Ένας δάσκαλος, ο Lucas, ζει μόνος του παρέα με ένα σκύλο. Τον συναντούμε σε χρόνο που έχει ορθοποδήσει κατά κάποιο τρόπο, σε μια νέα δουλειά, όπου τον αγαπούν και τον αποδέχονται, κι έχοντας σχετικά ευχάριστα νέα σε ό,τι αφορά στην κηδεμονία του γιού του εξαιτίας του διαζυγίου του.
Ο Vinterberg επιστρέφει με μια καλή ταινία μετά το “Festen”. Έχει δυο βασικά πλεονεκτήματα, την καταπληκτική ηθοποιία του Mads Mikkelsen και την κινηματογραφία της Charlotte Bruus Cristensen.
Μαζική υστερία, αθώος ή ένοχος, με έναν μάρτυρα, παιδοφιλία, μικρές κλειστές κοινωνίες, τα θέματα που επέλεξε και δούλεψε, ενώ εμείς θα προβληματιστούμε παρακολουθώντας την ταινία.
Μετά από μια σχετικά ήρεμη εισαγωγή αρχίζει η δράση. Αφορμή το ψέμα. Το ψέμα ταξιδεύει. Μαζί μ’ αυτό κορυφώνεται το δράμα και ένταση της ταινίας. Η ταχύτητα με την οποία διογκώνεται και ταξιδεύει η πληροφορία, φορτίζεται κι εκτοξεύεται, γίνεται σφαίρα, τρομάζει. Μέχρι να πληροφορηθείς κάτι, πριν προλάβεις να αμυνθείς, έχει προλάβει και συσσωρεύσει σπαράγματα ηθικής, ερμηνείες προσωπικές, προβολές άλλων βιωμάτων. Καταλύει δεσμούς, συναισθήματα, φιλίες, παγιωμένες υποτίθεται φιλικές, κοινωνικές κι επαγγελματικές σχέσεις, θέσεις. Γίνεται βίαιη, όταν αφορά αδικία μικρού, αθώου πλάσματος, απροστάτευτου.
Υπερασπιστές του δικαίου, καθημερινοί κριτές, αναθεματίζουμε καθημερινά χωρίς λογική. Αυτή έχει καταλυθεί από τη ρήξη του κανόνα αυτού που όλοι ως κοινωνία συμφωνήσαμε, απυρόβλητη η παιδική αθωότητα. Αυτό μας έμεινε εξάλλου με τόση βία που βιώνουμε για να πορευτούμε, να ελπίζουμε. Το προστατεύουμε μέχρις εσχάτων. Έτσι πρέπει. Αυτό το χειρίσθηκε ο σκηνοθέτης καλά, πολύ καλά. Δε θύμωσαν τον θεατή οι αντιδράσεις των κατοίκων του μικρού χωριού. Μας αγανάκτησε το γιατί της ατυχίας του Lucas, και αδικίας κατά συνέπεια. Σα να μην υπήρχαν αίτιοι γι’ αυτό. Το παιδί δεν ευθύνεται. Αυτοί, όμως, όπως εσύ κι εγώ, έτσι αντέδρασαν και θα αντιδράσουν. Δε μένει παρά η λογική να βάλει φρένο στη φρενίτιδα της μάζας.
Πολλές φορές, όπως το ελάφι, απλά κοιτάζεις το όπλο που σε σημαδεύει, ανήμπορος για το αναπόφευκτο. Έτσι κι εμείς, παραμείναμε θεατές του δράματος και της βίας που δέχτηκε ο πρωταγωνιστής εξαιτίας της μαζικής υστερίας.
Το σενάριο επιτρέπει σε αρκετά σημεία την ασάφεια να επικρατήσει. Ηθελημένα ή μη. Αφαίρεσε πολλές πληροφορίες ο Thomas Vinterberg για να απελευθερώσει το θέμα. Ο παραλληλισμός του πρωταγωνιστή με το ελάφι, θύμα και θύτης την ίδια στιγμή ο Lucas; Αξεκαθάριστο το τέλος. Ξεχνάει ή όχι η κοινωνία; Αστοχία; Παραμένεις προβληματισμένος ως θεατής. Δεν ικανοποιεί ή δεν πείθει η ασάφεια ως επιλογή. Γιατί χρησιμοποίησε επικίνδυνες λεπτομέρειες, ο Thomas Vinterberg, όταν ήθελε, καθ’όλη τη διάρκεια της ταινίας; Τη σημάδεψε και μας σημάδεψε. Ενοχοποιήθηκα και φοβήθηκα. Πείσθηκα ότι εύκολα ανατρέπεται η πραγματικότητα και από κυνηγός γίνεσαι θύμα υπό άλλες συνθήκες.
Ήταν σε αρκετά σημεία ορατός ο κοινωνικός διαχωρισμός. Απλές νύξεις ως αιτίες της συμπεριφοράς, της αντίδρασης των προσώπων. Όχι εύγλωττος, αλλά υφέρπων: ταξικός, μορφωτικό επίπεδο, φύλο. Θα αναρωτιόταν κάποιος «μα αυτές δεν είναι και οι παράμετροι που μας καθορίζουν;»
Για τον προβληματισμό που προκάλεσε, για την αδιάλειπτη ένταση με την οποία παρακολούθησα την ταινία, για το ανεξίτηλο στη μνήμη μου των σκηνών, θα έλεγα ότι δικαίως χαρακτηρίζεται μια πολύ καλή ταινία. Άργησε λίγο, αλλά ήρθε.
Σκηνοθεσία Thomas Vinterberg
Σενάριο Tobias Lindholm - Thomas Vinterberg
Lucas Mads Mikkelsen
Klara Annika Wedderkopp
Theo Thomas Do Larsen
Madja Alexandra Rapaport
Marcus Lasse Fogelstrem
Bruun Lars Ranthe
Cinematography Charlotte Bruus Cristensen
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου