Όταν θέλουν οι γυναίκες (Where do we go now?) - 2011

Σε ένα χωριό κάπου στη Μέση Ανατολή, μουσουλμάνοι και χριστιανοί συμβιώνουν με εντάσεις και διαφωνίες, ενώ η χώρα τους κατασπαράζεται και οι νεκροί πολλαπλασιάζονται. Οι γυναίκες του χωριού, έχοντας ήδη χάσει αρκετούς από τους άνδρες τους, θαμμένους σε ένα διχοτομημένο κοιμητήριο, αποφασίζουν να πάρουν τη κατάσταση στα χέρια τους και να επιφέρουν ειρήνη, έστω να καθησυχάσουν τις έριδες από φόβο μη και προκληθούν σοβαρότερες διενέξεις και οδηγηθούν όπως η χώρα στο πόλεμο και θρηνήσουν και άλλους νεκρούς. Τα μέσα που χρησιμοποιούν είναι απλοϊκά έως ευτράπελα, αλλά και ακραία.
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερες γνώσεις για να αντιληφθείς ότι έχει επηρεασθεί η σκηνοθέτιδα Nadine Labaki από τη Λυσιστράτη του Αριστοφάνη.
Η ίδια είπε ότι δεν ήθελε να κάνει πολιτική ταινία. Ήθελε να αφηγηθεί ένα παραμύθι προσαρμοσμένο στους σύγχρονους καιρούς και στη περιοχή που ακόμα φλέγεται. Να συμβάλλει κάπως με το τρόπο της.
Δήλωσε επίσης ότι τη ταινία τη σκέφθηκε όταν ήταν έγκυος στο γιο της την εποχή που ξέσπασε ο εμφύλιος στο Λίβανο. Αναρωτήθηκε τι θα έκανε για να προστατεύσει το παιδί της, να το αποτρέψει να πάρει τα όπλα για να βγει στους δρόμους.
Τη ταινία τη κατηγόρησαν ότι είναι για ευχαρίστηση της μάζας, ένα ‘crowd pleaser’.
Θα ήθελα κι εγώ με την σειρά μου να ρωτήσω, για ποιον γίνεται τελικά ο κινηματογράφος; Αν δεν είναι για την μάζα, δηλαδή! Τι νόημα έχει να γίνεται μία οποιαδήποτε ταινία για μερικούς μόνο αποδέκτες; Ποιες είναι οι προδιαγραφές που θα την κάνουν αριστούργημα και όχι προς τέρψιν των μαζών;

Με ένα γρήγορο, απλό τρόπο, χαμηλό κόστος και καλή ηθοποιία με πέρασε από το γέλιο στο δάκρυ με ευκολία. Όπως και η ζωή. Απέφυγε το μελόδραμα, αλλά ανέδειξε τα προβλήματα μητρότητα, θρησκεία, αφορμή συρράξεων, συνύπαρξη αλλοθρήσκων, άνδρες, γυναίκες και παιδιά.
Ούτε μια στιγμή δεν ένιωσα ότι μου έκανε μάθημα. Αντίθετα, αφαίρεσε όλη τη δήθεν σπουδαιότητα από τις εξουσίες του χωριού, θρησκευτικές και πολιτικές. Το τραγούδι και οι σκηνές με αναφορές στον χορό του αρχαίου δράματος χρησιμοποιήθηκαν για να γελάσεις, να σατυρίσεις, να στεγνώσεις τα δάκρυα ή να συμμετέχεις στο πένθος.
Ευρηματικά και όχι απλοϊκά τα σχέδια των γυναικών. Όποιος έχει ζήσει τις γυναίκες της δικής μας υπαίθρου αναγνωρίζει στις πρωταγωνίστριες οικείους διαλόγους και συμπεριφορές. Ζώντας μακριά από τα κέντρα, αναπτύσσουν δικούς τους κώδικες επικοινωνίας, συντροφικότητας, διαπληκτισμού, ομοψυχίας ή αντιπαλότητας, κυρίως ηθικής. Όλα αυτά βέβαια πριν την εγκατάσταση της τηλεόρασης στα σπίτια, πριν ομογενοποιηθούμε, κέντρο και επαρχία, με τα αρνητικά και τα θετικά.

Τη παρακολούθησα με ενδιαφέρον. Οι πρωταγωνιστές έδεσαν με τους δεύτερους ρόλους και τους κομπάρσους. Μου έκλειναν το μάτι παπάς και ιμάμης. Μέσα στο δράμα υπήρχε τρυφερότητα. Χωρίς διαχυτικότητα και υπερβολές νιώθεις την αγάπη, τη φιλία, τη μητρότητα, τον έρωτα. Ίσως οι καυγάδες να παρα-ήταν υπερβολικοί, τους δέχομαι όμως ως σαρκασμό. Μέχρι να αποφασίσουν οι μεγάλοι για την ειρήνη, ίσως για μια μάνα η ζωή του παιδιού της πρέπει να παραμείνει στα χέρια της. Δεν ήταν τυχαίο ότι γυναίκα έκανε τελικά αυτή τη ταινία.

Σκηνοθέτιδα              Nadine Labaki
Σενάριο                    Thomas Bidegain, Rodney El Haddad, 

                               Jihad Hojeilu, Nadine Labaki, Bassam Nessim
Μουσική                    Khalid Mouzanar
Φωτογραφία              Christophe Offenstein
Editing                      Veronique Lange

Ηθοποιοί
Amale                        Nadine Labaki
Talka                         Claude Baz Moussawbaa
Afaf                           Layla Hakim
Yvonne                      Yvonne Maalouf
Alda                          Caroline Labaki
Saydeh                      Antoinette Noufaily
Rabih                        Julien Farhat