Τα χιόνια του Κιλιμάντζαρο (Les neiges du Kilimandjaro) – 2011

Ο σκηνοθέτης Robert Guediguian είπε για την ταινία:

«Μ’ αυτή την ταινία, γύρισα στο μέρος απ’ όπου ξεκίνησα για να κοιτάξω ξανά τον κόσμο του. Να δω πως είναι σήμερα και να θυμηθώ και πάλι μια δυο βασικές πανανθρώπινες αλήθειες.»

Η υπόθεση της ταινίας:

Ο Michel, παρόλο που έχει χάσει τη δουλειά του πρόσφατα, ζει ευτυχισμένος με τη γυναίκα του Marie Claire. Το ζευγάρι είναι ερωτευμένο για πάνω από τριάντα χρόνια. Τα παιδιά και τα εγγόνια τους τους δίνουν χαρά, όπως και οι καλοί φίλοι που τους περιβάλλουν. Είναι και οι δύο περήφανοι για τους πολιτικοποιημένους αγώνες και τις ηθικές αξίες τους. Όμως, αυτή η ευτυχία θα διαταραχθεί από δύο οπλισμένους νεαρούς που θα τους επιτεθούν βίαια και θα αρπάξουν τα χρήματα που τους δώρισαν οι φίλοι τους για ένα ταξίδι στο Κιλιμάντζαρο. Το σοκ γίνεται μεγαλύτερο όταν ανακαλύπτουν ότι την επίθεση την είχε οργανώσει ο Christophe, ένας πρώην συνάδελφος του Michel, που απολύθηκε την ίδια μέρα με εκείνον. Τα πράγματα μπλέκουν κι άλλο, αφού ο Christophe μεγαλώνει μόνος του τα δύο μικρά αδέρφια του.

Την ταινία του Robert Guediguian την χαρακτηρίζει το ήθος, η θετική ματιά, η ελπίδα, με τον άνθρωπο στο κέντρο. Οι δε αρχές του η πυξίδα με την οποία πορευόμαστε. Η τέχνη, ο κινηματογράφος εν προκειμένου, θέλοντας να αφηγηθεί συμπορεύεται με την ποίηση και τη μουσική, φλερτάρει με τον τίτλο της με δύο άλλα αριστουργήματα της λογοτεχνίας και του κινηματογράφου.

Λέγοντας ποίηση, έμπνευση και σημείο αναφοράς εννοούμε το ποίημα του Βίκτωρα Ουγκό «Les Pauvres Gens» (καλοί που είναι οι φτωχοί). Για όσους δεν ξέρουν το ποίημα, πρόκειται για ένα ζευγάρι ψαράδων που υιοθετεί τα παιδιά του γείτονα μετά το θάνατό του. Όπως λέει κι ο ίδιος ο σκηνοθέτης θέλοντας να κάνει μια ταινία για τους φτωχούς των ημερών μας υιοθετεί το ποίημα ως το τέλος της ταινίας του.

Όσο για τη μουσική, το «Many rivers to cross» με τον Joe Cocker αποτελεί το σκληρό πυρήνα πάνω στον οποίο υφαίνεται την ταινία. Καθώς άνθρωποι ολιγαρκείς, ευαίσθητοι, ανήσυχοι εν εγρηγόρσει με οράματα κι αγάπη θα χρειασθεί να περάσουν πολλά ποτάμια για να έρθει η γαλήνη στην ψυχή τους, να γλυκάνει το βλέμμα τους, να χαμογελάσει το χείλι τους.

Η Marie Claire, ο Michel, ο Raoul, η Denise, ο Christophe οι χαρακτήρες και πρωταγωνιστές του έργου διασχίζουν ποτάμια εσωτερικά και του έξω απ’ αυτούς χώρο για να λυτρωθούν.

Ο ίδιος ο σκηνοθέτης ήθελε, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, με τη μουσική να μας βολέψει στη θέση μας, να νοιώσουμε φιλικά, οικεία και να αφεθούμε να συνομιλήσουμε με την ταινία του. Τι άλλο από τη μουσική, αυτή την απλή γλώσσα, τον κοινό μας κώδικα σήμερα επικοινωνίας, θα μπορούσε να μας καταστήσει κοινωνούς ενός θέματος;

Ο Michel κι ο Christophe είναι δυο άνδρες που ο ένας θα μπορούσε να είναι ο άλλος με την ηλικία του άλλου, με μόνη διαφορά την αλλαγή των καιρών – των συνθηκών. Τον σκηνοθέτη απασχολεί, και το δηλώνει στους διαλόγους του Michel με την Marie Claire, η επιθυμία του να βλέπουμε τον εαυτό μας με προβολή στο μέλλον ή με φλας μπακ στο παρελθόν. Μια άσκηση για ευθυγράμμιση των συμπεριφορών μας με συνέπεια στις αρχές μας.

Ο τόπος ένα άλλο θέμα σημαντικό για τον δημιουργό. Το ότι μιλάει για τον τόπο καταγωγής του είναι τόσο εμφανές, όχι τόσο από το τι δηλώνει ο ίδιος, αλλά από το πόσο οικεία και εις βάθος κινείται εντός των κοινωνικών δομών, στο λόγο, στις κινήσεις των ανθρώπων, των εργατών και τη φιλικότητα της κάμεράς του προς άψυχα κι έμψυχα.

Μαζί με τους πρωταγωνιστές «διασχίζουμε» κι εμείς την αγωνία τους περί δικαίου και νόμου.

Πότε υπακούουμε και πότε υπερβαίνουμε;

Τι είναι ηθική και τι νόμος;

Οι χαρακτήρες είναι προς μίμηση και φεύγεις από την ταινία με το ερώτημα:

Εγώ τι θα έκανα;

Πώς θα απαντούσα στο ερώτημα;

Είμαι ευτυχισμένη; Ή μοιάζω ευτυχισμένη;

Μια ευτυχία που προσδιορίζεται εντός του συνόλου σε σχέση πάντα με τον άνθρωπο.

«Δεν έχω κάνει κανένα να υποφέρει. Νοιάζομαι για τον άλλο, είμαι ευτυχισμένη» δηλώνει η Marie Claire.

Σκηνοθέτης                                       Robert Guediguian

Σενάριο                                             Robert Guediguian – Jean Lui Milesi

                                                        Ποίημα Victor Hugo

Μουσική                                            Pascal Mayer

Τραγούδια                                         Many rivers to cross – Joe Cocker

                                                            (Jimmy Cliff)

                                                            Heart of glass – Blondie

                                                            (Debora Harry – Chris Stein)

Marie Claire                                      Ariane Ascaride

Michel                                              Jean – Pierre Darroussin

Raoul                                                Gerald Meylan

Denise                                              Marilyne Canto

Christophe                                        Gregoire Leprince - Rinquet