Πρόσφατη επιλογή του το United του James Strong. Ένα έργο τέχνης διάρκειας 90 λεπτών. Αφορμή η ομάδα του Manchester, της δεκαετίας του 50. Για όσους όπως εγώ δεν θυμούνται, η ομάδα σε μια αποστολή αποδεκατίστηκε στο Μόναχο με πολύνεκρο αεροπορικό δυστύχημα με επιζώντες τρείς, ο προπονητής, Jimmy Murphy, είχε παραμείνει στην Αγγλία.
Η ηθοποιία εξαιρετική. Τόσο, που δύσκολα αποφεύγεις τα δάκρυα. Ο τίτλος σηματοδοτεί κι άλλα εκτός από ομάδα. Ενωμένοι, έθνος, παίχτες, ζευγάρι; δική μας επιλογή.
Η ταινία ξεκάθαρη. Βήμα, βήμα ξετυλίγεται η ιστορία. Βήμα, βήμα σαν χάνδρες κρυστάλλινες, καθαρές αξίες παλιές, δοκιμασμένες, κατατίθενται για τον θεατή. Ενότητα, συντροφικότητα, στόχοι, σκοπός, αφοσίωση, συμπάθεια, ενόραση, καταγωγή, «ευ αγωνίζεσθαι», τραγωδία κι αγάπη για το ποδόσφαιρο ενώνουν παίχτες, μάνατζερ, προπονητή, φιλάθλους. Οι ρόλοι ξεκάθαροι, κατανεμημένοι, ορθά, χωρίς επικαλύψεις. Ο καθείς στον ρόλο του, προπονητής, μάνατζερ, παίχτες.
Νέοι παίχτες, γεμάτοι ζωή, σε μια κοινωνία μετά τον πόλεμο, στοχεύουν ψηλά, στο Ευρωπαϊκό Κύπελλο. Ο προπονητής, αυστηρός, με αγάπη, γνώση, χωρίς διακρίσεις, απαιτητικός, δουλεύει και προπονεί την ομάδα. Οι παίχτες, νιάτα, φερέλπιδες ενός νέου κόσμου, με όρεξη, αισιοδοξία, χωρίς δυσανασχετήσεις, δουλεύουν προς επίτευξη του στόχου, τη νίκη, τη διάκριση της ομάδας.
Η μπάλα, το “Busby Babes” και το μέλλον.
Η τραγωδία του δυστυχήματος ανατρέπει την με πολύ σκληρή δουλειά δρομολογημένη επιτυχία.
Το ζητούμενο: Ποιος θα αναγεννηθεί από τις στάχτες; Ο μάνατζερ, επιζών του δυστυχήματος, με άσβεστο το πάθος για το ποδόσφαιρο, πληγωμένος, καταπονημένος από το ατύχημα, τις τύψεις κι ενοχές για την αποστολή, αποτολμά την καθοριστική ενθάρρυνση, την τελευταία αλλά ίσως και νέα κίνηση για την ομάδα.
Τους καλεί μέσα από τις στάχτες, παλιούς και τραυματισμένους ψυχικά, νέους και ασημάδευτους για μία νέα αρχή, τη συνέχιση του ονόματος. Τους καλεί να παίξουν με κίνητρο την αγάπη προς το ποδόσφαιρο, την ομάδα. Τους καλεί ως φοίνικες να παίξουν, να αναγεννηθεί η ομάδα. Η μνήμη των χαμένων παιχτών, εφαλτήριο στο μέλλον, στο «πρέπει να στεγνώσεις τα δάκρυα για να δεις τον ήλιο».
Είναι ενδιαφέρον ότι ενώ η ταινία μιλάει για ποδόσφαιρο, δεν παρακολουθούμε ούτε έναν αγώνα, στο Old Trafford. Μοιάζει σαν να είναι δευτερευούσης σημασίας για το θέμα.
Μοιάζει σαν με αυτήν την ταινία ο James Strong να ήθελε να μιλήσει για μια εποχή μέσω ενός θρύλου, αυτόν της United, για έναν κόσμο που χάθηκε ανεπιστρεπτί. Όταν οι παίχτες δεν ήταν star εκατομμυρίων, οι αγώνες δεν αγοράζονταν. Όταν ακόμη σημασία είχε να είσαι άνθρωπος με αρχές, με όραμα. Όταν σημασία είχε να πιστεύεις στη συλλογικότητα, όταν για να διακριθείς έπρεπε εκτός από το ταλέντο να αγωνισθείς, να μοχθήσεις, Όταν η τιμή τιμή δεν έχει, όταν για το κύπελλο απαίτηση ήταν η ομοψυχία, η προπόνηση, η ενότητα, η ικανότητα.
Η ταινία δεν «ακούσθηκε» ή δεν έλαβε την αναγνώριση που της αξίζει. Μπορεί όμως να συγκριθεί με ταινίες υψηλού κόστους και μεγάλων ονομάτων. Κατόρθωσε με εξαιρετικές ερμηνείες διακριτική, ανθρωπίνων διαστάσεων, σκηνοθεσία να αναδείξει το θρύλο αυτής της ομάδας, την τραγωδία της, το τι βρίσκεται πίσω από την ανοδική πορεία μιας ομάδας, τα συστατικά της επιτυχίας.
Μπόρεσε να συγκινήσει όχι μόνο με το τραγικό συμβάν αλλά με την ποιότητα των ανθρώπων, με την ποιότητα της εποχής, την ιδιαιτερότητα και την αγάπη των Άγγλων για το ποδόσφαιρο, την ομάδα τους.
Προειδοποίηση: τα δάκρυα αναπόφευκτα.
Σκηνοθεσία: James Strong
Σενάριο: Chris Chibnall
Ηθοποιοί:
Bobby Charlton Jack O’Connell
Duncan Edwards Sam Claflin
Duncan Edwards Sam Claflin
Matt Busby Dougray Scott
Bert Whalley Dean Andrews
Jimmy Murphy David Tennant
