Στο απόγειο της υποκριτικής του καριέρας, ο Serge Tanneur (Fabrice Luchini), αποφασίζει να γυρίσει την πλάτη στον κόσμο του θεάματος. Ήταν όλα απογοητευτικά μέχρι λύπης. Eίχε φθαρεί σε ένα κόσμο υποκρισίας και προδοσίας, σε ένα κόσμο λαμπερό εξωτερικά αλλά σκοτεινό και εχθρικό εσωτερικά. O Serge αποσύρεται να ζήσει απομονωμένος σε ένα υποβαθμισμένο σπίτι στο νησί Île de Ré, στον Ατλαντικό Ωκεανό, κοντά στις Γαλλικές ακτές.
Τρία χρόνια αργότερα, ο Gauthier Valence, (Lambert Wilson), ένας ηθοποιός πετυχημένος στην μικρή οθόνη, θα εμφανιστεί στο νησί. Σκοπός του να πείσει τον Serge να επιστρέψει στο θέατρο για να παίξει το ρόλο του Μισάνθρωπου στο ομώνυμο κλασσικό έργο του Μολιέρου. Ο Serge αρχικά αρνείται κατηγορηματικά και «ορκίζεται» πως δε θα ξαναγυρίσει ποτέ πια στο palcoscenico. Ο ηθοποιός όμως μέσα του προσπαθεί να τον κανει να αλλάξει γνώμη, συμβοηθούντος βέβαια και του Gauthier. Προτείνει λοιπόν στον Gauthier να προβάρουν την πρώτη σκηνή του έργου, τον διάλογο μεταξύ Alceste και Philinte, η δε συμφωνία τους συμπεριλαμβάνει και την εναλλαγή των ρόλων. Η μαγεία του θεατρικού κειμένου, το πάθος και η γοητεία της ερμηνείας τους μαζί με διάφορα άλλα συμβάντα, ολοκληρώνουν την πρόβα και την ταινία για μας τους θεατές. Μετά από πέντε μέρες εκκρεμεί ακόμη η απάντηση, η δε έκβαση αφήνει αναπάντητα και ακάλυπτα ερωτηματικά.
Είναι γεγονός πως με τον Μισάνθρωπο ο Μολιέρος, ο άνθρωπος που τοποθέτησε στο σύγχρονο κόσμο την Αριστοφανική θέση της κωμωδίας, έθεσε όπως και σε όλα του τα έργα του αναπάντητα ερωτηματικά, όπως:
Είναι μία η αλήθεια;
Ποιος είθισται να είναι ο αποδέκτης της;
Επηρεάζεται από ποιους και ποιος ο ρόλος των εχόντων εξουσία, δύναμη και πλούτο;
Τι είναι ελάττωμα και πότε εκλαμβάνεται ως προτέρημα;
Είναι αναπόφευκτη η υποκρισία και ο φθόνος;
Είμαστε κριτές και κρινόμενοι;
Η αξιοπρέπεια και ο αγώνας της εξασφάλισης της, πού μας οδηγεί;
Τη σύγχρονη και έμμεση μεταφορά του κλασσικού έργου στη μεγάλη οθόνη επιχείρησε ο σκηνοθέτης με ανάλαφρο τρόπο ομολογουμένως, κυρίως με εξαιρετικά καλές ερμηνείες, και σχεδόν κατάφερε να παραμείνει στις βασικές φιλοσοφικές δομές του. Εξάλλου και ο ίδιος ο Μολιέρος, γελώντας και διασκεδάζοντας, έθεσε την κριτική του για την κοινωνία της εποχής του.
Είναι επίσης γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια ο Γαλλικός κινηματογράφος επιχειρεί με απλά σενάρια, καλή σκηνοθεσία και καλές ερμηνείες να θίξει σύγχρονες κοινωνικές πτυχές χωρίς να κουράσει τον θεατή. Έχει διάφορους υποστηρικτές αλλά και αυστηρούς κριτές, ενίοτε πολέμιους του εγχειρήματος.
Αν η σκηνοθεσία, όπως στην εν λόγω ταινία, η ερμηνεία των ρόλων και το σενάριο είναι προσεγμένα, τότε το αναμενόμενο τέλος, η υπάρχουσα εξοικείωση με το θέμα και η ταύτιση των θεατών με τους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών δεν το ακυρώνουν εύκολα ως δημιούργημα.
Την ταινία θα την πρότεινα για ένα ακόμη λόγο. Για τον διάλογο ανάμεσα σε δύο φίλους, συναδέλφους, επικοινωνία που σχεδόν έχουμε ξεχάσει, τουλάχιστον εδώ γύρω όπου ζω. Ευτυχώς παρακολούθησα την ταινία σε DVD κι έτσι μπόρεσα να επαναλάβω τις στιχομυθίες τους και τις ξανάκουσα όσο ήθελα, είτε ανήκαν στο έργο του Μολιέρου, είτε στο σενάριο της ταινίας.
Ναι, υπήρχε μια διάχυτη πικρή μελαγχολία, αναπόφευκτη ακόμη και στις κωμωδίες του Μολιέρου. Η εποχή που ζούμε χαρακτηρίζεται γενικά από μια τέτοια πικρία. Πως να μπορούσε ο σκηνοθέτης να την προσπεράσει; Οι γνωρίζοντες την ιστορία του θεάτρου θα επιβεβαιώσουν ότι έτσι ήταν και ο Μολιέρος και τα έργα της εποχής του. Μία ανάλαφρη ιστορία, που όμως μέσα από το γέλιο αναδεικνύει και σατιρίζει γεγονότα και συμπεριφορές ή χαρακτήρες.
Χαλαρή, αλλά όχι αδιάφορη, όντως ευρηματική.
Η αφορμή της ταινίας ενισχύει την δημιουργικότητα και ικανότητα του σκηνοθέτη και σεναριογράφου, Philippe Le Guay:
«Η ταινία γεννήθηκε κατά ένα περίεργο τρόπο. Ετοίμαζα την ταινία «Οι Γυναίκες Του Τελευταίου Ορόφου» και προσπαθούσα να συμφωνήσω να παίξει ο Fabrice Luchini τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Ο Fabrice είναι γενικά πολύ αφηρημένος και μπορεί να ξεχάσει το σενάριο οπουδήποτε. Έφτασα στο Île de Ré για να του δώσω ένα αντίγραφο του ρόλου. Με το που τον συνάντησα άρχισε να μου απαγγέλλει ατάκες από το έργο του Μολιέρου, υποδυόταν και τους δύο ρόλους – του Alceste και του Philinte – με φοβερή άνεση. Ήξερε σχεδόν όλο το έργο απ’ έξω. Εκείνη τη στιγμή ακριβώς ήταν που «είδα» την ταινία και μου ήρθε η ιδέα του τίτλου « Alceste à Bicyclette». Η ιστορία ενός μοναχικού ηθοποιού σ’ αυτό το νησί.»
Σκηνοθέτης Philippe Le Guay
Σενάριο. Philippe Le Guay συνεργάστηκε Emmanuel Carrėre
Φωτογραφία Jean-Caude Larrieu
Editing Monica Coleman
Μουσική Lorge Arriagata
Ηθοποιοί
Fabrice Luchini Serge Tanneur
Lambert Wilson Gauthier Valence
Maya Sansa Francesca
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου