Ξέρει να αφηγείται και μάλιστα πολύ καλά.
Ενώ ήξερα ότι η ιστορία αφορά αληθινά γεγονότα, μέχρι το τέλος ένιωθα ότι ήμουν μέσα σε ένα καλογυρισμένο θρίλερ.
Μπορεί και σε αποστασιοποιεί με τον δικό του μοναδικό τρόπο. Σε βολεύει στην πολυθρόνα σου και ενώ σε κρατάει σε εγρήγορση, δεν σε ταλαιπωρεί.
Ξεκινάει την ταινία σχεδόν χωρίς ήχο, με τον κατάσκοπο ανάμεσα στο είδωλο του αριστερά και στο πορτρέτο του δεξιά.
Είναι σαν να λέει, κυρίες και κύριοι, είμαστε στην εποχή του ψυχρού πολέμου και αυτός είναι o κατάσκοπος Rudolf Alber (Mark Rylance) με δύο ταυτότητες και δύο ρόλους. Ο εαυτός του παλεύει ανάμεσα στους ρόλους που θα υπηρετήσει. Οι δε αρχές, σε αμφότερες πλευρές, παλεύουν να βεβαιωθούν σε ποια πλευρά βρίσκεται ο άνθρωπος τους, μας.
Σε αυτόν τον πόλεμο και φυσικά στην ταινία υπάρχουν όλοι, ή σχεδόν όλοι, οι χαρακτήρες με κυρίαρχους φυσικά αυτούς που υπηρετούν ηθελημένα ή άθελα τους το σύστημα, τους κατά λάθος εμπλεκόμενους και φυσικά τον επαγγελματία, James B.Donovan (Tom Hanks) τον πολιτικά μην εμπλεκόμενο, αυτόν που κοιτάει να κάνει καλά την δουλειά του που όμως σέβεται τους νόμους και εν προκειμένω το Σύνταγμα. Αυτό είναι και το εργαλείο με το οποίο δουλεύει και επικαλείται στις διαπραγματεύσεις και στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις, αν πρέπει να πείσει τον συνομιλητή του, να διεκδικήσει και να κερδίσει τον στόχο του.
Ένα σενάριο που οι αδελφοί Joel και Ethan Coen μαζί με τον Matt Charman το έγραψαν έτσι που να υπάρχει μια πινελιά σαρκασμού και κριτικής των επικρατουσών πολιτικών αποφάσεων και στόχων και της λειτουργίας των συστημάτων ασφαλείας. Ο σαρκασμός των αποφάσεων και των δράσεων εν γένει. Για παράδειγμα, ο κόσμος ανατρέπεται και ο κατάσκοπος, ως απλός μεσήλικας, ζητάει την τεχνητή οδοντοστοιχία του. Είναι όμως οι σαν από εικονογραφημένο περιοδικό φιγούρες και οι κινήσεις των προσώπων (ήταν η επιλογή του σκηνοθέτη αυτή), όχι απλά ελαφρύνουν την ατμόσφαιρα, αλλά δηλώνουν την θέση του για το όλο εγχείρημα και οικοδόμημα του ψυχρού πολέμου.
Φυσικά δεν μπορείς παρά να συμφωνήσεις για τις εξαιρετικές ερμηνείες. Χωρίς εξαίρεση εξαιρετικές, ιδιαίτερη μνεία στον που δικαίως έλαβε και το αγαλματάκι των Oscars.
H διανομή των ρόλων έξυπνη και αρμόζουσα, φροντισμένη έως τον τελευταίο ρόλο.
Με εντυπωσίασε η επιλογή της συντηρητικής μεγαλοαστής συζύγου που εμφανίζεται μόλις δύο-τρεις φορές, αλλά καθοριστικές για τον ρόλο της, τον ρόλο της οικογένειας.
Ο δε αγαπημένος του Spielberg, Tom Hanks, άψογος.
Στιβαρός, σε εμφάνιση, καλοβαλμένος, ευφυής, δίκαιος, επιτυχημένος, ανθρώπινος, σωστός ως επαγγελματίας, ως οικογενειάρχης. Με αρχές, σεβασμό στον άνθρωπο, παράτολμος, η εικόνα ενός αξιοπρεπή Αμερικανού πολίτη, που κινείται άφοβα και με άνεση ακόμη και στο χώρο του εχθρού.
Ήταν έτσι ο Donovan, ή έτσι τον απέδωσε ο Tom Hanks, όπως κι αν έχει, εμείς τον απολαύσαμε.
Άφησα τελευταία τον κινηματογραφιστή φωτογράφο, Janusz Kaminski, που οι εικόνες του μιλούσαν και συμμετείχαν χωρίς διάλογο, αλλά και χωρίς την αξιόλογη μουσική επένδυση του Thomas Newman.
Δημιουργήθηκε άψογα επίσης το κατάλληλο περιβάλλον για να αποδοθεί η πολιτική εποχή που κρατούσε με κομμένη ανάσα τότε όλη την ανθρωπότητα. Μια εποχή, που από τότε που χώρισε τον κόσμο στα δυο, συσπείρωσε τους ανθρώπους σε δύο ομάδες και δημιούργησε τις αναμενόμενες έχθρες.
Μοιάζει με ένα εφιάλτη που πέρασε, που όμως υφίσταται εν υπνὠσει και κάθε τόσο ξυπνά και θεριεύει συχνά στις διαπραγματεύσεις στην Διεθνή σκηνή.
Ο Donovan είχε δίλημμα και η απόφαση του δεν ήταν ούτε εύκολη ούτε δύσκολη.
Έκανε εχθρούς, αμφισβητήθηκε από την ίδια την οικογένεια του, πέτυχε και δικαιώθηκε.
Οι ιστορίες των κατασκόπων ήταν πολλές, αυτή ισχυρή ως αληθινό γεγονός, που όμως, ανάμεσα στις πολλές κινηματογραφικές κατασκοπευτικές εκδοχές της, χάριν στον σκηνοθέτη τον ίδιο, εκλαμβάνεται ως ωραίο παραμύθι.
Δεν θα αναφερθώ στην ιστορία, καλείσθε να δείτε τη ταινία.
Προσωπικά, απεύχομαι να βρεθώ στην υποχρέωση να υπηρετήσω την πατρίδα μου όπως ο Donovan. Δεν ξέρω αν είμαι τόσο δυνατή ή αν είναι οι εποχές που μας διαμόρφωσαν σε άλλου είδους χαρακτήρες, που δύσκολα θέτουν τον εαυτό και τα «θέλω» αυτού απέναντι σε παρόμοιες επιλογές. Οι ήρωες (εκτιμώ ότι) πέθαναν και όμως ακόμη συνεχίζουμε να φωνάζουμε «Ζήτω οι Ήρωες».
Σκηνοθέτης: Steven Spielberg
Σενάριο: Matt Charman, Joel και Ethan Coen
Φωτογραφία: Janusz Kaminski
Μουσική: Thomas Newman
Διανομἠ Ρόλων: Ellen Lewis
Editing: Michael Kahn
Ηθοποιοί
Tom Hanks: James B. Donovan
Mark Rylance: Rudolf Abel
Scott Shepherd: Agent Hoffman
Amy Ryan: Mary McKenna Donovan
Sebastian Koch: Wolfgang Vogel
Alan Alda: Thomas Watters
Austin Stowell: Francis Gary Powers
