29 Δεκεμβρίου 2015

Πατέρας και γιός (Like father, Like son) - 2013

Δώρο εποχής το Like father, Like son του Hirokazu Koreeda. Ευαίσθητη, τόσο που είναι σχεδόν εύθραυστη, λιτἠ, δυνατό το θέμα της, υπέροχες ερμηνείες. Τι άλλο να ζητήσει ο θεατής;
Δύο ζευγάρια, δύο παιδιά στην σύγχρονη Ιαπωνία. Θα μπορούσε απλά να διαπραγματευτεί αυτήν την πολλαπλώς αναλυὀμενη σχέση. Προχωράει
πολύ περισσότερο. Οι δύο οικογένειες είναι από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, διαφορετικού μορφωτικού και κοινωνικού επιπέδου. Το τόνισε.
Η ταινία ξεκινάει με την μία, την ευκατάστατη οικογένεια, ενώ αργότερα θα συναντήσουμε την άλλη αυτή των φτωχών προαστίων.
Οι ζωές τους θα διαταραχθούν, με τον τρόπο τους, όταν θα πληροφορηθούν ότι μεγαλώνουν όχι το δικό τους παιδί, αλλά το παιδί των άλλων.
Θα ξεκινήσει μία διαδικασία λύσης του προβλήματος με την διοίκηση του νοσοκομείου, όπου συνέβη και η ανταλλαγή βρεφών. Αν ήταν λάθος ή σκοπιμότητα θα απαντηθεί στον σωστό χρόνο.
Είναι γεγονός πως οι αντιδράσεις των γονιών είναι διαφορετικές. Ο τελειομανής, πετυχημένος αρχιτέκτονας Ryota (Masaharu Fukuyama), θα εστιάσει αλλού την αγωνία του και ο άλλος πατέρας, o Yudai (Lily Franky), ένα αιώνιο παιδί, φτωχός ηλεκτρολόγος, αλλού.
Οι μάνες, η Midori (Machiko Ono) και η Yukari (Yoko Maki) αντίστοιχα, θα έρθουν πιο κοντά, ίσως γιατί η κοινωνία εν μέρει τις καθιστά υπεύθυνες, αφού επί έξι χρόνια το ένστικτο ή μητρικό φίλτρο δεν τους οδήγησε στον εντοπισμό του λάθους.
Το μεγάλο ερώτημα για τους γονείς και τους θεατές είναι βεβαίως τι σε κάνει γονιό, το αίμα ή η αγάπη. Το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά Keita Nonomiya (Keita Nonomiya), Ryusei Saiki (Shôgen Hwang), για το ποιους θεωρούν γονιούς.
Αμηχανία και προβληματισμός παραμένουν κατά την διάρκεια της ταινίας, μέχρι την λύση του δράματος. Δεν προϊδεάζεσαι ακόμη κι αν είναι γνωστή η έκβαση σε παρόμοιες περιπτώσεις.
Αργά αλλά σταθερά παρουσιάζει ο σκηνοθέτης μας την εξέλιξη και τις παραμέτρους του συμβάντος και θέματος της ταινίας.
Δεν προτρέχει και δεν το κάνει δραματικότερο απ’ ό,τι χρειάζεται.
Οι συντελεστές της ταινίας δουλεύουν με συνοχή για το εξαιρετικό αποτέλεσμα. Θα τονίσω ότι καμία στιγμή δεν ήταν υπερδουλεμένη, ούτε άστοχη. Τα πλάνα και η φωτογραφία έδωσαν το βάρος ή την ελαφράδα που χρειαζόταν. Αναπνέεις όπου χρειάζεται και πνίγεσαι όταν ο μύθος το απαιτεί. Διακριτική αλλά όχι αδιάφορη η μουσική.
Απορίες προκύπτουν αλλά και ενστάσεις. Είναι διαφορετική κοινωνία και ίσως η ψυχραιμία να είναι μέρος της κουλτούρας τους. Αντιδρούν αλλά συγκρατημένα, βουβά. Είναι γεγονός επίσης πως σε κάποιες κοινωνίες της Δύσης θα είχαν εμπλακεί εξαρχής οι διάφοροι ειδικοἰ, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί κα. Στην ταινία απουσιάζουν, ηθελημένα ή μη, παραμένει δε η απορία για τον αλλιώς συνηθισμένο θεατή.
Είναι φανερό ότι αγγίζει θέματα όπως οικογένεια και διαμόρφωση χαρακτήρα, κληρονομικότητα ή διαπαιδαγώγηση, παρουσία απουσία γονιού στην ανατροφή, χρόνος και διαχείριση αυτού.
Αντιπαρατίθεται ο γρήγορος τρόπος ζωής των αστικών κοινωνιών με αυτή, την αργή των προαστίων. Ο πλούτος και η φτώχεια, η αισθητική και ο άπλετος χώρος με το στρίμωγμα και την απουσία καλλωπισμού. Χρόνος που κάπου δεν φθάνει και αλλού περισσεύει, με τις ανάλογες συνέπειες, οικονομικές και αυτές της λεγόμενης ποιότητας ζωής.
Θα ξανατονίσω όλα αυτά με λεπτότητα, διακριτικά για τον θεατή, με σεβασμό, προς αυτόν κυρίως, χωρίς πολλές «υπογραμμίσεις».
Στόχευε στο συναίσθημα αλλά δεν προσπέρασε την λογική του θεατή.
Έθεσε τον προβληματισμό του σε ένα γνωστό και παλιό θέμα με τον τρόπο που ξέρει το καλό «σινεμά».
Για δε τον αδιάφορο θεατή ως προς το θέμα χάρισε μία εικονική αρτιότητα.

Σκηνοθέτης: Hirokazu Koreeda
Σενάριο: Hirokazu Koreeda
Φωτογραφία: Mikiya Takimoto
Μουσική: Shin Yasui
Editing: Hirokazu Koreeda

Ηθοποιοί
Masaharu Fukuyama: Ryota Nonomiya
Yōko Maki: Yukari Saiki
Jun Kunimura: Kazushi Kamiyama
Machiko Ono: Midori Nonomiya
Kirin Kiki: Riko Ishizeki
Isao Natsuyagi: Ryosuke Nonomiya
Lily Franky: Yudai Saiki
Jun Fubuki: Nobuko Nonomiya
Shôgen Hwang: Ryusei Saiki
Keita Nonomiya: Keita Nonomiya