Μου αρέσουν οι σκηνοθέτες που, ενώ καταπιάνονται με ένα μεγάλο και ‘βαρύ’ θέμα, κρατούν τον θεατή στην θέση του ευχάριστα, αλλά όχι χωρίς προβληματισμό.
Τοποθετήθηκα εξ αρχής όπως και αυτοί οι γνωστοί μας δημιουργοί Olivier Nakache και Eric Toledano του «The Intouchables».
Η ταινία τους ξεκινά λέγοντας εν συντομία το τι θα μας απασχολήσει.
Από το σαλόνι ενός πολυτελούς ξενοδοχείου, όπου λαμβάνει χώρα ένα ξέφρενο γαμήλιο πάρτι, οδηγούμεθα στο μαγειρείο, στην λάντσα και στο πίσω μέρος, με τους σκουπιδοτενεκέδες. Είμαστε μαζί με τους αόρατους ανθρώπους ενός γλεντιού-ζωής που όμως είναι ορατοί. Αυτούς που ετοιμάζουν και καθαρίζουν για μας. Θέμα η μετανάστευση. Η μετακίνηση ανθρώπων υπό άγριες συνθήκες, για μια καλύτερη ζωή, στον ‘παράδεισο’ της Δύσης.
Είναι;
Διαλέγουν οι δημιουργοί μέσω της πρωταγωνίστριας και της ζωής της να δείξουν το τίμημα του παραδείσου.
Ο Samba, νέος από την Σενεγάλη, συλλαμβάνεται, έχοντας αθετήσει εκ προθέσεως ή μη, να εγκαταλείψει το Παρίσι, αφού δεν του δίνεται η άδεια παραμονής. Μετά από δεκάχρονη παραμονή διεκδικώντας την άδεια θα βρεθεί στο χώρο φύλαξης αλλοδαπών, φυλακές, θα δικασθεί και θα αναγκαστεί ή να φύγει ή να ζήσει χωρίς χαρτιά, λάθρα.
Οι προσδοκίες και αναμονές τόσο της οικογένειας του στην Σενεγάλη, η βοήθεια που περιμένουν από αυτόν, ο θείος Lamouna αφ’ ετέρου, που επιβίωσε και πρόκοψε στα ξένα, θα τον αναγκάσουν να επιλέξει την ζωή του αόρατου, του ανθρώπου χωρίς ταυτότητα, το θέμα δηλαδή της ταινίας.
Θα συναντήσει την Αlice,που εθελοντικά βοηθά την υπηρεσία βοήθειας μεταναστών ενώ παράλληλα αφηγείται κι εμείς μαθαίνουμε, ότι ο παράδεισος τον οποίο άλλοι διεκδικούν αλλά αυτήν την «έκαψε» ουσιαστικά, δεν υπάρχει. Διεκδικούμε πρόσωπο, υπόσταση σε ένα ανταγωνιστικό απρόσωπο περιβάλλον, που συνεχώς ζητάει όλο και περισσότερο από μας, μέχρι που μας «εξαφανίζει». Γινόμαστε κι εμείς αόρατοι.
Μέσα από την σχέση τους αναδεικνύεται με χιούμορ, αλλά αρκετά δεικτικά η περίπλοκη ζωή μας, οι παράλληλες ζωές μας.
Καθοριστικό ρόλο και υποστηρικτικό έχει ο θείος του Samba και o νεοαποκτηθείς φίλος του Wilson, παράνομος κι αυτός, που ενώ είναι από το Αλγέρι, προς καλύτερη επιβίωση επιλέγει να δηλώνει Βραζιλιάνος.
Εξαιρετικός στο ρόλο του ο Samba. Τον λατρέψαμε στο «The Intouchables», συνεχίζεται η σχέση μας κι εδώ. Γίνεται παιδί, έχει δυναμική, χιούμορ, τρυφερότητα. Η υποκριτική ικανότητά του σώζει και την ταινία από το να μην γίνει μελοδραματική, αν και κάποιοι το ισχυρίζονται. Ενίσταμαι. Η Alice υποδύεται άριστα την υποτονική, ιδιαίτερη γυναίκα, ο δε Wilson αποδεικνύεται ένας υπέροχος με φρεσκάδα κωμικός.
Κάτω από το βάρος των προβλημάτων αυτών των ανθρώπων, αυτών που συναντούμε στο δρόμο, στα πίσω μέρη των εστιατορίων, στους σκουπιδότοπους, στα υπόγεια των καταστημάτων, στα γιαπιά, στα εργοτάξια, στα συνεργεία καθαρισμού, υπάρχει ο άνθρωπος, και αυτός και εσύ. Υπάρχουμε και οι ανάγκες μας είναι ίδιες για έρωτα, φιλίες, όνειρα.
Οι σκηνοθέτες κατόρθωσαν και δέσανε όλους τους προβληματισμούς με μια τρυφερότητα, με ευρηματικό διάλογο, έξυπνες ατάκες και πλάνα, βλέμματα και συγκρίσεις, γρήγορες εναλλαγές σκηνών και περασμάτων. Το σημαντικότερο, ανέπτυξαν την άλλη ματιά, έστω του θεατή, σε μια εποχή που σκληραίνει η στάση μας απέναντι στο μεγάλο κύμα εισερχομένων στο χώρο μας.
Είχαν επίσης συνεργό στην αποτελεσματικότητα του έργου την μουσική του Ludovico Einaudi, που μας θύμιζε τις ανθρώπινες ανάγκες μας. Αυτές της θετικής ματιάς στο αύριο. Λέγεται ρομαντισμός; Αδιαφορώ για τον χαρακτηρισμό.
Δεν ξέρω αν μπορεί κανείς να δει μετά την ταινία αδιάφορα ένα ξένο δίπλα του.
Αναρωτιέμαι γιατί δεν είναι εξίσου σημαντικό να σε ‘ξυπνήσουν’ με τρυφερότητα ενώ εξυμνείτε, όταν το κάνει, η σκληρότητα, το αίμα, η βία. Το ένα λέγεται κοινωνικό δράμα και το άλλο δράμα που χαϊδεύει και ευχαριστεί τον θεατή. Έχουμε δει αρκετές ταινίες γι αυτό το θέμα και δεν θεωρώ ότι η ταινία αυτή υστερεί σε εύσημα από αυτά που ήδη έδωσα σε άλλες, όπως των αδελφών Dardenne «Le silence de Lorna» και του Κώστα Γαβρά «Eden is West». Την επιλέγω ως ισάξια.
Σκηνοθέτες. Olivier Nakache,Eric Toledano
Σενάριο. Olivier Nakache, Eric Toledano
Delphine & Muriel Coulin
Editing. Dorian Rigal-Ansous
Φωτογραφία. Stéphane Fontaine
Μουσική. Ludovico Einaudi
Ηθοποιοί
Omar Sy. Samba
Charlotte Gainsbourg Alice
Tahar Rahim. Wilson
Youngar Fall Θείος Lamouna
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου