Είναι κλειστό κύκλωμα;
Το «Amour», η νέα ταινία του Michael Haneke, με αυτόν τον υπέροχο τίτλο έρχεται και χτυπάει τις ευαίσθητες χορδές μας.
Ο ανυποψίαστος κι άγνωστος γι’ αυτόν Haneke θα περίμενε ότι Παρίσι και Amour είναι ένα «αναίμακτο» δώρο αναψυχής. Δεν είναι.
Είναι όμως αγάπη, αγάπη δυνατή, αγάπη ατελείωτη. Αγάπη που δεν την σταματά ο ήχος του θανάτου, η αδυσώπητη φθορά του χρόνου, αγάπη που δεν την τρομάζει η προσφορά, που δεν μπερδεύεται με τον πόθο, τη λαχτάρα της σάρκας. Η σάρκα ρυτιδιασμένη, ανήμπορη, πονεμένη, αγγίζεται με αγάπη, τρυφερότητα, προσοχή, τελετουργικά.
Την ύλη που ηττημένη υποχωρεί σαν χορτασμένη τίγρη, με την ανωτερότητα αυτού που είδε, γοήτευσε, άγγιξε, άρπαξε, ρούφηξε.
Αυτή η αγάπη σαν καλλωπιστικό καλλιεργήθηκε προς τέρψιν του ζευγαριού. Ένα ζευγάρι που αντέχει. Ένα ζευγάρι που κόντρα στους καιρούς επιβιώνει με ενδιαφέρον, τροφοδοτείται από πνευματική τροφή, τέχνη. Μέχρι που ο θάνατος αποφασίζει να εισέλθει συμβολικά με μια διάρρηξη στον κόσμο του και κατόπιν για να δώσει μάχη με το ηλικιωμένο ζευγάρι. Μια μάχη που ο νικητής είναι προβλέψιμος κι αναμενόμενος.
Δυο εξαιρετικοί ερμηνευτές. Η οθόνη γεμίζει με δυό ζευγάρια μάτια, εύγλωττους αφηγητές συναισθημάτων. Κινήσεις εύθραυστες των μελών, εκφραστές πλούσιας σκέψης, μεγάλης αγάπης, κουβαλούν τα προηγηθέντα αγκαλιάσματα, τις θερμές περιπτύξεις, τις φλεγόμενες συνευρέσεις, καθηλώνουν τον θεατή.
Σύντομη παρουσία – καταλυτική, επεξηγηματική, η κόρη μάρτυρας της ένωσής των, συνεχιστής της συνεύρεσης τους, στο μέλλον, παραπαίουσα εντός της του ζευγαριού της θλίψης που εν τέλει σε κατακλύζει. Θυμός για το αμετάκλητο, το ανίκητο, το πεπρωμένο. Οι ίδιοι μάλλον είναι από αυτά τα ζευγάρια που συνεχίζουν να βιώνουν τις στιγμές ως άτομα κι ως ζευγάρι, χωρίς την απειλή του τέλους. Βέβαιοι ότι η αγάπη το θάνατο αντιμετωπίζει και τον νικά.
Δεν τον αφήνει να παίζει παιχνίδι με τους όρους του. Η αγάπη επιβεβαιώνεται με κάθε λεπτομέρεια κινήσεων, βλέμματος, ακόμη κι όταν η επικοινωνία εκλείπει. Συντηρητές της οι αναμνήσεις, οι εικόνες από μια κοινή ζωή.
Όταν ο εγκέφαλός απαθανατίζει για μελλοντική μας χρήση στιγμές, όταν δημιουργεί το αρχείο με τις προσωπικές μας φωτογραφίες, αυτές ανασύρουμε στα δύσκολα. Όταν δεν αντέχουμε την απουσία του άλλου.
Το αν παλεύει ο ένας εκ των δύο για να μην παραδοθεί στη λύπη αυτού που φεύγει, να μην παραδεχθεί το τέλος, δε φαίνεται παρά μόνο στις κινήσεις ενός αδύναμου φυσικά και ψυχικά ανθρώπου. Επιβάλλει τη ρουτίνα της καθημερινότητας να πείσει εαυτόν και τους γύρω του για το ότι τίποτα δεν άλλαξε.
Απρόσμενη η τροπή το τέλος της ταινίας. Απάντηση στο μέχρι πού μπορείς να φτάσεις όταν αγαπάς, πόσο άλλος είσαι; Πόσο μεγάλη η ταύτιση με αυτόν, τον άλλον του ζευγαριού;
Αν δεν ήταν κατανοητό το σενάριο, πρόκειται για ένα ζευγάρι ηλικιωμένων, στα 80 τους, που ζουν στο Παρίσι. Άνθρωποι με ενδιαφέροντα, καλό εισόδημα, συνηθισμένοι αστοί μέχρι εδώ. Το διαφορετικό είναι ότι αυτό το ζευγάρι κατόρθωσε κι έφτασε μέχρι στον θάνατο με αγάπη, συντροφικότητα, τρυφερότητα, βαθιά κατανόηση, με έρωτα. Απανωτά εγκεφαλικά καθιστούν παράλυτη σωματικά κι αργότερα εγκεφαλικά τη γυναίκα. Ο σύζυγος φρουρός του απροσπέλαστου ζευγαριού της αγάπης τους, την φροντίζει με περισσή αγάπη και τρυφερότητα, την βοηθάει, επικοινωνεί μαζί της σε ένα αναπόφευκτο οδοιπορικό προς το τέλος. Κατά την διάρκεια της ταινίας αλλά κι αργότερα υπήρχε ένα άλλο ζευγάρι, από αυτά που μας απασχόλησαν ως θεατές και αναγνώστες, αυτό της Iris Murdoch - John Bayley
Σκηνοθεσία, ηθοποιία, σενάριο, φωτογραφία, μουσική μόνο στον υπερθετικό βαθμό ο χαρακτηρισμός τους.
Αφήνοντας την αίθουσα ένιωσα ξανά άνθρωπος. Η ποιότητα η αιτία.
Σκηνοθεσία Michael Haneke
Σενάριο Michael Haneke
Ηθοποιοί
Georges Jean – Louis Trintignant
Anne Emmanuelle Riva
Eva Isabelle Huppert
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου