Η ταινία του Γιάννη Σμαραγδή με απασχόλησε για πολλούς λόγους, όχι απαραίτητα τέχνης.
Θα προλάβω τους δύσκολους και θα πω «ναι, υστερεί ως ταινία εποχής, μοιάζει με πτυχιακή εργασιά, από άποψη σκηνικών, το παλάτι της Αικατερινής, ηχητικής, δεν ήταν ευκρινή τα λόγια σε όλα τα σημεία, ευρηματικότητας, η εμφάνιση του ψαρά, μοντάζ, ο τρόπος που περνάει από το ένα πλάνο στο άλλο.»
Όμως είναι μία καλή ταινία. Τα 99 λεπτά τα παρακολουθείς αδιάσπαστα και με προσήλωση. Όταν τελειώνει, εγώ τουλάχιστον ήμουν θυμωμένη, υπερήφανη, απορημένη, διεκδικητική, αποφασισμένη να υπερασπισθώ τα κεκτημένα, να μιλήσω ελεύθερα. Μου έδωσε την αφορμή να σηκωθώ και να υπάρξω.
Φθάνει η ηττοπάθεια σε προσωπικό και εθνικό επίπεδο.
Είπα, μπορώ. Η δύναμη του θέματος της προσωπικότητας του Βαρβάκη ήταν μεταδοτική.
Ο Γιάννης Σμαραγδής σε μία συνέντευξή του είπε: «η τέχνη θυμίζει στον άνθρωπο την μέσα φύση του, του θυμίζει ότι είμαστε όλοι ένα κομμάτι του Θείου Φωτός. Βοηθάει στο να επανεύρει την αισιοδοξία και πίστη για τα καλύτερα. Να κοιτάξει επάνω. Το ‘Άνω σχώμεν τας καρδίας’»
Με αυτό το κριτήριο το έκανε.
Ο άνθρωπος και ηθοποιός Βαρβάκης, ο σκηνοθέτης, η ζωή αυτού του ‘πειρατή’ μου θύμισε αυτό που είχα ξεχάσει, την ψυχή μου.
Η αφήγηση της «διαδρομής της ψυχής αυτού του ανθρώπου», η «μετακίνηση από την ιδιοτέλεια στην ανιδιοτέλεια, από την φθαρτότητα στην αφθαρσία» με συνεπήρε.
Η παρακολούθηση αυτής της πορείας ήταν θωπευτικό της ψυχής μου.
Ο ιδιοτελής πειρατής μετατρέπεται σε ευεργέτη Άγιο.
Ένας ελεύθερος άνθρωπος, με ελαττώματα, με αγάπη για τον πλούτο, αλλά και την πατρίδα. Ένας αδικημένος ευεργέτης. Ένας ακόμη προδομένος.
Η ζωή αυτού του άνδρα είναι το θέμα της ταινίας. Βιογραφική και γι αυτό συγκινητική, ίσως μεροληπτική. Όμως διδακτική.
Ο Γιάννης Σμαραγδής αναδεικνύει πολλά, της προσωπικότητας αλλά και των συνθηκών, των δήθεν συμμαχιών, της ελληνικής διχόνοιας, της μικροπολιτικής, της εθνικής μας μικροπρέπειας και υποτακτικότητας, της οσφυοκαμψίας μας.
Η ερμηνεία του Sebastian Koch ως Ιωάννης Βαρβάκης εξαιρετική. Περίμενα καλύτερη την Catherine Deneuve. Έμοιαζε να λέει «τόσα με πληρώσατε, τόσα θα πάρετε». Ξεχώρισε επίσης ο Evgenly Stychkin ως Ιβάν.
Δεν θα έλεγα το ίδιο για την μάνα και κόρη του Ιωάννη Βαρβάκη.
Όμως την ταινία με τα μείον της θα την δω για το αποτέλεσμα και την επιρροή που μου ασκεί.
Μου θυμίζει ότι έχω πατρίδα, σε μια εποχή που κοντεύω να ξεχασθώ ως άπατρις.
Η πατρίς είναι εγκληματική απέναντι στα τέκνα της.
Τον βράβευσε και τον απομόνωσε σε λοιμοκαθαρτήριο, υπακούοντας σε προτροπές Άγγλων υπό την απειλή καθυστέρησης δανείου.
Τρία εκατομμύρια χρυσά ρούβλια της χάρισε ο Ιωάννης Βαρβάκης αλλά δεν ήταν αρκετά. Ήταν απειλή.
Μήπως αυτοί που έμειναν και προστάτευσαν την χώρα από τις απειλές, δεν αποδείχτηκαν μεγαλύτερες καταστροφές;
Η ταινία νύξεις κάνει για προβληματισμό. Τον άνθρωπο τιμά.
Την μνήμη του, τις ψυχές σαν τα βαρβάκια, γενναία και ελεύθερα.
Λεοντής ήταν το επίθετό του τού Βαρβάκη. Το επίθετο έλαβε εξαιτίας της ομοιότητας με τα συγκεκριμένα πτηνά.
Δεν θα ήθελα να ξεχάσω την μουσική. Την πρόσεξα και αναζήτησα τον δημιουργό της, είναι ο Μίνως Μάτσας, εγγονός του ιδρυτή της γνωστής εταιρείας παραγωγής μουσικής. Διακριτική, ευχάριστη, ακολουθεί και προηγείται όπου χρειάζεται. Θα έλεγα Ελληνική, αλλά φοβάμαι το σχόλιο «το επίθετο περιττό».
Με αφορμή την ταινία, θα ήθελα να καταθέσω το ερώτημα για το μέλλον, των εγγονών μου ίσως. Γιατί ποτέ στα χρόνια της εκπαίδευσης μας δεν μας μίλησαν γι αυτόν τον άνθρωπο; Γιατί δεν έδωσαν μία εργασία; τι φοβόταν;
Ακόμη και τα χρόνια που ακολούθησαν με την εκπαίδευση των παιδιων μου και των λοιπών της οικογένειας παρ’ όλο που είχαμε απομακρυνθεί απο επώδυνες εποχές, πάλι δεν άκουσα γι αυτόν. Προκύπτει εύλογα το ερώτημα από μέρους των αναγνωστών: «μα δεν συζητάμε για Εθνικούς Ευεργέτες. Το θέμα μας είναι η ταινία του Γιάννη Σμαραγδή. Είναι καλή; Την απάντηση την έδωσα ήδη και οι μετέπειτα προβληματισμοί, τα σχόλια μου.
Ευτύχησα να την δω. Θέλω να την δουν και άλλοι.
Σκηνοθεσία Γιάννης Σμαραγδής
Σενάριο Γιάννης Σμαραγδης, Παναγιώτης Πασχίδης
Jackie Pavlenko, Vladimir Valutsky
Διεύθυνση Φωτογραφίας Άρις Σταύρου
Μουσική Μίνως Μάτσας
Σκηνικά Νίκος Πετρόπουλος
Κουστούμια Lala Huete
Ηθοποιοί
Ιωάννης Βαρβάκης Sebastian Koch
Αικατερινή Μεγάλη Catherine Deneuve
Ιβάν Evgenly Stychkin
Ψαράς του Θεού Λάκης Λαζόπουλος
Έλενα Olga Sutulova
Κίμων Άκης Σακελλαρίου
Ποτέμκιν Χριστόφορος Παπακαλιάτης
Λεφεντάριος Juan-Diego Botto
ΜcCormick John Cleese
Κολοκοτρώνης Γιώργος Κολοβός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου