Μερικές φορές νομίζεις ότι ο κόσμος είναι όπως τον βρήκες. Ξεχνάς τον δρόμο που διήνυσε η ανθρωπότητα και τα εμπόδια που ξεπέρασε. Τις κοινωνικές αλλαγές που συνέβησαν στη διάρκεια των αιώνων. Η ταινία της Liv Ullmann, βασισμένη πάνω στο θεατρικό έργο του August Strindberg, επανέφερε θέματα όπως των φύλων, των τάξεων και της ηθικής, τον τρόπο που αντιμετωπίζονται σημαντικά γεγονότα με χαρακτηριστικά των «νατουραλιστών». Ρεαλιστικό σενάριο, απλό το σκηνικό, μία κουζίνα εν προκειμένω, δυνατές συγκρούσεις με περιεχόμενο και χωρίς δευτερεύουσες πλοκές.
Σε ένα πύργο, στο Fermanagh της Ιρλανδίας, η κόρη ενός βαρώνου, Miss Julie (Jessica Chastain), αποφασίζει να αναγκάσει τον υπηρέτη του πατέρα της John (Colin Farrell), να συνουσιασθεί μαζί της, παρούσας ως κριτής των γεγονότων η μαγείρισσα και μνηστή του John, Kathleen (Samantha Morton). Παλεύει εκείνη με τα αισθήματα και την ηθική της, οι άλλοι δύο δε, εγκλωβισμένοι στην επιθυμία, με το παρελθόν τους, τα άλυτα της ζωής και τη προσωπικότητά τους.
Πάλη για την ζωή ο ένας (John), για τον θάνατο η άλλη (Julie).
Όλα συμβαίνουν σε μία πράξη, μια νύχτα, την νύχτα του θερινού ηλιοστασίου, την νύχτα που «όλα επιτρέπονται όταν είσαι λαός», που τον ακούμε και δεν βλέπουμε και κάπου μακριά ξεφαντώνει.
Σπουδαίο τελικά σαν έργο θεατρικό με τρεις ηθοποιούς και εξίσου πρωταγωνιστές. Η Liv Ullmann τους διάλεξε και τους τρεις και έστησε μία ταινία για την οποία μετέφρασε το βιβλίο και το έκανε σενάριο.
Δεν απέφυγε την θεατρικότητα του, αντίθετα την υπερτόνισε.
Δυνατές ερμηνείες, με την Julie να μας θυμίζει την ίδια τη σκηνοθέτιδα στο τότε ξεκίνημά της. Μία τέτοια ομοιότητα που δεν μπορείς εύκολα να αποφύγεις, ούτε και να μην κάνεις τους απαραίτητους συνειρμούς.
Αναζήτησή της προσωπική; Ίσως.
Πολύπλοκες οι προσεγγίσεις αυτές με το «εγώ» μας, την καταγωγή μας, την κοινωνική μας θέση, την οικογένειά μας, τους υπαρκτούς ή μη γονείς μας, την θρησκεία, τον έρωτα, την επιθυμία, το πόθο, το ένστικτο, το θυμό.
Ο τρόπος που ορίζουμε το λάθος, τις συνέπειες, η σύγκρουση με την επικρατούσα ηθική και τους κανόνες της, η υπευθυνότητα, το κακό και το καλό μέσα μας.
Αυτά και πολλά άλλα μας είπαν τα λόγια, άλλα τόσα (και ίσως περιττά) μας είπαν τα cuts του μοντάζ και τα close ups. Σ’ αυτά και κυρίως στα close ups συνειδητοποιούσες ότι πρόκειται για ταινία.
Δύσκολη πάντως, απαιτούσε διαρκώς και επισταμένως την προσοχή σου αυτή η πρόσφατη απόδοση του έργου, ανεξάρτητα με το πόσες φορές είδαμε το αρχικό.
Είναι από μόνο του δυνατό, πρωτοπόρο, με πολλαπλές αναγνώσεις και ερμηνείες. Απέδειξε ότι μπορεί να παραμείνει ακόμη σύγχρονο 127 χρόνια μετά (γράφτηκε το 1888).
Δυσκολεύεσαι επίσης να αναγνωρίσεις και να κατανοήσεις την έννοια του αμαρτήματος.
Ζούμε σε μία εποχή που έχουμε, όπως έλεγε πρόσφατο άρθρο, απομακρυνθεί ως άτομα και κοινωνία από τον Χριστιανισμό και τις συμπεριφορές που μας επιβάλλει ή οικειοθελώς υπακούμε.
Οφείλω να πω ότι, κάτω από το βάρος της πολλαπλότητας των θεμάτων που έπρεπε να διαχειρισθεί η σκηνοθέτης, υπήρξε μια σχετική ασάφεια στις προθέσεις και στις σκέψεις, κυρίως του John. Ήταν σαφέστερος ο προσανατολισμός και τα κίνητρα της Julie και ακόμη πιο ξεκάθαρα της Kathleen, χαρακτήρα που ζει και δρα με κανόνες και που γρήγορα κλείνει τα θέματα του «εγώ».
Δεν θα παρέλειπα να αναφέρω την εξαιρετική φωτογραφία, αλλά θα παινέψω ιδιαίτερα την μουσική της ταινίας, που την διάλεξε η ίδια η Liv Ullmann. Παρότι οι περισσότεροι έχουμε μία εξοικείωση με τα κομμάτια του Schubert (Andante con moto) και του Bach, διατήρησαν άνετα την υποστηρικτική τους ιδιότητα και μας πρόσφεραν μια πρόσθετη ευχαρίστηση.
Βοήθησε βέβαια στην απόλαυση η θέαση στο θερινό μας κινηματογράφο. Σκεφτόμουν ότι θα μου ήταν ιδιαίτερα ασφυκτικό σε σκοτεινή χειμερινή αίθουσα, ή μόνη μου, μπροστά στη μικρή οθόνη.
Σκηνοθέτης Liv Ulmann
Σενάριο Liv Ulmann
Φωτογραφία Mikhail Krichman
Editing Michal Leszczylowski
Ηθοποιοί
Jessica Chastain Miss Julie
Colin Farrell John
Samantha Morton Kathleen
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου