3 Απριλίου 2017

Το άρωμα της πράσινης παπάγιας (The scent of green papaya) - 1993

Όταν η ζωή δυσκολεύει είναι ωραίες οι νοσταλγικές βουτιές στο παρελθόν ιδιαίτερα όταν οι εικόνες είναι χάρμα οφθαλμών, κάποιος είπε ποίηση για μάτια. Τέλη δεκαετίας του 40, αρχές του 50 ένα ορφανό, πανέμορφο, τρυφερό δεκάχρονο κορίτσι περπατώντας μία μέρα φθάνει στη Σαιγκόν να δουλέψει ως οικιακή βοηθός σε ένα αστικό σπίτι.
Έτσι ξεκινάει η ταινία και ο μύθος της. Ο σκηνοθέτης Tran Anh Hung και σεναριογράφος μας μιλάει σε αυτήν την ολιγόλογη, έως σιωπηλή ταινία μέσα από τα μάτια αυτής της συναρπαστικής μικρής, Miu (Man San Lu) όνομα της. Βάλσαμο ψυχής η τρυφερότητα της, το χαμόγελο της, το αγόγγυστο της εργασίας της.
Μαθαίνει γρήγορα τα καθήκοντά της, υπηρετεί διακριτικά τα αφεντικά, έχει την συμπάθεια της κυρίας του σπιτιού.
Η οικογένεια έχει χάσει πριν μερικά χρόνια το νεαρό κορίτσι τους που αν ζούσε θα είχε την ηλικία της κόρης τους. Η παρουσία της Miu επώδυνη θύμηση αλλά και τρυφερότητα που δεν ξεπερνάει τους τύπους βέβαια.
Ανακαλύπτουμε ακολουθώντας την ματιά της την ομορφιά της φύσης. Μικρά ταπεινά πλάσματα όπως ένας γρύλος, ή ένας βάτραχος της δίνουν χαρά και γαλήνη. Είναι αποδέκτες της προσοχής και φροντίδας της. Η ζωή είναι δύσκολη γι αυτήν αλλά και χαρά της.
Ο θεατής με τη βοήθεια του κινηματογραφιστή Benoît Delhomme, θα απολαύσει αυτήν την μαγευτική απλότητα, θα βουτήξει στην γοητεία του παρελθόντος. Αυτό ήθελε και ο σκηνοθέτης όπως λέει σε μία συνέντευξη του. Να αναδείξει την ομορφιά του Βιετνάμ, ενός Βιετνάμ που χάθηκε. Αποκτάει ακόμα μεγαλύτερη αξία η ταινία, για μένα τουλάχιστον, αν λάβουμε υπόψη του ότι γυρίστηκε εξ ολοκλήρου σε πλατό μια και θα ήταν δύσκολο να βρεθεί σήμερα ατόφιος και ανέπαφος χώρος της δεκαετίας του 50 στο Βιετνάμ. Όπως λέει δε και ο σκηνοθέτης ίσως δεν θα ενδιέφερε την Διοίκηση στο Βιετνάμ να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση. 
Όταν η οικογένεια θα βρεθεί σε δύσκολη θέση, οικονομική, εξαιτίας του ότι ο πατέρας και αρχηγός της οικογένειας εξαφανίζεται με όλες τις οικονομίες του σπιτιού, θα αναγκαστεί να εργαστεί δίπλα σε έναν μουσικό, πιανίστα. Ένα φίλο και συχνό επισκέπτη της οικογενείας στο παρελθόν που ασκούσε ιδιαίτερή γοητεία στη μικρή. Ο ίδιος δέχεται τις αψεγάδιαστες αλλά γεμάτες αγάπη υπηρεσίες και φροντίδες της, ενώ απολαμβάνει μία ξέφρενη δυτικότροπη ζωή με την ακριβών γούστων ερωμένη του.
Όταν θα ανακαλύψει την ομορφιά, ψυχής και σώματος, της υπηρέτριας του, θα έχει κι άλλη τροπή η ταινία.
Αν δεν ήταν τόσο προσεγμένη σκηνοθετικά, αν ο κινηματογραφιστής δεν ήταν ένας μάγος του φωτός, αν το παραμύθι δεν ήταν με τέτοια ποιότητα σερβιρισμένο, θα ήταν ένα γλυκανάλατο ρομάντζο. Ο σκηνοθέτης αγαπά τους χαρακτήρες του, τους προσεγγίζει και εμείς τους βλέπουμε με μάτια ερωτευμένου.
Είναι επίσης με τέχνη δοσμένη η αγάπη και η νοσταλγία του σκηνοθέτη για την πατρίδα. Μια πατρδα όπως την κουβαλάμε μέσα μας ενώ την έχουμε αφήσει. Αυτή εξελίσσεται και μεταμορφώνεται εν τη απουσία μας καμιά φορά και μεταφορική, ενώ εμες την κρατάμε εξιδανικευμένη και γλυκιά όπως την θέλαμε.
Χώρος, περιβάλλον και άνθρωποι μεταβάλλονται και μεταμορφώνονται.
Παράδειγμα η πρωταγωνίστρια του. Από ένα λεπτό ως κλαράκι κοριτσάκι σε μία ενήλικη καλλονή (Tran Nu Yên-Khê). Η δε παπάγια λαχανικό αρχικά που γίνεται ένα υπέροχο φρούτο στο τέλος.
Η ταινία υποκλίνεται στην γυναίκα, στην γοητεία και δύναμη της, εξωτερική αλλά και εσωτερική. Συμβολικό το εσωτερικό και άρωμα της παπαγιας. Την δομή της οικογένειας σε ένα Βιετναμ πριν τον όλεθρο δείχνει ο σκηνοθέτης. Την θέση της γυναίκας στην αστική κοινωνία της Σαιγκόν λίγο πριν γίνουν όλα στάχτη.
Η μουσική του Tôn-Thât Tiêt, είναι έντονη, ποικίλη και οι σειρήνες που ακούγονται μια μικρή νύξη του μέλλοντος που αγνοείτο αλλά που αμείλικτο θα ακολουθούσε. 
Ανεπιφύλαχτα θα έλεγα ότι είναι ένα διαμαντάκι της δεκαετίας του 90, που αν το βρείτε, μην το χάσετε. Έχει την γοητεία του κουτιού που φυλάσσεται σ' ένα ντουλάπι και έχει μέσα όλα τα αποκόμματα της ζωής σας. Όταν το ανοίγετε η γλύκα των αναμνήσεων σας τυλίγει.
Όλα έχουν την γοητεία της πατίνας του χρόνου. Κινήσεις, ήχοι, εικόνες, αντικείμενα, αισθήματα, συμπεριφορές.
Έτσι και η ταινία για τον σκηνοθέτη το "κουτί" που γράφει απ' έξω Σαιγκόν '50.

Σκηνοθέτης: Tran Anh Hung
Σενάριο: Tran Anh Hung
Κινηματογραφιστής: Benoît Delhomme
Μουσική: Tôn-Thât Tiêt
Editing: Nicole Dedieu, Jean-Pierre Roques

Ηθοποιοί: 
Tran Nu Yên-Khê ως Mui 20 χρονών
Man San Lu ως Mui 10 χρονών
Thi Loc ως Truong
Anh Hoa ως Nguyen
Hoa Hoi ως Vuong
Ngoc Trung ως Tran
Vantha ως Talisman
Keo ως Souvannavong
Van Oanh ως Nguyen
Gerard ως Neth
Nhat ως Do
Thi Hai ως Vo

Thi Thanh ως Tra Nguyen

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου