Εντυπωσιάσθηκα και μου θύμισε κάποιο εισηγητή με θέμα τον κινηματογράφο που με προσγείωσε ανωμάλως όταν απευθυνόμενος σε ακροατή του είπε: «μην ξεχνάς ότι πάνω απ’ όλα ο κινηματογράφος είναι μία μεγάλη βιομηχανία».
Τι βιομηχανία που για δύο ώρες σε καθηλώνει;
Αλίμονο αν η βιομηχανία μπορούσε. Και τι απειλή για την ανθρωπότητα αν και οι πολιτικοί μπορούσαν να σε καθηλώσουν.
Το επιχειρούν, αλλά με την βία και τον τρόμο, οι μεν με την διαφήμιση οι δε, όχι αφηγούμενοι.
Είναι ταινίες όπως το Dheepan που με το που ανάβουν τα φώτα και εγκαταλείπεις τον ρόλο του θεατή αναρωτιέσαι τι ήταν.
Σίγουρα συναρπαστική εκτός από το γλυκανάλατο τέλος της.
Γρήγορη, αγωνιώδης, τρυφερή, αποκαλυπτική, δεικτική, με όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά μιας πετυχημένης παραγωγής.
Ένας πολεμιστής Tamil Tiger από τα διάφορα στρατόπεδα του εμφυλίου πολέμου στο Sri Lanka, μετά την απώλεια των συντρόφων του και της οικογένειας του, αποφασίζει να μεταναστεύσει αναζητώντας ειρήνη και ησυχία. Γι αυτή την αναζήτηση νέας πατρίδας χρειάζεται μία σύζυγο και ένα παιδί μια και οι διακινητές έχουν στο χέρι τα διαβατήρια μιας άλλης οικογένειας που χάθηκε.
Θα βρεθεί με μία γυναίκα και μία κόρη, για το νόμο, στην Γαλλία.
Θα τους εγκαταστήσουν σε ένα προάστιο γκέτο, θα βρει δουλειά ως επιστάτης και η σύζυγος θα φροντίζει ένα ηλικιωμένο, πρώην μαφιόζο.
Εκεί βρίσκεται και το αγαπημένο θέμα του Audiard. Ο κοινωνικός ιστός, το άτομο, οι «ομάδες». Ουσιαστικά ο παράδεισος εξακολουθεί να είναι μη προσβάσιμος.
Η γαλήνη το ζητούμενο. Η κρίση ταυτότητας, βασανιστική.
Ο άνθρωπος θα διανύσει χιλιόμετρα, θα περάσει από την κόλαση ελπίζοντας σε μια ήσυχη ζωή.
Υπάρχει; Για ποιους και για ποιόν; Άνθρωποι χωρίς πατρίδα στριμώχνονται σε ένα προάστιο.
Επιχειρούν να εγκατασταθούν, δεν φείδονται κόπων, δεν τους λείπει η επιδεξιότητα, αρκούνται με το ελάχιστο, τρομοκρατημένοι ως ξένοι, παγωμένοι μπροστά στην καινούργια βία.
Παλεύουν με τους εφιάλτες τους, συγκρούονται με τα όνειρά τους. Ξεσπούν στον άλλο.
Τρομαγμένα σπουργίτια μπροστά στις ατσαλένιες κάννες.
Ο Antonythasan Jesuthasan απέδωσε τον ρόλο του ως Dheepan θα έλεγα σαν να τον έχει ζήσει. Ακούγοντας την συνέντευξη του έμαθα ότι δεν είναι επαγγελματίας ηθοποιός και ότι ήταν ο ίδιος πολεμιστής, έφθασε παράνομα στην Γαλλία και βίωσε παρόμοιες καταστάσεις, όπως λέει κατά το 50%. Εξίσου καλά στέκονται δίπλα του οι Kalieaswari Srinivasan και η Claudine Vinasithamby.
Η μουσική και τα τραγούδια βοήθησαν αρκετά. Τα πλάνα με άκεντρη τοποθέτηση του προσώπου βοηθούν στην ανάδειξη άτομο/κοινωνία, την δραματικότητα.
Ηρωοποίησε ο σκηνοθέτης τον Dheepan σαν σε μύθο. Σχολιάσθηκε ότι αφήνει τον ήρωα να τα βγάλει πέρα μόνος, γενναίος σε ένα οξύ και επικίνδυνο κοινωνικό, πολιτικό θέμα.
Έχω τις ενστάσεις μου για το μοντάζ.
Τον τελευταίο καιρό, σαν να έγινε μόδα, η αφήγηση προχωράει από ένα πλάνο σε άλλο με διακοπή. Μαυρίζει η οθόνη και ξέρεις ότι θα βρεθείς αλλού ή σε άλλο θέμα.
Έτσι μείναμε με την κάννη στον κρόταφο. Στο δε τέλος βρεθήκαμε σε μία χώρα που έπρεπε να καταλάβουμε ότι είναι η Αγγλία.
Μπορεί να την ονομάσει όπως θέλει την δουλειά του ο κ Audiard, εγώ θα κρατήσω ότι αυτός είναι ένας μάστορας. Αν δείτε τον Antonythasan Jesuthasan στην συνέντευξη του και τον ίδιο στον ρόλο του θα καταλάβετε τι εννοώ με την λέξη μάστορας.
Δεν θα παραλείψω να πω πόσο επίκαιρη μάλλον προφητική είναι η δουλειά του και πόσο συμβάλλει στην διαμόρφωση μίας άποψης γι αυτήν την κρίση του μεταναστευτικού στην Ευρώπη.
Ναι, δεν είναι ο μόνος, θα προσθέσετε. Συμφωνώ, έχουν προηγηθεί κι άλλοι όπως Γαβράς και οι αδελφοί Dardenne. Πόσο αδιάφορος να μείνει κανείς σε ένα τόσο μεγάλο κύμα μετακινούμενου πληθυσμού όταν είναι όχι απλά ένας πολίτης, αλλά δημιουργός.
Τεράστιες δυσκολίες, αδιέξοδα, άνθρωποι και κοινωνίες μιας άλλης πραγματικότητας. Αυτής που βλέπουμε και της άλλης, άλλων που αγνοούμε.
Άνθρωποι χωρίς χαρτιά, ή με χαρτιά ψευδών στοιχείων.
Μία άλλη γεωγραφία συντελείται και εμείς θεατές και πρωταγωνιστές. Έχουμε ανάγκη από ωραιοποιημένους ήρωες για να δεχτούμε τον ξένο; Ίσως η τέχνη βοηθήσει.
Σκηνοθέτης: Jacques Audiard
Σενάριο: Jacques Audiard,Thomas Bidegain, Noé Debré
Φωτογραφία: Eponime Momenceau
Μουσική: Nicolas Jaar
Editing: Juliette Welfling
Ηθοποιοί
Antonythasan Jesuthasan: Dheepan/Sivadhasan
Kalieaswari Srinivasan: Yalini
Claudine Vinasithamby: Illayaal
Vincent Rottiers: Brahim
Marc Zinga: Youssouf
Faouzi Bensaïdi: Habib
