30 Ιανουαρίου 2016

Ζώντας με ένα δολάριο τη μέρα (Living on One Dollar) - 2013

Ένα ντοκιμαντέρ μικρό, 56 λεπτών για την ακρίβεια, από ερασιτέχνες. Θα μπορούσε άραγε να ανατρέψει τη στάση ζωής σας;
Είναι από εκείνα που συζητάς για καιρό μετά.
Συνήθως μιλούμε γι αυτά που περνούν από μεγάλες οθόνες ή μικρές με DVD από video club. Tο παρόν είναι όμως εξαίρεση.
Τέσσερις νεαροί φίλοι, οι Zach, Chris, Ryan και Sean, Αμερικανοί φοιτητές, οι δύο (Chris και Zach) με θέμα σπουδών Διεθνής Ανάπτυξη, αποφασίζουν να ζήσουν δύο μήνες σε μία χώρα όπου οι άνθρωποι επιζούν με λιγότερα από ένα δολάριο τη μέρα. Αφορμή ήταν το θέμα που τους απασχόλησε στις σπουδές τους όταν διαπίστωσαν, μάλλον πληροφορήθηκαν, ότι περισσότεροι από ένα δις άνθρωποι επιζούν σ' αυτόν το πλανήτη κάτω από το όριο της φτώχειας. Διάλεξαν τη Γουατεμάλα όπου είχε δουλέψει ο Chris ένα καλοκαίρι.
Πήγαν σε ένα χωριό, Peña Blanca, με 300 κατοίκους όπου πραγματικά οι περισσότεροι επιζούν με λιγότερα από ένα δολάριο τη μέρα. Δουλεύουν ακόμη και μικρά παιδιά στα χωράφια, κάτω από άθλιες συνθήκες. Αναγκάζονται να παρατήσουν το σχολείο λόγω έλλειψης χρημάτων, η περίθαλψη είναι σχεδόν ανύπαρκτη λόγω κόστους, το νερό αμφιβόλου ποιότητας και ακόμη κι αυτό το ημερήσιο δολάριο με ερωτηματικό μια και είναι άγνωστο αν θα πληρωθούν και πότε από τους ιδιοκτήτες των χωραφιών όπου δουλεύουν.
Τα παιδιά υποσιτίζονται με αποτέλεσμα τη καθυστέρηση στην ανάπτυξή τους και με πολλά σχετικά προβλήματα υγείας.
Αποφασίζουν οι τέσσερις να ζήσουν λοιπόν όπως οι κάτοικοι του χωριού, σε παρόμοιες συνθήκες και με το περιορισμό του ενός δολαρίου.
Οι δύο εκ των τεσσάρων κινηματογραφιστές. Έτσι, με τα εισιτήρια πληρωμένα (4000 δολάρια), δωρεά από τους φοιτητές του κολεγίου τους (Claremont Mckenna College στη Καλιφόρνια) και από το Whole Planet Foundation, η τεράστιας δυσκολίας περιπέτεια ξεκινάει και καταγράφεται κινηματογραφικά.
Θεώρησα αρχικά ότι θα είναι μάλλον ωραιοποιημένη η επιλογή τους. Ήταν απίστευτη η έκπληξή μου όταν τελικά βίωσα το αντίθετο. Ήταν πολύ πιο απάνθρωπη η εμπειρία βέβαια γι αυτούς που μέχρι τα είκοσί τους δεν συνειδητοποίησαν ποτέ πριν τι σημαίνει να ζεις με ένα δολάριο τη μέρα.
Ακόμη και να γνωρίζεις ότι η συγκεκριμένη δυσκολία έχει ημερομηνία λήξης δεν παύει να είναι απίστευτα σκληρή η πραγματικότητα. Παλεύουν με την πείνα, την υγιεινή, τα εξανθήματα, την ασθένεια και την αδυναμία. Τέσσερις καλομαθημένοι, όπως άλλωστε και οι περισσότεροι ανάμεσά μας, αναγκάζονται να κοιμούνται στο χώμα, να πηγαίνουν τουαλέτα σε τενεκεδένια παράγκα, να μάθουν να καλλιεργούν, να πίνουν βρώμικο νερό με αιωρούμενα σωματίδια και ζωύφια, να εφευρίσκουν τρόπους να εξασφαλίσουν θερμίδες με φθηνό τρόπο, να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα χρήματα για φάρμακα.
Αυτό που γι αυτούς ήταν μόνο μια περιπέτεια 56 ημερών, για άλλους ήταν η καθημερινότητα.
Όσο για μένα τον θεατή, συγκλονίστηκα. Είναι άλλο να λες κάτω από το όριο φτώχειας κι άλλο να το βιώνεις στην αξία ενός δολαρίου.
Σημαντικότατο και απίστευτα ζωτικής σημασίας το μικροδάνειο 125 δολαρίων. Πλούτος αυθεντικός τα ραπανάκια, όνειρο σπάνιο η απόκτηση μιας μασίνας, η μιας κότας που γεννάει αυγά, πανηγύρι μια ώριμη μπανάνα!
Με όσα μου κοστίζει ένας καφές στο οποιοδήποτε καφενείο της αγοράς ζει τετραμελής οικογένεια τρεις ολόκληρες ημέρες!
Άρχισα έκτοτε να μετρώ τις αγορές μου με ημέρες ενός δολαρίου. Την προμήθεια αγαθών να αντιπαραθέτω με ερωτηματικό περί της αναγκαιότητάς της.
Αδιάφοροι για τον γύρω κόσμο συνεχίζουμε να πορευόμαστε και να διαμαρτυρόμαστε με αλαζονεία.
Ήρθαν τέσσερα παιδιά φοιτητές με μία φθηνή κάμερα και έφεραν στο φως ν' αντικρίσουμε κατάφατσα μια τραγική αλήθεια.
Έφεραν επίσης στο φως την ανθρώπινη πλευρά αυτού του απίστευτου κόσμου.
Άνθρωποι να προσφέρουν πρόθυμα απ' το υστέρημά τους. Άνθρωποι που δεν ξέχασαν να χαμογελούν, μέσα στην λάσπη, κάτω από μια στέγη να στάζει, άνθρωποι να δακρύζουν σκεπτόμενοι χαμένα όνειρα, να στέκονται αλληλέγγυοι στην μάνα που κρατά το άρρωστο παιδί της, που χαίρονται τους φίλους που αντέχουν με στωικότητα.
Αναρωτιέμαι τι μας χρειάζονται τόσοι πανάκριβοι κινηματογραφικοί εξοπλισμοί και πολυδάπανες (δεκάδων εκατομμυρίων) παραγωγές όταν με τέτοιο τρόπο μπορείς τελικά να αφηγηθείς τόσο ζωντανά μια ιστορία που είναι η ίδια η ζωή!
Δεν χρειάστηκε πολύ για να αναρωτηθείς τόσος φυσικός πλούτος πως γίνεται και δεν φθάνει στο πιάτο αυτού που τον καλλιεργεί;
Ποιός τον αρπάζει και δεν επιστρέφει τουλάχιστον λίγο καθαρό νερό, κάποια απόλυτα αναγκαία φάρμακα, μια στοιχειώδη εκπαίδευση;
Τα επεσήμαναν απλά χωρίς τεράστια προσπάθεια. Έστρεψαν την κάμερα από την παράγκα στις πλαγιές, στα νερά, στις λαϊκές αγορές, στην κατσαρόλα και στο βλέμμα των παιδιών.
Εύγε στους νέους που το επιχείρησαν.
Μπορείτε να το βρήτε σε Netflix ή Youtube.

Σκηνοθεσία: Zach Ingrasci, Sean Leonard, ChrisTemple
Φωτογράφος: Ryan Christoffersen, Sean Leonard
Editing: Sean Leonard