Θέλησα να δω την ταινία, να αφιερώσω κάποιο χρόνο στην παρουσία του στο κόσμο μας και στη δημιουργία του. Να τον ξαναδώ. Τον είχα γνωρίσει στο ‘Last Year at Marienbad’ του 1960. Διάλεξα μία ταινία που έφερε το νέο στην οθόνη, το Hiroshima mon Amour.
Μια Γαλλίδα ηθοποιός, που βρίσκεται για λίγες μέρες στην ανοικοδομημένη Χιροσίμα, ζει για 24 ώρες έναν τρελό έρωτα με έναν Ιάπωνα αρχιτέκτονα. Ταυτόχρονα, αναπολεί σκηνές από το τραυματικό παρελθόν της, όταν είχε δεσμό με έναν Γερμανό στρατιώτη την περίοδο της Κατοχής. Η ταινία έγινε το 1959.
Τονίζω την χρονολογία,γιατί μόνο έτσι θα μπορέσει να αναδειχθεί η πρωτοπορία της.
Αυτό που σήμερα είναι σχεδόν κλισέ, με όχι απαραίτητα ωραίο αποτέλεσμα, η ταινία, δηλαδή ο Alain Resnais, το εγκαινίασε και το καθιέρωσε μαζί με τους Jean-Luc Godard στο ‘Breathless’ και τον François Truffaut στο ‘The 400 Blows’, την αναδρομή στο παρελθόν, την κατάργηση της γραμμικής αφήγησης. Ήταν η αρχή της nouvelle vague.
Μία ταινία ποίημα. Αιρετική όπως και ο δημιουργός της. Προκλητική στην σκέψη του απλοποιημένου μυαλού του 21 αι.
Χρειάζεται να πεις, σταματώ γα να δω,
να σκεφτώ,
να πάρω,
να μοιραστώ,
να αναρωτηθώ,
να πάρω απάντηση.
Μπαινοβγαίνεις μέσα στο χρόνο, παλεύεις με την μνήμη, με την λήθη, την ύλη σου, τις επιθυμίες, το κοινωνικό γίγνεσθαι, αλλάζεις πρόσωπα. Δίνεις την συνέχεια του όνειρου σε άλλο πρόσωπο, σε άλλο περιβάλλον, σε άλλο χρόνο.
Η Γαλλίδα, Αυτή, η πρωταγωνίστρια, ηθοποιός, θα συναντήσει Αυτόν, τον αρχιτέκτονα, Ιάπωνα, στην Χιροσίμα,15 χρόνια μετά την βιβλική καταστροφή της πόλης, μετά τη ρίψη της ατομικής βόμβας. Όλα συμβολικά. Θέμα της ταινίας, που Αυτή συμμετέχει και γι αυτό βρίσκεται στην Ιαπωνία, η καταστροφή της Hiroshima. Αρχιτέκτονας Αυτός, ίσον: ανάπλαση, αναδημιουργία.
Ξεχνάει ο άνθρωπος; Τι σημαίνει ξεκινώ από την αρχή; Πόλεμος: Νίκη για τον ένα, θάνατος κι οδύνη για τον άλλον.
Η ενσωμάτωση των επικαίρων της εποχής στην ταινία, έδωσαν την ιστορική πληροφορία, αφύπνισαν την ένταση, έθεσαν το πλαίσιο εξέλιξης του μύθου. Επέτρεψαν τους παραλληλισμούς, τις αναδρομές, τις συγκρίσεις.
Τραυματισμένη, Αυτή, από το νικηφόρο τέλος του πολέμου στη Νεβέρ.
Θάνατος, πληγές, αναπηρίες, πόνος, ράκη σωματικά οι επιζώντες το τίμημα της λήξης.
Υπάρχει απάντηση;
Μπορεί ο άνθρωπος να επουλώσει; Τι ακριβώς;
Να ξανακτίσει;
Να ανορθώσει τα ερείπια ψυχής και σώματος;
Να δικαιολογήσει το παράλογο;
Να φτιάξει όνειρα;
Είναι ο έρωτας η απάντηση;
Στην ταινία το πολιτικό είναι αναπόσπαστα δεμένο με τα υπαρξιακά μας προβλήματα. Η δύναμη του έρωτα, η έλξη των δυο κορμιών, αυτά θα δώσουν την απάντηση στην ζωή και στον θάνατο. Αυτό ισχυρίζεται τουλάχιστον η ταινία.
Εξαιρετικές ερμηνείες. Απουσία σπατάλης ακόμη και στην εμφάνιση και ενδυμασία των ηθοποιών. Τα μάτια μέσω έκφρασης. Η δύναμη της έκφρασης. Μαγνητίζουν με την λάμψη τους, την λύπη τους, την απορία, την επιθυμία, την απόγνωση, τον πόνο τους.
Σε συνεπαίρνουν μάτια, σώματα, κινήσεις στην ένταση της αφήγησης, η ένταση του κειμένου που με μαεστρία, ευρηματικότητα, περιεχόμενο προσπαθεί να μετουσιώσει.
Ποιος;
Η Μarguerite Duras.
Η Marguerite στα καλύτερα της. Στο θέμα που μεταφέρει σε όλα τα κείμενα της, τον άνδρα και την γυναίκα. Αυτή την αέναη συνάντηση-μάχη. «Θέλω να σε ξεχάσω», είναι η κραυγή του πόνου του αποχωρισμού. Είτε είσαι άνδρας, είτε γυναίκα, ένιωσες τον πόνο του αποχωρισμού. Εκείνον τον αφόρητο πόνο του λέω ‘αντίο’. Την στιγμή που το ‘εγώ’ παύει να υπάρχει και καταργείται με την απουσία του άλλου/άλλης.
«Θα έχουμε πεθάνει. Πριν συναντηθούμε.»
«Σε πρόδωσα. Σήμερα, μετά από δεκαπέντε χρόνια απουσίας, υπόσχεσης. Σε βρήκα στο κορμί και τη ψυχή άλλου. Είπα, δεν θα σε ξεχάσω την ώρα που ξεχνούσα εσένα, αυτόν που είπα θ’ αγαπώ για πάντα.»
Αυτή είναι η Μarguerite Duras και ο Alain Resnais
Ο Alain Resnais μπόρεσε και έδειξε σε μας. Ονειρικά, ακόμη και στις δύσκολες στιγμές. Επέτρεψε και απενοχοποίησε την επιθυμία. Την επιλογή προσωποποίησης του ονείρου.
Μετά από αυτή την πραγμάτωση της δεξιοτεχνίας γίνεσαι αυστηρός κριτής των εύκολω προσεγγίσεων. Αναζητάς την τριβή του επιμένω, προσπαθώ, απαιτώ την τελειότητα.
Την τελειότητα του Αlain Resnais.
Σκηνοθεσία Alain Resnais
Σενάριο. Marguerite Duras
Φωτογραφία Ιαπωνία Mochio Takahashi
Γαλλία Sacha Vierny
Μουσική. Georges Delerue
Giovanni Fusco
Ηθοποιοί Emmanuelle Riva
Eiji Okada
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου