Υπάρχουν βέβαια αντιρρήσεις για το αν συνδέονται τα γεγονότα, αυτών που συνέβησαν στην Αμερική με αυτό που συνέβη στην χώρα μας και χώρες όπως η Ισπανία και η Ιρλανδία.Οι ειδικοί ξέρουν καλύτερα και ίσως κάποτε μάθουμε την αλήθεια. Μοιάζει να μην είναι αρκετός ο χρόνος για να ειπωθεί η αλήθεια.
Η υπόθεση:
Τέσσερις ευφυείς επενδυτές, Michael Burry, Mark Baum, Jared Venet και Ben Richert έστω κι έξω από τα πράγματα, παρατηρούν εκ των προτέρων το τι θα επέφερε η γνωστή μετέπειτα σε μας μεγάλη οικονομική κρίση του 2008 και το πώς αυτή αντιμετωπίστηκε από τις τράπεζες, τα ΜΜΕ και την κυβέρνηση. Δεν επιχειρούν να την ανατρέψουν αλλά να την εκμεταλλευτούν. Η ιδέα που τους έρχεται ονομάζεται το μεγάλο σορτάρισμα.
Η ταινία είναι δύσκολη να την παρακολουθήσεις αν δεν είσαι οικονομολόγος, ή χρηματιστής.
Όμως έχει ενδιαφέρον. Είναι μία ευφυέστατη σάτιρα, το δε σενάριο δεν κυλάει απλά, αλλά τρέχει. Το συνυπογράφει ο σκηνοθέτης, μαζί με τον Charles Randolph. Βασίστηκε στο βιβλίο του Michael Lewis που θεωρείται ειδικός σε θέματα χρηματιστηρίου. Ήδη είχαμε δείγμα στην ταινία Moneyball. Αυτήν τη φορά όμως πάει πολύ πιο βαθιά και επιχειρεί μία πολιτική προσέγγιση στο βιβλίο, όπως και ο σκηνοθέτης στη ταινία.
Υπάρχει προσέγγιση σε όλους τους άμεσα εμπλεκόμενους στην κρίση. Όλους; Θα έλεγα με ερωτηματικό. Έμειναν απ έξω από την ταινία οι πολιτικοί με εξαίρεση κάποια σχόλια που όμως δεν καλύπτεται η ευθύνη τους και οι συνέπειες αυτής της κρίσης. Αυτής που δεν διαχειρίσθηκαν, ή αφέθηκε στην πορεία της μέχρι να σκάσει η φούσκα.
Οι μετέπειτα ενέργειες και νομοθεσίες ήταν στην αποκατάσταση και όχι στην πρόληψη.
Στην δε ταινία αναφέρονται στον γραπτό επίλογο της.
Η ταινία έχει εξαιρετικούς ηθοποιούς. Δεν μπορείς να ιεραρχήσεις την ερμηνεία τους. Τους θεωρώ ισοϋψείς. Ήταν γρήγορη, με χιούμορ, καυστικότητα και αφέλεια κάποιες φορές. Όπως, παράδειγμα, να κάνεις έρευνα μέσα σε ένα νυχτερινό κέντρο για την πειστικότητα της ή την ελάφρυνσή της.
Δεν έχει καθόλου σεξ και δεν προκαλεί. Δείχνει το παράλογο του εικονικού χρήματος, την απληστία, την δίψα για το χρήμα, την ματαιότητα του πλούτου. Χωρίς να φθάνει στις υπερβολές του The Wolf of Wall Street.
Εκτιμώ ότι δεν αναφέρθηκε στις συνέπειες αυτού του αδίστακτου και ριψοκίνδυνου παιχνιδιού για κάποιους παρά μόνο λεκτικά. Ίσως εστίασε στο ‘το τι’ προκάλεσε τη κρίση.
Οι τράπεζες κατακεραυνώνονται, το ίδιο και οι Οίκοι Αξιολόγησης. Επίσης αυτοί που τους πλησιάζουν, οι λεγόμενοι επενδυτές.
Λέξεις άγνωστες στο ευρύ κοινό, ταχύτατοι υπολογισμοί, πρωτόγνωροι συνειρμοί (SWAPs, CDOs, κλπ). Τα ομόλογα, ασφαλισμένα ή μη, τα σορταρίσματα, οι αγοροπωλησίες, αναχρηματοδοτούμενα δάνεια.
Μοιάζει μία χαοτική διαδικασία, μια διαδικασία που κάποιοι για λογαριασμό τους ενορχηστρώνουν με παράλληλες και αλληλοτεμνόμενες ενέργειες. Ο θεατής; Ο θεατής, μάλλον ο απλός πολίτης μένει με ανοιχτό το στόμα προσπαθώντας να συγκρατήσει τους διαλόγους και να βγάλει νόημα. Μέσα στην αίθουσα έχουμε ξεχάσει πόσες τσέπες, λογαριασμοί, έμειναν άδειες, πόσοι μείναν άστεγοι και χωρίς μοίρα.
Το θέμα είναι ότι και οι ίδιοι οι επενδυτές αδυνατούν να καταλάβουν πως ανατράπηκε η βεβαιότητα τους. Εξαίρεση στην πρόβλεψη ο Michael Burry. Προέβλεψε την κατάρρευση των ενυπόθηκων ομολόγων που γκρέμισε ακόμη και την κραταιά Lehman Brothers. Τα γεγονότα είναι αληθινά και ο βασικός ήρωας της ταινίας, ο Michael Burry (Christian Bale) ιδιοκτήτης μικρής επενδυτικής εταιρείας, της Scion Capital, υπαρκτό πρόσωπο. Όπως υπαρκτά πρόσωπα είναι και ο Mark Baum ως Steve Eιsman, ο Jared Vennet βασίσθηκε ως χαρακτήρας στον Greg Lippmann και ο Βen Rickert ως Ben Hockette.
Σ αυτήν την βεβαιότητα αναφέρεται η ρήση του Mark Twain «It ain’t what you don’t know that gets you into trouble. It’s what you know for sure that just ain’t so» (Δεν σε βάζει σε μπελάδες αυτό που δεν ξέρεις αλλά η βεβαιότητα σου ότι δεν είναι έτσι) και η αρχή της ταινίας.
Σκηνοθέτης φωτογράφος και editor έκαναν εξαιρετική δουλειά. Ακόμα και ο πλέον αδαής συναισθάνθηκε την φούσκα του κτηματομεσιτικού παραλόγου. Με το που φθάνεις στα νεόκτιστα σπίτια που περίμεναν τους εξαπατημένους δανειζομένους, νιώθεις ότι κάτι δεν πάει καλά. Υπερβολική πολυτέλεια, κατασκευασμένο όνειρο, μεθυσμένοι από την ευτυχία πωλητές, ακόμη και κορίτσια της νύχτας άλλαξαν ρόλο και πείσθηκαν ότι είναι εξασφαλισμένες επενδύτριες.
Η φενάκη του χορού του χρήματος παρουσιάστηκε με τον καλύτερο τρόπο στο Las Vegas. Χρώμα, φως, ήχος, παραζάλη, ποτό, τζόγος, κουκλίτσες, καιροσκόποι, πολυτέλεια, χαλαρότητα. Το δε καταπόντισμα και η συνέπεια αυτής της ξέφρενης επενδυτικής αγοραπωλησίας φάνηκε στα γραφεία της χρεοκοπημένης χρηματιστηριακής εταιρείας. Δεν είναι τυχαίο ότι και στα νεόκτιστα προάστια και στα γραφεία απουσίαζαν οι άνθρωποι εκτός από ένα δύο άτομα λαβωμένα κι αυτά από το κακό.
Διανθίστηκε επίσης με την εμφάνιση επωνύμων όπως των Anthony Bourdain, Margot Robbie, Selena Gomez και Richard Thaler προκειμένου να δοθεί αυτή η νότα του χαλαρού σε ένα όχι απλά βαρύ θέμα, άλλα καταστροφικό με ολέθριες συνέπειες σε εκατομμύρια ανθρώπους. Ακόμη με την εστίαση στα πρόσωπα των πρωταγωνιστών είχες την αίσθηση ότι μετατρεπόταν σε φιγούρες από εικονογραφημένα. Εν γένει έπρεπε να έχεις μεγάλη αίσθηση χιούμορ για να το αντέξεις. Η ταινία έχει αυτήν την επιφανειακή ελαφρότητα, αλλά έχει επίσης την ακρίβεια ντοκιμαντέρ.
Ίσως θα πρέπει να συνηθίσουμε, ή μήπως συνηθίσαμε ήδη, να προσεγγιζουμε σοβαρά θέματα εντός ενός δίωρου θέασης.
Σκηνοθέτης: Adam Mckay
Σενάριο: Adam Mckay,Charles Randolph βασισμένο στο ομότιτλο βιβλίο του Michael Lewis
Φωτογραφία:Barry Ackroy
Μουσική:Nicholas Britell
Εditor:Hank Corwin
Ηθοποιοί:
Christian Bale: Michael Burry
Steve Carell:Mark Baum
Ryan Gossling:Jared Venett
Brad Pitt: Ben Rickett
John Magaro:Charlie Geller
Finn Wittrock:Jamie
Hamish Linklater: Porter Collins
Rafe Spall: Danny Moses.
Jeremy Strong: Vinny Daniel
Adepero Oduye: Kathy Tao
Marisa Tomei: Cynthia Baum
Melissa Leo: Georgia Hale
Stanley Wong: Ted Jiang
Jeffry Griffin: Chris.
Byron Mann : Mr. Chau
Tracy Letts: Lawrence Fields
Karen Gillan: Evie
Max Greenfield: Mortgage Broker
