Το παιδί με το ποδήλατο (The kid with a bike) - 2011

Συνέπεια. Μια λέξη περιζήτητη στις μέρες μας, που δεν ισχύει όμως για τους αδελφούς Ζαν Πιέρ και Λoυk Νταρντέν.

Όλοι τους θαυμάσαμε στη Ροζέτα, στο Γιο, στο Παιδί, στη Σιωπή της Λόρνα, στην Υπόσχεση.

Τους θαυμάσαμε για την καθηλωτική αφηγηματική τους τέχνη, την προσήλωσή τους σε κοινωνικά θέματα, την προσοχή που δίνουν στο παιδί, στην ανάδειξη κοινωνικών προβλημάτων, αυτά που ζουν δίπλα μας, στην άκρη της πόλης, αυτά που δημιουργούν οι ίδιες οι δομές της κοινωνίας.

Στην τελευταία ταινία, «Το παιδί με το ποδήλατο», ο 12χρονος Σερίλ, εγκαταλελειμμένος σε ίδρυμα από τον πατέρα του, τον αναζητά απεγνωσμένα. Τραυματισμένος από την απόρριψη, όταν τη συνειδητοποιεί, γεμάτος οργή, αρνείται να δεχτεί την πραγματικότητα.  Θα συναντήσει τη Σαμάνθα, μια νεαρή κομμώτρια, που για τους δικούς της λόγους θα θελήσει να τον υιοθετήσει και να τον βοηθήσει να τιθασεύσει την οργή του, να διαχειριστεί το θυμό και τα ολισθήματα του.

Το παιδί με το ποδήλατο είναι μια ακόμη έκφραση αγωνίας για τα παιδιά με όχι ίσες ευκαιρίες.

Οι σκηνοθέτες με ακρίβεια στην ψυχολογική ανάλυση, με δραματουργία, με μαεστρία σκηνοθετική, με χαρακτήρες δουλεμένους, με κάθε λεπτομέρεια, ιδωμένους απ’ όλες τις πλευρές, με πολύ σεβασμό, προσοχή και δικαιοσύνη τους φέρνουν στην οθόνη, τους αποκαλύπτουν, μας επιτρέπουν να τους ακολουθήσουμε.

Σ’ αυτή την ταινία λατρέψαμε το Σερίλ. Βήμα-βήμα, λεπτό προς λεπτό, πεταλιά προς πεταλιά, ζήσαμε το θυμό του, την αγωνία, την απόγνωση, την απόρριψη, την απογοήτευσή του. Το βλέμμα του κι ανάσα του ενώθηκαν με τη δική μας και πόνεσε το κάθε μόριο μας από την αδικία. Δεν είχε δάκρυα. Δεν υπάρχει περιθώριο για δάκρυα στον κόσμο του Σερίλ. Θυμός, πόνος, όχι κλαψουρίσματα. Σκληρότητα, μια βία απάνθρωπη, αλλά χωρίς αίμα. Αυτοί είναι οι Νταρντέν. Να τη νιώθεις να σε διαπερνά χωρίς να εκτονώνεται στη θέα αίματος, στην επιφάνεια. Αυτή η βία και αδικία πάνε βαθιά και παραμένουν για να σου θυμίζουν ότι δεν έχεις δικαίωμα να προσπερνάς και να ξαναγυρνάς στην καθημερινότητά σου ίδιος.

Οι Βέλγοι σκηνοθέτες μας, αυτοί οι διακριτικοί δημιουργοί, απλά, αλλά δυναμικά, δημιουργούν προβληματισμό.

Δεν σ’ αφήνουν μόνο. Σ’ αυτόν τον κόσμο έρχονται με μια Σαμάνθα και σου λένε,«ναι, μπορούμε, αν θέλουμε, κάτι να κάνουμε, να απαντήσουμε εμείς οι ίδιοι στα προβλήματα που η ίδια η κοινωνία γεννά». Η Σαμάνθα, υγιής, γυμνασμένη, απλή, χωρίς περιττά, φυσική, κάνει αυτό που θα ’πρεπε να είναι αυτονόητο, αλλά εδώ και χρόνια η ίδια η ζωή το κατέστησε περίπλοκο. Άπλωσε χέρι συμπαράστασης στον άλλο, στον Σερίλ.

Κάθε ένας από μας μπορεί να ’ναι Σερίλ, Σαμάνθα, Γκυ (ο πατέρας του Σερίλ).

Με αφοπλιστική λιτότητα, χωρίς κομπασμούς, υπάρχει η υπέρβαση της ανάληψης ευθύνης να υιοθετήσεις ένα παιδί και μάλιστα με εκδηλωμένη την επιθετικότητά του και το δύσκολο χαρακτήρα του.

Δεν είναι τυχαίο τίποτα και το σίγουρο είναι πως οι Νταρντέν θέλουν να επισημάνουν με διακριτικότητα, με ελάχιστες αλλά προσεγμένες κινήσεις το θέμα.

Δεν είναι επανάληψη ή μία από τα ίδια. Μήπως το αίτιο έχει εκλείψει;

Δεν είναι άστοχη η σκηνοθεσία, γιατί υπάρχει απάντηση, έστω και εξατομικευμένη.

Το θέμα έχει διαπραγματευθεί, όπως εξάλλου κι όλα τα θέματά τους. Στην τέχνη του καθενός είναι το πώς το διαχειρίζεται ο δημιουργός, κι εμένα μου αρέσει ο τρόπος των Νταρντέν.

Le gamin au velo  2011
Το παιδί με το ποδήλατο

Σκηνοθεσία και σενάριο : Jean-Pierre & Luc Dardenne                                               

Σαμάνθα : Cécil De France

Σερίλ : Thomas Doret

Γκυ (πατέρας) :Jeremie Renier
Μουσική : Αποσπασματα απο Piano Concerto No. 5 Ludwig van Beethoven