23 Ιανουαρίου 2016

Ο Χρόνος που Κυλά (Les Temps Qui Changent) - 2004

Ένας, ο πρωταγωνιστής, Antoine (Gérard Depardieu), προσπαθεί να βρει και να συναντήσει τον έρωτα που έχασε πριν 30 χρόνια. Ο έρωτας, η Cécile (Catherine Deneuve), παντρεμένη, αλλά όχι ιδιαίτερα ευτυχισμένη με το νεώτερο σύζυγό της. Στον τόπο διαμονής της, στην Ταγγέρη, φθάνουν ταυτόχρονα με τον αναζητόντα τον έρωτα Antoine, ο γιος της, η φίλη του και ο γιος της φίλης του, από άλλον άνδρα. Ο γιος θα συναντήσει τον εραστή του και η φίλη του θα επιδιώξει συνάντηση με την δίδυμη αδελφή της, που αρνείται να την συναντήσει για λόγους θρησκευτικούς. Είναι προσηλωμένη στο Ισλάμ, όπου οι κανονισμοί και οι αρχές δεν εγκρίνουν τη ζωή της αδελφής της.
Ταγγέρη, ένας κόσμος που πατάει το ένα πόδι στην παράδοση και στην Ανατολή και το άλλο στη Δύση. Ένας κόσμος που ανασυγκροτείται, χτίζεται. Υιοθετεί νέες συνήθειες, όπως πολυεθνικά fastfood, ακούει ξένη μουσική, έχει δύο ή και πολλές οικονομικές ταχύτητες, γίνεται πρόσφυγας, αναμένει τη συνάντηση με το όνειρο απέναντι στην Ευρώπη. Ευρωπαίοι αλλοδαποί που δεν θα ενσωματωθούν ποτέ με τους γηγενείς.
Ο σκηνοθέτης μας, André Téchiné, προχωρά έξι ιστορίες, άλλοτε συνδεδεμένες μεταξύ τους και άλλοτε όχι, όμως με ενδιαφέρον. Αφηγείται με κοντινά πλάνα την ένταση και με χαμηλό φως. Νιώθεις την ανακατάταξη και την ανασυγκρότηση στο χώρο, στις συμπεριφορές και θέσεις των χαρακτήρων. Δεν ανοίγονται τάφροι μόνο, αλλά και οι ζωές των ανθρώπων έρχονται πάνω-κάτω. Σείονται εκ θεμελίων.
Το ζητούμενο; Οι σχέσεις με ποιότητα, με συναίσθημα και ασφάλεια. Τη τελευταία τη νιώθεις κλονισμένη. Κλονισμένη και η συνέχεια της ζωής γενικότερα. Τρέχοντας, δεν αντιλαμβάνεσαι τις αλλαγές, τον χρόνο που κύλησε και τις αλλαγές που συνήθισες.
Οι ερμηνείες των Catherine Deneuve και Gérard Depardieu καλές, θυμίζουν ότι όχι απλώς είναι μεγάλοι ηθοποιοί, αλλά ότι υπήρξε κάποτε και ένα τέτοιο ‘είδος’. Είχε βαρύτητα η παρουσία τους ακόμη και μέσα στην ατσαλοσύνη του βαδίσματος του Depardieu. Δεν χρειάσθηκε να φλυαρήσει. Με λιτότητα και κάνοντας μία σύντομη βόλτα, έλεγε ο φακός ότι χρειαζόταν. Είχε την μουσική και το στίχο των τραγουδιών για συμπλήρωμα.
Θα μπορούσε να ισχυρισθεί κάποιος ότι ήταν ασύνδετα τα γεγονότα και οι βίοι των χαρακτήρων ασυνάρτητοι. Οι αλλαγές των καιρών όμως δεν προκαλούν τα ανεξήγητα; Δεν είναι αυτό και το χαρακτηριστικό τους; Θέλεις απόσταση από την αλλαγή, θέλει χρόνο να κατασταλάξει το νέο, να αφομοιωθεί.
Υπήρχε όμως κάτι σταθερό, η ανάγκη της ανθρώπινης επαφής, της έκφρασης συναισθήματος, η αναφορά σε μια άλλη ψυχή.
Δεν ήταν μόνο ο Depardieu που κυνηγούσε την επιστροφή στο παρελθόν έντονα και επίμονα. Ήταν και οι άλλοι που αργά μεν, όμως κι εκείνοι συνάντησαν την εσωτερική τους ανάγκη και αφέθηκαν στην επιταγή της.
Η ταινία είναι τουλάχιστον δέκα ετών, εύχομαι να μπορέσετε να τη βρείτε κι εσείς και να την απολαύσετε. Εγώ την είδα στο MUBI, γνωστή συνδρομική ψηφιακή ταινιοθήκη για σινεφίλους.
Ίσως, δεν είναι τόσο ουτοπικό η εμμονή σε ένα όνειρο, όταν οι καιροί αλλάζουν τόσο γρήγορα και εσύ αναζητάς τον έλεγχό τους.
Προλαβαίνω τους αντιρρησίες: Ο André Téchiné κινείται στο επίπεδο του ρεαλισμού και όχι στην γλυκόπικρη εκδοχή ενός ρομαντικού πρωταγωνιστή.

Σκηνοθέτης: André Téchiné
Σενάριο: André Téchiné, Larent Guyot, Pascal Bonitzer
Φωτογραφία: Julien Hirsch
Μουσική: Juliette Garrigues
Editing: Martine Giordano
Ηθοποιοί
Catherine Deneuve: Cécile
Gérard Depardieu: Antoine
Gilbert Melki: Nathan
Malik Zidi: Sami
Lubna: Nadia και Aïcha
Nadem Rachati: Bilal
Tanya Lopert: Rachel
Nabila Baraka: Nabila
Idir Elomri: Saïd