25 Οκτωβρίου 2017

The Meyerowitz Stories (Netflix) - 2017

Τα πρόσωπα της ιστορίας, η ταινία: Ένας ισχυρογνώμων εγωκεντρικός μπαμπάς, o Harold, τρία παιδιά, ο Dannny και η Jean ετεροθαλή αδέλφια με τον Matthew, μία νεαρή, η Eliza κόρη του Danny, και η Maureen, τέταρτη σύζυγος του μπαμπά και μητριά των τριών, προσπαθούν να βρουν τις άκρες τους, να κλείσουν πληγές και να συνυπάρξουν.Οι σχέσεις μεταξύ τους ανύπαρκτες έως εχθρικές. Μια και ο μπαμπάς έχει φανερή αδυνα-μία και απροκάλυπτο θαυμασμό προς το ένα εκ των τριών παιδιών του και αδιαφορία, θα έλεγα αναισθησία, για τους γύρω του. Ένα γεγονός θα τους φέρει γρήγορα σε αυτό που αργούσε τόσα χρόνια, να βρουν ο ένας τον άλλον, τα αίτια της αποξένωσής τους, των πληγών τους.

Θα περίμενε κανείς να είναι βαριά και καταθλιπτική η ταινία καθώς το θέμα της μας θυμίζει την νέα μορφή οικογένειας που δυστυχώς ήδη έφθασε και στα μέρη μας. Δύο ή τρεις γάμοι, παιδιά από μία ή δύο μητέρες συγκατοικούν, αποκόβονται, συναντιούνται περιστασιακά, μεγαλώνουν ή γερνούν, ξένοι ενίοτε εχθροί, διεκδικητές του κοινού πατέρα ή μητέρας. Το σπίτι σημείο αναφοράς δικαίωμα ή μη στην κατοχή και οικειο-ποίηση του.

Οι ηθοποιοί Adam Sandler(Danny), Ben Stiller (Matthew), Dustin Hoffman (Harold), Emma Thompson (Maureen), με κωμικές υπερβολές αλλά με εξαι-ρετική υποκριτική ικανότητα σε καλούν μέσα από το γέλιο να κοιτάξεις μέσα σου και γύρω σου. Να αναρωτηθείς για την δική σου οικογένεια, αυτήν που άφησες αυτήν που δημιούργησες. Ποιους η νέα σου επιλογή τραυμάτισε. Τι συμβαίνει αν τόσο πολύ προσέχεις τον εαυτό σου που ξεχνάς τα παιδιά σου και τις ανάγκες τους. Γρήγορα θα απαντήσεις, μα αυτός, ο κ Meyerowitz (Dustin Hoffman) ήταν καλλιτέχνης, άνδρας, Αμερικανός. Δεν συμβαίνουν εδώ αυτά. Σαν την Ελληνική οικογένεια δεν έχει. Εγώ είμαι μία απλή μάνα ένας μεροκα-ματιάρης πατέρας. Γεγονός είναι ότι θα υπερασπίσεις τον εαυτό σου μια και σου θυμίζει, αν είσαι γονιός, τις ευθύνες σου απέναντι στα παιδιά σου, κι αν δεν είσαι γονιός, είσαι το παιδί κάποιων γονιών. Λιγότερη δουλειά το να κοιτάς μόνο πίσω στην δεύτερη περίπτωση.

Έξυπνο σενάριο, γρήγορο, ευρηματικό, ζωντανεύει με εξαιρετικές ερμηνείες όπως ανέφερα. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποιον ή κάποια, στο ρόλο τους, αξιολάτρευτοι όλοι. Διακριτική ως έπρεπε η μουσική του Randy Newman. Η ταινία είχε τέτοια δομή που έδινε την αίσθηση ότι κρατάς ένα βιβλίο και περνάς από κεφάλαιο σε κεφάλαιο, το καθένα αφιερωμένο στους χαρακτήρες του. Τα εύσημα για αυτό σε σκηνοθέτη και editor. Noah Baumbach και Jennifer Lame.

Μας είχε προετοιμάσει ο Noah Baumbach με το The Squid and the Whale και αργότερα με το Μargot at the Wedding; ότι τον ενδιαφέρoυν οι ενδοοικο-γενειακές σχέσεις, τις οποίες, όπως δηλώνει, τις διακωμωδεί μέχρι την λύτρωση, τη δική του και τη δική μας: (Συνέντευξη: Lethem, Jonathan 'Noah Baumbach', BOMB Magazine, Fall, 2005)  
“Μερικές φορές, όταν σκέφτομαι όλη την εμπειρία αυτού, αρχίζει να γίνεται αστείο, μέσα σε ένα αστείο, μέσα σε ένα αστείο. Η ταινία δεν εμπνέεται μόνο από την παιδική μου ηλικία και το διαζύγιο των γονιών μου, αλλά ήταν επίσης το πρώτο σενάριο που δεν έδειξα στους γονείς μου ενώ εργαζό-μουν σε αυτήν. Δεν θέλω να τους προστατεύσω από τίποτα. Απλώς ήθελα να διατηρήσω τη δική μου εμπειρία.”
Αν αφαιρέσεις κάποιες σκηνές όπου παρουσιάζεται το εξεζητημένο φιλμάκι της εγγονής του κ Meyerrowitz, Eliza(Grace Van Patten), μια παρατραβηγμένη θα έλεγα εκδοχή των νέων αναζητήσεων των νεαρών καλλιτεχνών, η θέαση της ταινίας είναι μια αφορμή να πάει όλη η οικογένεια μαζί στο κινηματογράφο.

Σκηνοθέτης:Noah Baumbach
Σενάριο:Noah Baumbach
Φωτογραφία:Robbie Ryan
Μουσική:Randy Newman
Editor:Jennifer Lame
Ηθοποιοί
Adam Sandler: Danny Meyerowitz,
Ben Stiller: Matthew Meyerowitz, 
Dustin Hoffman: Harold Meyerowitz
Elizabeth Marvel: Jean Meyerowitz
Emma Thompson: Maureen η τέταρτη και νυν σύζυγος του Harold
Grace Van Patten: Eliza, εγγονή του Meyerowitz
Candice Bergen: Julia, 3η σύζυγος  του Harold μητέρα του Matthew
Rebecca Miller: Loretta Shapiro
Judd Hirsch: L.J. Shapiro,καλλιτέχνης φίλος του Harold
Sigourney Weaver: ο εαυτός της.

19 Οκτωβρίου 2017

Victoria and Abdul ( 2017)

Το να είσαι γυναίκα, λευκή, ηλικιωμένη και να συναναστρέφεσαι άνδρα, άλλου χρώματος και επιπλέον νέο, είναι μία φορά παράξενο, δύσκολο έως ακατόρθωτο στις παρούσες κοινωνικές συνθήκες. Το να είσαι βασίλισσα και μάλιστα του 19ου αι μοιάζει σχεδόν με παραμύθι.
Και όμως, παρ όλο που έγινε βίαιη και συστηματική εξαφάνιση των αποδεικτικών στοιχείων αυτής της ιδιαίτερης σχέσης, η Shrabani Basu με το ομότιτλο βιβλίο της μετά,από μακροχρόνια έρευνα, την αποκάλυψε και εξιστόρισε.

Τώρα, γιατί ο Stephen Frears επιμένει να ασχολείται με την βασιλική οικογένεια είναι άξιο απορίας. Το λέω γιατί γι αυτόν τον σκηνοθέτη είχα προσδοκίες. Απέδειξε όμως με τις τελευταίες του ταινίες ότι μόνο επιδερμικά αγγίζει τα θέματά του και τα καθιστά εύπεπτα για το ευρύ κοινό, Plilomena(2013) The Queen(2006), Florence Foster Jenkins(2016).

Για όσους δεν γνωρίζουν την ιστορία της ταινιάς: Για τον εορτασμό των 50 χρόνων βασιλείας της βασίλισσας Βικτωρίας μεταβαίνουν δύο Ινδοί για να της προσφέρουν ένα νόμισμα ως δώρο και ένδειξη εκτίμησης και σεβασμού προς το πρόσωπό της. Μην ξεχνάμε ότι η Ινδία ήταν μέρος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας μετά την κατάπαυση της ανταρσίας. Η βασίλισσα εντυπωσιάζεται από τα μάτια και εμφάνιση αρχικά του Abdul, ενός εκ των δύο Ινδών, και από την στιγμή εκείνη ξεκινά η προσωπική τους σχέση. Η θέση του Abdul διαρκώς αναβαθμίζεται, ο άμεσος βρετανικός κύκλος της προσβάλλεται, αναταράζεται και δυσανασχετεί, έως που επαναστατεί και δολοπλοκεί για την απομάκρυνση του. Ο Αbdul παραμένει μέχρι τον θάνατό της ο έμπιστός της, ο δάσκαλος της, ο Μούνσι όπως τον αποκαλεί και επιβάλει. Βίαια εκδιώκεται αυτός και η οικογένεια του, που εν τω μεταξύ είχε κληθεί, μετά από διαταγή της Βικτώριας, και εγκαταστάθηκε σε οίκημα εντός του παλατιού προς μεγάλη δυσφορία και αγανάκτηση όλων. Ήταν πράξεις αδιανόητες για την νοοτροπία και τα ήθη όχι μόνο των μελών της Αυλής αλλά και του υπηρετικού προσωπικού.

Η ταινία, παρ όλη την λαμπρή και αβίαστη ερμηνεία της Judi Dench ως Βικτώρια, την καλή παρουσία του Ali Fazal ως Abdul Κarim, και την θεατρικότητα της αγγλικής σχολής με την οποία οι διαλεγμένοι ηθοποιοί απέδωσαν τους ανθρώπους του παλατιού, παραμένει μέτρια. Η καρτουνίστικη προσέγγιση των χαρακτήρων δεν βοήθησε γιατί δεν είχε συνέπεια. Ήταν έντονη μέχρι τη μέση της ταινίας και κατόπιν εμφανιζόταν επιλεκτικά, προς ελάφρυνση της βαρύτητας του θέματος που προέκυπτε κάνοντας τον θεατή να γελά.
Ανάλαφρη θα την έλεγα και αξιαγάπητη ιδιαίτερα από κοινό που το γοητεύουν οι ιστορίες των βασιλικών θρόνων χωρίς ιδιαίτερη εμβάθυνση και σύνδεση των διαδραματιζομένων με ιστορικά και πολιτικά γεγονότα.

Ο κινηματογράφος δεν είναι αθώος. Απευθυνόμενος σε αυτούς και κυρίως αυτές (ήταν γυναίκες οι περισσότερες μέσα στην αίθουσα προβολής), χαλάρωσε, χάιδεψε και αποσιώπησε τεχνηέντως. Δεν μου αρκεί η σύντομη μαρτυρία, σχολιασμοί του Mohammed (Adeel Akhtar) του Ινδού που ήρθε στην Αγγλία μαζί με τον Abdul για τον ίδιο σκοπό, αλλά μην έχοντας την εμφάνιση του συμπατριώτη του δεν δέχτηκε την προτίμηση της βασίλισσας και έτσι υπηρετούσε σε κατώτερες θέσεις, τόσο που κατέληξε υπηρέτης του Abdul. Ήταν ελάχιστη και μάλιστα γραφική. Τους θυμίζω μια και εκστασιασμένες εξήλθαν ποια ήταν η Βικτώρια αν το ξεχάσαν ή δεν το γνώριζαν.

Η βασίλισσα που επί της βασιλείας της εξαπλώθηκε η βρετανική αυτοκρατορεία σε τέτοιο μέγεθος που όπως λεγόταν «ο ήλιος δεν έδυε ποτέ», παραχωρήθηκε το Hong Kong στην Βρετανία μετά την ήττα της Κίνας, στον πόλεμο του Οπίου, ήταν η αιτία του 4ετούς λιμού της Ιρλανδίας, εξ ού και ο χαρακτηρισμός της ως «βασίλισσα του λιμού». Απέκλεισε το λιμάνι του Πειραιά με τεράστια ζημιά για το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος δήθεν για τα συμφέροντα ενός άγγλου πολίτη. «Χάρισε» την Ζάκυνθο στην Ελλάδα κατά την ενθρόνιση του συγγενούς της, μονάρχη της Ελλάδας Γεωργίου με αντάλλαγμα την υποστήριξη του προς τα συμφέροντα των Άγγλων στα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο. Πήρε ως δώρο, για την συμμετοχή της και υποστήριξη της Τουρκίας στο Ρώσοτουρκικό πόλεμο, τη Κύπρο. Τι είναι ένα νησί;Το παίρνεις και το δίνεις.  Προέτρεψε την εμπλοκή της Βρετανίας στον πόλεμο των Boeren. 

Πόσο να με ικανοποιήσει η ταινία αν είχε καλή μουσική, Τhomas Newman, μοντάζ, Melanie Ann Oliver, φωτογραφία, Danny Cohen, απόδοση ενδυμασίας, Consolata Boyle, εθιμοτυπικών, σκηνικών εποχής, Sarah Finlay, Adam Squires; Πόσο να με ικανοποιήσει αν κατά την ταινία η βασίλισσα αποδεικνύεται προοδευτικότερη της Αυλής της σε θέματα καταγωγής, τάξης; Ήταν τολμηρή σε κάτι που της έδινε ευχαρίστηση. Δεν ήταν (και είναι ιστορικά αποδεδειγμένο) τολμηρή και οικουμενική σε ότι αφορά την αμφισβήτηση και μόνο των συμφερόντων της αυτοκρατορείας, πόσο μάλλον για κατάργηση κεκτημένων.
Μα δεν έκανε το πορτραίτο της Βικτώριας, θα ισχυριζόνταν κάποιος. Ακόμη κι αν είναι έτσι, γιατί δεν κράτησε την αρχική προσέγγιση, αυτή της διακωμώδησης;

Θα ήταν τουλάχιστον δίκαιο. Στο παρελθόν, ομόεθνοι του όπως ο David Lean, κατέδειξαν εξ απαλών ονύχων πάντοτε, με πολύ βρετανικό τρόπο, πολύ περισσότερα θέματα σε ότι αφορά την βρετανική παρουσία στις Ινδίες και την σχέση Άγγλων Ινδών, o λόγος για τη μη πολιτική ταινία «Α Passage to India».

Σκηνοθέτης: Stephen Frears
Σενάριο: Lee Hall
Συγγραφέας ,βιβλίο: Shrabani Basu, Victoria and Abdul
Φωτογραφια: Danny Cohen
Μουσική: Thomas Newman
Editing: Melani Ann Oliver
Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Sarah Finlay, Adam Sqires
Ενδυματολόγος: Consolata Boyle
Ηθοποιοί
Judi Dench: Queen Victoria
Ali Fazal: Abdul Karim
Eddie Izzard: Bertie
Tim Pigott-Smith: Sir Henry Ponsonby
Adeel Akhtar: Mohammed
Simon Callow: Puccini
Michael Gambon: Λόρδος Salisbury
Julian Wadham: Alick Yorke
Olivia Williams: Jane Spencer, Βαρώνη Churchill
Fenella Woolgar: Δεσποινίς Phipps
Jonathan Harden: The Kaiser
Paul Higgins: Sir James Reid, γιατρός της Βασίλισσας