23 Ιουλίου 2013

42 του Brian Helgeland - 2013

Θα αναρωτηθεί κανείς για ποιό λόγο να δει την ταινία αν δεν είναι Αμερικανός πολίτης ή λάτρης του baseball. Ο Harrison Ford είναι βέβαια ένα μεγάλο πλεονέκτημα της ταινίας του Brian Helgeland.
Όμως αξίζει να την δει κανείς για άλλους δύο λόγους, όπως:
Φυλετικές διακρίσεις στην Αμερική την δεκαετία του 50, αμέσως μετά τον πόλεμο και τι σημαίνει management.
Μου αρέσει να λέω όταν ήμουν πέντε χρονών συνέβη αυτό, όταν γεννήθηκα, όταν ανακάλυψα τον κόσμο ως έφηβη, όταν ήμουν εκεί, όταν έκανα αυτό, εκείνο, κα. Όταν λοιπόν παντρευόταν ο πρωταγωνιστής, παντρευτήκαν οι γονείς μου και γεννήθηκα σχεδόν μαζί με το παιδί τους. Αυτό είναι μάλλον αδιάφορο για κάποιον αλλά σοκαριστικό για μένα γιατί εντάσσοντας τον εαυτό μου στον κόσμο καθώς ξεκινούσα την ζωή, σκέφθηκα τις συνθήκες εδώ, εκεί και το τι θα συνέβαινε αν οι γονείς μου ήταν μαύροι κι όχι λευκοί. Παντα έχεις μία αφορμή για να σκεφθείς. Η τέχνη έχει αυτό το καλό, σε "ξυπνάει", σου θυμίζει τα ξεχασμένα, σε προβληματίζει. Η ταινία σε ταρακουνάει.
Ζωή σε απειλή, ζωή περιφρονημένη, ζωή στην άκρη, ζωή καταδιωκόμενη, ζωή με διακρίσεις. Ακραίο παράδειγμα, έξυπνο από την πλευρά του δημιουργου, δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ούτε τις τουαλέτες των λευκών, ούτε να μείνουν σε ξενοδοχείο, ούτε να σερβιρισθούν σε εστιατόριο. Τα "ούτε" δεν έχουν τελειωμό. Τα έχουμε ακούσει, δει, διαβάσει, αλλά δεν τα ζήσαμε. Αυτή είναι η διαφορά. Δεν ζήσαμε το να αισθάνεσαι την διαφορετικότητα, να σου αρνούνται το δικαίωμα, να σου στερούν την ίση ευκαιρία, την ίδια ζωή με αυτούς, εξαιτίας του άλλου χρώματος. Να ζείς στο περιθώριο.
Το να επιλέξουν έναν μαύρο να παίξει "πρώτη εθνική" στην συγκεκριμένη του baseball, ακατόρθωτο. Αυτό είναι και το θέμα της ταινίας.
Μία αληθινή ιστορία που ο Brian Helgeland επιχείρησε να την κάνει ταινία.
Συγκεκριμένα η επιλογή ενός μαύρου, από έναν εμπνευσμένο manager, τον Branch Rickey, να παίξει με τους Brooklyn Dodgers.
Ο έγχρωμος παίχτης είναι ο Jackie Robinson και το νούμερο 42 της φανέλας είναι δικό του. Φοριέται κάθε χρόνο απο τους παίχτες του baseball, στις 15 Απριλίου, για να τιμήσουν την ημέρα που ο JR "έσπασε" την διαχωριστική γραμμή και μπήκε αν κι έγχρωμος στο πρωτάθλημα.
Οι βιογραφικές δουλειές όπως λέει ο A.O.Scott (The Times Critic) έχουν σαν στόχο ή να παρουσιάσουν το πρόσωπο ως ήρωα ή να συνδέσουμε το πρόσωπο με άλλα κοινωνικά γεγονότα και συνθήκες ζωής της εποχής του βίου του παρουσιαζόμενου.
Στην εν λόγω ταινία παρουσιάζοντας δύο μόνο χρόνια από την ζωή του JR σχεδόν έχουμε και τα δύο. Μετρημένοι στα δάχτυλα των χεριών μας οι ηθοποιοί, οι άλλοι κομπάρσοι, δυνατή ομάδα υπό την κατεύθυνση του Brian Helgeland, ανεδειξαν ένα μεγάλο και σοβαρό πρόβλημα, αυτό της φυλετικής διάκρισης, καταπίεσης και προσβολής. Θα έλεγε κανείς λίγο επιφανειακά, αλλά ικανοποιητικά έντονα για να προβληματίσει, ίσως νεώτερες γενιές με χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον για κοινωνικά θέματα.
Το ότι πρόκειται για αληθινά γεγονότα προκύπτουν ισχυρότερα τα μηνύματα όπως εντονοτερος ο προβληματισμός κι η επιρροή τους.
Πως γίνεται να έχεις πάει να πολεμήσει, πολλές φορές χωρίς επιστροφή, να επιστρέφεις τροπαιοφόρος ή με ακρωτηριασμούς, να πολέμησες σε χαρακώματα μαζί τους και να σου αρνούνται τα στοιχειώδη;
Πότε είσαι ίσος και ίδιος; Στην ζωή ή στο θάνατο; Στην χαρά ή στην λύπη; Στην δουλειά ή στην αμοιβή; Στον αθλητισμό ή στην δουλεία;
Επώδυνα ερωτήματα που ο χρόνος τα μείωσε σε ένταση και πίκρα. Δεν τα εξάλειψε κατά την γνώμη μου.
Δύο χρόνια σκληρής δοκιμασίας για τον JR, την σύζυγό του, αυτούς που ηθελημένα και με επιλογή τον στήριξαν γιατί έτσι πίστευαν ή αυτόν εμπιστεύτηκαν.
Δύσκολα γι αυτούς που η ομάδα και η συνοχή αυτής είναι προτεραιότητα.
Δύσκολα γι αυτούς που χωρίς επιλογή, επειδή χρειαζόταν την δουλειά τους, ανέχτηκαν ή πήραν πίσω τις διαμαρτυρίες τους και τις απορρίψεις τους.
Εύκολα για τους καλοβαλμένους κι εγωκεντρικούς, αδιάφορους για τον άλλον τον διαφορετικό συνάνθρωπο. Στο πρόσωπο του Ben Chapman, του manager των Philadelphia Phillies, βιώσαμε, εν περιλήψει, το μέγεθος των διακρίσεων και περιφρονήσεων, την επικρατούσα άποψη της εποχής και χώρου.
Η ταινία διαπραγματεύεται ένα άλλο εξίσου σημαντικό για μένα θέμα, αυτό το πως μία ιδέα, επιθυμία, επιλογή, όραμα, απόφαση υλοποιείται. Ο Branch Rickey θέλησε να φέρει, για όφελος δικό του και του baseball, μαύρους στην ομάδα.
Ουσιαστικά ήταν ενός ανθρώπου όραμα. Μόνος του επέλεξε και σταδιακά κέρδισε βήμα, υποστηρικτές.
Με μοναδική σταθερότητα, δυναμισμό, αδιαλλαξία επί της επιλογής , έλυσε προβλήματα, αντιμετώπισε δυσκολίες, πρόσθεσε πλεονεκτήματα, ελπίδα.
Ήξερε ότι για να νικήσεις την επικρατούσα άποψη χρειάζεται υπέρβαση κι έτσι χαρακτήρισε τον JR "υπεράνθρωπο". Με αυτό, σαν εργαλείο, προχώρησε. Για την κάθε δυσκολία είχε και την ανάλογη στάση και αντιμετώπιση. Ξεπέρασε με σταθερότητα, συνέπεια, αγάπη για το άθλημα, δίψα για επιτυχία, παγιωμένες αντιλήψεις, στερεότυπα, κατεστημένα, κακίες, έχθρες, εκφοβισμούς, απειλές, αδυναμίες.
Ήταν για ακόμη μία φορά η απάντηση στο "τι σημαίνει ακολουθώ τις επιλογές μου και τις κάνω πράξη".
Δεν είναι δρόμος στρωμένος με λουλούδια, αλλά τα αγκάθια γίνονται λουλούδια αν θέλεις, σχεδιάζεις, επιμένεις. Όπως είπε δε φίλος από το χώρο του management "τίποτα δεν γίνεται χωρίς αυτό".
Αναρωτήθηκα ποιός ήταν πρωταγωνιστής και ποιανού βιογραφία παρακολουθήσαμε.
Δεν υποτιμώ ούτε τον JR ούτε την ηθοποιία του Chadwick Boseman νομίζω όμως ότι ο σκηνοθέτης τα δούλεψε παράλληλα στέλνοντας το μήνυμα ότι τίποτα δεν συμβαίνει από μόνο του.

Σηνοθέτης και σεναριογράφος Brian Helgeland

Branch Rickey          Harrison Ford
Jackie Robinson       Chadwick Boseman
Rachel Robinson.      Nicole Beharie
Ben Chapman           Alan Tudyk
Wendell Smith.        Andre Holland

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου