μελέτη της γλώσσας ήταν επίσης κοινό σημείο εκτός της ασθένειας. Δεν ξέρω κατά πόσο η συγγραφέας του βιβλίου που αποτέλεσε την βάση του σεναρίου επηρεάστηκε από τη γνωστή τραγική ιστορία. Απορία επίσης έχω, ίσως για ειδικούς: πως γίνεται άνθρωποι που αφιέρωσαν την ζωή τους στην μελέτη της γλώσσας και τον πολύπλοκο μηχανισμό της να δέχονται το χτύπημα, ακριβώς  εκεί που βρίσκεται ο πλούτος τους;
Ανεπιφύλακτα, είναι μία συγκλονιστική ταινία, μία επίπονη θέαση, ένα απερίγραπτο δράμα που όμως επιχειρήθηκε να περιγραφεί και να κατατεθεί.
Δίκαιο το Αcademy Award πρώτου γυναικείου ρόλου της φετινής χρονιάς.

Σκηνοθεσία                     Richard Glatzer, Wash Westmoreland
Σενάριο                           Richard Glatzer, Wash Westmoreland
Βιβλίο                             Lisa Genova
Φωτογραφία                   Denis Lenoir
Editing                            Nicolas Chaudeurge
Mουσική                          Ιlan Eshkeri

Ηθοποιοί
Julianne Moore                 Alice Howland
Alec Baldwin                    John Howland
Kristen Stewart                Lydia Howland
Kate Bosworth                  Anna Howland-Jones
Hunter Parrish                  Tom Howland
Shane McRae                    Charlie Jones
Stephen Kunken                Benjamin
Victoria Cartagena            Professor Hooper
Seth Gilliam                      Frederic Johnson