22 Οκτωβρίου 2014

Μεγαλώνοντας (Boyhood) - 2014

Καθώς μεγαλώνεις, όπως είναι γνωστό, επαναπροσδιορίζεις τον εαυτό σου, τον συγκρίνεις, και ενώ άλλοτε τον αποδέχεσαι, άλλοτε αυτομαστιγώνεσαι. Θαυμάζεις κάποιους, απορρίπτεις μερικούς, αδιαφορείς για κάποιους άλλους. Τον σκηνοθέτη και σεναριογράφο Richard Linklater το θαύμασα, πρώτον για την εμμονή του να κάνει μία ταινία επί δώδεκα συναπτά έτη και δεύτερον, για το πόσο τίμησε την μάνα και την γυναίκα γενικά. Στα Ελληνικά ο τίτλος αποδόθηκε «μεγαλώνοντας», ενώ η αίσθηση που είχα ως θεατής ήταν «μεγαλώνοντας ένα αγόρι» που είναι και πιο κοντά στον Αγγλικό τίτλο.
Θέμα της ταινίας οι νέες μορφές οικογένειας και οι συνθήκες στις οποίες καλούνται να ενηλικιωθούν τα παιδιά και να ωριμάσουν οι γονείς, οι τραυματισμοί των παιδιών από την ανωριμότητα των γονέων τους, καθώς και η αγάπη που έλαβαν ή δεν έλαβαν από προβληματικούς γονείς.
Η ταινία είναι σχεδόν τρίωρη, αλλά την παρακολουθείς με προσοχή. Δεν θέλεις να την αφήσεις, όχι απαραίτητα επειδή έχεις αγωνία. Όταν τελειώνει, αναρωτιέσαι γιατί δεν φτιάχθηκε μικρότερη, και με ποιες σκηνές θα γινόταν συντομότερη και ίσως πιο ελκυστική. Είναι επίσης γεγονός πως υπήρξαν διάφορα θέματα και συζητήσεις που παρέμειναν σε εκκρεμότητα. Παράδειγμα, τι έγινε μετά την συζήτηση με τον δάσκαλο φωτογραφίας και το deadline που του έθεσε για την επερχόμενη Δευτέρα; Ποια η χρησιμότητα της διαδρομής των δύο νεαρών ερωτευμένων και μελλοντικών φοιτητών της επόμενης εκπαιδευτικής χρονιάς, από την πόλη διαμονής τους μέχρι το Austin, την πανεπιστημιούπολη;
Αξιοσημείωτο ότι 
η ταινία δεν αναφέρθηκε (μάλλον δεν τους ανέδειξε) στους ψυχολογικούς τραυματισμούς των παιδιών εξαιτίας του μη σταθερού οικογενειακού περιβάλλοντος. Ερωτηματικό παραμένει αν το απέφυγε σκοπίμως ή θεωρεί ότι το ανέδειξε. Αν ναι, γιατί δεν το αντιλήφθηκα; Μου έμοιαζαν πολύ φυσιολογικά παιδιά, με προσδοκόμενες τις αντιδράσεις τους.
Όπως ήδη ανέφερα, η μητέρα είχε την τιμητική της.
Έδωσε τον εαυτό της ολόκληρο, επιφορτίστηκε το μεγάλωμα και την ευθύνη των παιδιών, αλλά και δεν
τον εγκατέλειψε. Εντυπωσιακό το γεγονός ότι φρόντισε ο σκηνοθέτης να δούμε τις φυσικές φθορές που προέκυψαν από την διάρκεια των δώδεκα χρόνων του γυρίσματος της ταινίας.
Ο πατέρας έδινε παρών όταν ένιωθε την ανάγκη να επιστρέφει στα παιδιά του τα Σαββατοκύριακα. Όταν επιτέλους ωρίμασε, υιοθέτησε συμπεριφορές και ανέλαβε ευθύνες για το νέο του παιδί, όπως όφειλε να πράξει και στο παρελθόν. Θα πρόσθετε κάποιος «κάλλιο αργά, παρά ποτέ» βέβαια. Η λεπτή και εύθραυστη σχέση γονιός - παιδί διέτρεχε την ραχοκοκκαλιά της ταινίας.
Αυτό που πρέπει να τονισθεί είναι ότι ο χρόνος εξέλιξης του μύθου της ταινίας ήταν αληθινός. Δεν αναπαρήχθει ο χρόνος στο στούντιο. Δεν χρειάσθηκε να αλλάξουν οι ηθοποιοί στους χαρακτήρες του έργου, ούτε να χρησιμοποιηθεί μακιγιάζ για τις αλλαγές της εμφάνισής των.
Παρακολουθήσαμε πραγματικά ένα «μεγαλώνοντας».
Για έρευνες στην κοινωνιολογία, ψυχολογία, παιδαγωγική και ιατρική είναι γνωστή η στατιστική μέθοδος καταγραφής εξελίξεων από το πέρασμα του χρόνου.
Παρακολουθείται ένα αντικείμενο μελέτης, ένα άτομο ή μία ασθένεια στο μήκος του χρόνου (longitudinal) και καταγράφονται οι μεταβολές. Παρόμοια στην συγκεκριμένη ταινία, δεδομένου ότι είναι μια μη πραγματικότητα ο κινηματογράφος, είχαμε ένα βασικό και μοναδικό στοιχείο αλήθειας, το πραγματικό χρόνο. Δόθηκε έτσι έμφαση και ένταση στο θέμα, όπως συχνά, όταν αναφέρεται στο τέλος ή την αρχή μιάς οποιασδήποτε ταινίας ότι αφορά 'αληθινή ιστορία', ή ότι βασίζεται σε 'αληθινά γεγονότα'.
Ήταν τεχνικά άψογα το πέρασμα από τη μία ηλικία στην άλλη. Μεγάλωναν μπροστά μας τα παιδιά - πρωταγωνιστές, όπως βλέπουμε να μεγαλώνουν τα δικά
μας παιδιά. Δεν αντιλαμβανόμαστε τις αλλαγές τους παρά μόνο με αφορμή και σύγκριση με εξωγενείς παράγοντες και συμβάντα, σπουδές, πάρτι, δραστηριότητες, ενδιαφέροντα, κ.α.
Από τα μη αναμενόμενα, δυστυχώς, και όπως συνηθίζεται συχνά να θεωρείται «ξεκάρφωτο» ήταν το κλάμα της μάνας προς στο τέλος της ταινίας… δεν ήταν καν ξέσπασμα, πανικός, ή παράπονο. Δεν με έπεισε.

Όσοι με παιδιά σκέφτονται να χωρίσουν, καλό θα ήταν να δουν αυτή τη ταινία. Οι δε χωρισμένοι επίσης θα λάβουν, έστω και καθυστερημένα, το μήνυμά της. Εμείς, οι υπόλοιποι, είτε επειδή δεν είχαμε σκεφθεί τον χωρισμό, είτε τον θέλαμε αλλά τον αποφύγαμε, δεν ξέρω αν τελικά θα πούμε «ευτυχώς». Εξαρτάται τι σημαίνει προσωπική γαλήνη και ευχαρίστηση, ελευθερία και πως αντιλαμβάνεται ο καθένας την ευτυχία. Επίσης, πως αντιλαμβάνεται ο καθένας το τι είναι ανατροφή και πως (πρέπει να) μεγαλώσει ένα παιδί. Του φθάνει η αγάπη; Του φθάνουν τα βασικά, το ωραίο σπίτι και το καλό σχολείο; Θέλει αυστηρότητα, χαλαρότητα; Δεν τα αναφέρω απλά φιλοσοφώντας. Αναπτύσονται όλοι αυτοί οι προβληματισμοί στα 165 λεπτά της θέασης. Αφήνει διάφορες αιχμές ο σκηνοθέτης και παίρνει θέση, από απόσταση μπορεί, αλλά πάντως παίρνει. Την εποχή που αποφάσισε να κάνει την ταινία, είχε γίνει ο ίδιος ο Richard Linklater πρόσφατα πατέρας, η Σαμάνθα μάλιστα του έργου είναι η κόρη του. Αναρωτιέμαι αν οι προσωπικές του αγωνίες έγιναν και η αφορμή της ταινίας;

Δεν γκρινιάζω για τις ώρες που της αφιέρωσα. Θεωρώ ότι άξιζε τον κόπο.
Σε καλεί με τις ατέλειες της να δεις τις μεταλλάξεις της οικογένειας στην σύγχρονη εποχή, μέσα στην οποία αναπτύσσεται ο μελλοντικός άνθρωπος.


Σκηνοθέτης                         Richard Linklater
Σενάριο                              Richard Linklater
Μουσική                             Megan Currier,Randall Poster
Φωτογραφία                       Lee Daniel, Shane F.Kelly
Editing                               Sandra Adar

Ηθοποιοί

Ellar Coltrane                      Μέισον
Patricia Arquette                  Μητέρα
Ethan Hawke                       Πατέρας
Loreleir Linklater                 Σαμάνθα


Η κριτική εμφανίστηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2014 στην εφημερίδα "Η Γνώμη" ...



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου