26 Φεβρουαρίου 2013

Anna Karenina - 2012

Ας υποθέσουμε ότι είσαι ο Joe Wright κι αποφάσισες ή αποφάσισαν να μεταφέρεις το περίφημο μυθιστόρημα του Leo Tolstoy στην οθόνη. Ο λόγος για την Anna Karenina. Είναι η πολλοστή φορά που θα το δει κάποιος είτε σε θεατρική παράσταση, μιούζικαλ, όπερα, και μια ακόμη φορά σε ταινία το 1935 με την αξέχαστη Greta Garbo. Τι θα έκανες;
Διαλέγεις για την ενσάρκωση τη μούσα σου Keira Knightley. Και μετά;
Η Αυτοκρατορική Ρωσία του 19ου αιώνα δεδομένη. Η εισαγωγή του 
Leo Tolstoy «Οι ευτυχισμένες οικογένειες όλες μοιάζουν μεταξύ τους. Κάθε δυστυχισμένη οικογένεια, ωστόσο, είναι δυστυχισμένη με το δικό της τρόπο.», δεσμευτική.
Τι εννοώ; Θα δημιουργήσεις ένα ψυχογράφημα για τον άνθρωπο που το πάθος του τον οδηγεί σε προσωπικό δράμα;
Ή θα αναδείξεις την κοινωνική δομή και συμπεριφορές της τότε Ρωσίας, θα δώσεις έμφαση στον κοινωνικό ιστό εντός του οποίου διαδραματίζεται η ιστορία;
Το μυθιστόρημα είναι σύνθετο και ο συγγραφέας δουλεύει και προχωράει παράλληλα πολλά θέματα και ιστορίες. Αυτό είναι γνωστό στους λογοτεχνικούς αναγνώστες. Αριστοκρατία, Επαρχία, Αγροτική ζωή, Εξουσία, Διασκέδαση, Ανησυχία παρουσιάζονται μόνα τους, είτε μέσα από αντίστοιχες ιστορίες αγάπης.
Στο συγκεκριμένο, την 
Anna Karenina, η κρίση της οικογένειας προβάλλεται. Παράλληλα με τους γάμους υπάρχουν και οι παράλληλες σχέσεις που έχουν πλήξει το γάμο. Κορυφαία και πρωταγωνίστρια η σχέση της Anna Karenina με τον κόμη Alexei Vronsky.
Η 
Anna Karenina νέα, όμορφη, παντρεμένη με τον Alexei Karenin – άραγε τυχαία η επιλογή του Tolstoy; - με ένα γιο, ασφυκτιά εντός της οικογενειακής ζωής, η δε κοσμική ζωή της εξαιτίας της επανάληψής χάνει σε ενδιαφέρον. Γνωρίζει τον Alexei Vronsky και μια ιστορία πάθους ξεκινά δραματικά, έντονα, παθιασμένα, με συγκρούσεις, συγκρίσεις, απειλές, περιφρονήσεις, επικρίσεις, κοινωνικά σχόλια, κοινωνικές απορρίψεις. Η κοινωνία απαιτεί ξεκάθαρες θέσεις, παράδειγμα διαζύγιο, υποκρίνεται, κρύβει τα δικά της πάθη. Αυτό τουλάχιστον λέει ο Tolstoy. Ελπίδα ένα ζευγάρι που στην αγροτική επαρχία ξεκινά την κοινή του ζωή στηριζόμενο στην αληθινή αγάπη, αγάπη στο φως, αγάπη της δημιουργίας και της προσφοράς. Ιστορία παράλληλη με αυτήν της Anna Karenina και του Alexei Vronsky. Εξελίσσεται από τον συγγραφέα σε αντιπαράθεση, αλλά ισόποσα, δίνοντας τη θέση του και τον προβληματισμό του για την αγάπη.
Ο Joe Wright επέλεξε να ξαναπεί αυτή την ιστορία δημιουργώντας μια σκηνή εντός της ταινίας. Επέλεξε να κινείται πάνω στη σκηνή, πίσω από τη σκηνή, στα παρασκήνια. Κινήσεις-εργαλεία για να αφηγηθεί ένα δύσκολο, πολυμεταφερμένο, πολυερμηνευμένο έργο.
Δύσκολο το εγχείρημα, ελαφρά θολό αρχικά, σταδιακά γίνεται ξεκάθαρο, μέχρι την κορύφωση του δράματος, την αυτοκτονία της Anna, όπου είναι αριστουργηματικά θεατρική η σκηνοθεσία. Θεωρητικά μας ελευθέρωσε τη ματιά, δείχνοντας σε πρώτο πλάνο τα επί σκηνής και των παρασκηνίων σε δεύτερο ερμηνευτικό πλάνο.
Διάλεξε μια καλή ερμηνεία του Jude Law για τον σύζυγο, την φλεγματικότητα του οποίου, τη συντήρηση, συμβατικότητα, καθωσπρεπισμό έπρεπε να κάνει εμφανή. Να υπάρχει σε αντιδιαστολή με το πάθος, την τόλμη, την ελευθερία, την αντισυμβατικότητα των δύο εραστών. Το άλογο των πράξεών τους για την τότε και νυν κοινωνία. Έδειξε καλά με το διπλό κοινό την παρατηρητικότητα, την παρακολούθηση της κοινωνίας για τις πράξεις τους και πράξεις μας. Κοινό υπήρχε εντός κι εκτός της θεατρικής σκηνής. Ευρηματικότατο. Μάτια που άγρυπνα παρακολουθούν, σιωπές που φλυαρούν επώδυνα.
Η σκηνοθεσία, ναι, ήταν ευρηματική. Η ερμηνεία των εραστών άνευρη. Ίσως ήταν εραστές σύγχρονης καταναλωτικής εποχής, συνηθισμένοι. Δεν ξέρω αν το επέλεξε ο Joe Wright ή του διέφυγε.
Ήταν άνευροι και χωρίς το βάρος του πάθους. Η Keira έδειξε υστερία προς το τέλος. Δεν αντέχω, βέβαια, για πολλοστή φορά μια γυναίκα να γελοιοποιείται εξαιτίας του ατελέσφορου πάθους της. Αλήθεια, η ερώτηση είναι για τους δημιουργούς, ζώντες και νεκρούς: Μόνο οι γυναίκες οδηγούνται στην παραφροσύνη από τη ζήλεια ή το πάθος τους; Γιατί οι άνδρες παραμένουν και δρουν ελέγχοντας το πάθος; Αντικαθίσταται εύκολα αυτό; Ή δεν τους πάει ως ρόλος;
Η μορφίνη, θα μου απαντήσει σχολιαστής, την οδήγησε σε ακραία συμπεριφορά. Αρνούμαι να το δεχτώ, γιατί θα προκύψει το ερωτηματικό πώς φθάνει σε τέτοιου είδους χρήση και γιατί μόνο αυτή;
Θέλει η κοινωνία να αναπαράγει αυτούς τους ρόλους και τις συμπεριφορές; Εξακολουθεί και παραμένει ζητούμενο για όλους το πάθος στην καθημερινότητά μας.
Οι ενδυμασίες καταπληκτικές. Ευτυχώς δικαιώθηκε η Jacqueline Durran με τη βράβευση στην απονομή των Oscar.
Έχασε ο Joe Wright διάκριση σκηνοθεσίας, αλλά η ιστορία θα τον ανταμείψει, γιατί οι σπουδαστές στις σχολές κινηματογραφίας θα επανέλθουν αρκετές φορές προς μελέτη της δικής του μεταφοράς βιβλίου στην οθόνη. Η βοήθεια του Tom Stoppard, του σεναριογράφου, καθοριστική και πετυχημένη.

Σκηνοθεσία                                           Joe Wright
Σενάριο                                                Tom Stoppard
Μυθιστόρημα                                         Leon Tolstoy
Anna Karenina                                       Keira Knightley
Alexey Karenin                                      Jude Law
Alexey Vronsky                                      Aaron Taylor Johnson
Princess Betsy                                        Ruth Wilson
Countess Lydia Ivanova                            Emily Watson
Kitty                                                     Alicia Vikander
Dolly                                                     Kelly Macdonald
Levin                                                    Domhnall Gleeson
Stepan Arkadyevitch Oblonsky                   Matthew Macfadyen
Vronsky’s mother                                   Olivia Williams
Costume design                                      Jacqueline Durran
Cinematography                                     
Seamus  McGarvey

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου