13 Μαρτίου 2015

Calvary - 2014

Η λέξη μας έρχεται από την λατινική calvaria,που προέρχεται από την ελληνική Γολγοθάς, ο λόφος όπου σταυρώθηκε ο Ιησούς, που με την σειρά της από την αραμαική gulgulta κρανίου τόπος, την εβραϊκή gulgoleth που σημαίνει κρανίο.
Βέβαια σημαίνει και κάθε απεικόνιση της Σταύρωσης σε πίνακα η γλυπτό.
Στην ταινία νομίζω με την μεταφορική και συμβολική έννοια του Γολγοθά.
Σε ένα χωριό της Ιρλανδίας Easkey, County Sligo, ένας ιερέας μέσω της εξομολόγησης ενός πληγωμένου καταρρακωμένου εξομολογούμενου θα μάθει ότι θα τον δολοφονήσει σε μία εβδομάδα, ως διαμαρτυρία και καταγγελία, λύτρωση  για τον βιασμό που υπέστη, από ιερέα, στοματικό και παραφύση, από την ηλικία των επτά χρονών, για πέντε συνεχή χρόνια, μέρα παρά μέρα.
Η ταινία ξεκινά με τον πατέρα James μετά βίας να χωρά στο εξομολογητήριο και την συγκλονιστική εξομολόγηση του πιστού.
Η εν λόγω ταινία του John Michael McDonagh είναι ένα διαμαντάκι.
Ταινία προβληματισμού, εσωτερικής και εξωτερικής σύγκρουσης, αμφισβήτησης, αισθητικά άψογη.
Φωτογραφία, μουσική, ηθοποιία, δέσιμο. Κυλά με τον ίδιο ρυθμό και ενδιαφέρον από την αρχή μέχρι το τέλος.
Κοντινά και μακρινά πλάνα εναλλάσσονται προκειμένου να κρατήσουν τον θεατή σε στενή παρακολούθηση συμμετέχοντα.
Η ταινία επιφανειακά μοιάζει να ακολουθεί το προσωπικό δράμα και δυσκολίες ενός καθολικού ιερέα, όμως χρησιμοποιώντας την ρουτίνα επικοινωνίας ενός συνετού, κυριολεκτικά ιερωμένου, με τα μέλη του ποιμνίου του δέχεται ο θεατής  δια του δημιουργού μια, εις βάθος ανάλυση, μια καθολικής κι όχι μόνο κοινωνίας.
Ο πατήρ James την τελευταία εβδομάδα που του απομένει, στο πλαίσιο των καθηκόντων, θα αναδείξει:
Τις οικογενειακές σχέσεις, την κατ´ επίφαση ιερότητα των κληρικών, την αμφισβήτηση της δικαιοσύνης, το θέμα ζωή και θάνατος, την ζωή χωρίς στόχο, την αδιαφορία, την αμφισβήτηση του Θεού, του κλονισμού της πίστης, την  αθεΐα, την κυνικότητα, το αλληλοσύνδετο των σχέσεων μας στις μικρές κοινωνίες, την έννοια της αμαρτίας, την αγάπη για τον άλλον, την υποκρισία, την συγχώρηση, την αμαρτία και αρετή.
Θα κλείσει με την μέγιστη των αρετών και το γιατί της σταύρωσης.
Η ταινία πάει βαθιά και θέτει το θέμα του ρόλου της Εκκλησίας στην ζωή μας, στην Ιρλανδία ειδικότερα.
Αμφισβητούμε, διαμαρτυρόμεθα. Έως εκεί.
Αδυνατούμε να ερμηνεύσουμε παρά μόνο με τον κυνισμό την ζωή μας. Χαμένοι.
Όταν μπροστά μας στέκεται η ακεραιότητα, το ενδιαφέρον, η αιτιολόγηση, στρέφουμε το πρόσωπο και σαρκάζουμε, ενίοτε χτυπούμε.
Ο πατήρ James υφίσταται στωικά τους πάντα και τα πάντα, με αφοσίωση, προσήλωση, ενδιαφέρον και διάθεση για βοήθεια και νουθεσία.
Συγκρούσεις δύσκολες μέσα από καταστάσεις μιας παραπαίουσας ηθικά κοινωνίας. Άνθρωποι χαμένοι σε αδιέξοδους δρόμους, τον προκαλούν και του ζητούν την άποψη του, λύση για χρόνια βαλτωμένα και εκτρεφόμενα εκ των έσω και επιβαλλόμενα προβλήματα.
Του χρεώνουν την φθορά της Εκκλησίας, τα υπαρξιακά διλήμματα, την κοινωνική παρακμή, την υποκρισία, ακόμη τον οδηγούν στον θάνατο προς εξιλέωση της ανηθικότητας της ίδιας της Εκκλησίας.
Παράλληλα με αυτόν συνυπάρχουν και οι άλλες εκφράσεις και εκπροσωπήσεις της Εκκλησίας δια των εκπροσώπων της σε όλες τις διαβαθμίσεις. Δυο κόσμοι πορεύονται και συγκρούονται, συνυπάρχουν και εξοντώνονται σε αυτό το υπέροχο δημιούργημα του John Michael McDonagh μια και το έγραψε, εκτός του ότι το σκηνοθέτησε.
Ήθελε δύναμη να μιλήσει και να αφηγηθεί τον ρόλο της Εκκλησίας, τις προσμονές μας από αυτήν, τις καταγγελίες μας γι αυτήν.
Είχε προηγηθεί η ταινία του Stephen Frears, Philomena, αλλά η παρούσα προχωράει περισσότερο, θέτει το προσωπικό δίλημμα ενός ακέραιου ηθικά και άξιου κληρικού. Ενός κληρικού που αντιστέκεται με αρωγό την Πίστη του. Ενός κληρικού που είναι δίπλα στον άνθρωπο. Ενός κληρικού που τολμάει, υποστηρίζει, αποδέχεται, πονάει, ματώνει, θυσιάζεται για την λύτρωση.
Για να αντιληφθεί κανείς την δυσκολία θα έπρεπε να φανταστεί να κάνει αντίστοιχη ταινία για την Ορθοδοξία στην Ελλάδα. Μοιάζει σχεδόν ανέφικτο.
Το να διαχειριστείς ένα απεχθές εγκληματικό σκάνδαλο και παράλληλα να αναδείξεις τι σημαίνει πνευματική ποιμενικότητα είναι άθλος, κι αυτό με μεγάλη επιτυχία διαχειρίσθηκε ο σκηνοθέτης. Η ερμηνεία κι όχι μοναδική μέσα από την καρδιά του Brendan Gleeson επίσης απαραίτητο συστατικό της επιτυχίας.

Σκηνοθέτης.            John Michael McDonagh
Σενάριο                   John Michael McDonagh
Φωτογραφία.           Larry Smith,
Editing.                   Christi Gill
Μουσική.                 Patrick Cassidy
Διανομή ρόλων.       Jina Jay
Ηθοποιοί

Brendan Gleeson      ΠατήρJames
Chris O'Dowd.          Jack Brennan
Kelly Reilly              Fiona
Aidan Gillen             Γιατρός. Frank Harte
Dylan Moran             Michael Fitzgerald
Isaach de Bankolé     Simon
M. Emmet Walsh      Συγγραφέας
Marie-Josée Croze    Teresa
Domhnall Gleeson     Freddie Joyce
David Wilmot           Πατήρ Leary
Pat Shortt                Brendan Lynch
Gary Lydon              Επιθεωρητής Stanton
Killian Scott             Milo Herlihy
Orla O'Rourke          Veronica Brennan
Owen Sharp             Leo
David McSavage        Επίσκοπος Garret Montgomery

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου